Kiedy szczepić się przeciw grypie?

Sezon grypowy właśnie się rozpoczyna i będzie trwał przez kolejne kilka miesięcy. W tym roku dodatkowe zagrożenie stanowi COVID-19, choroba wywoływana przez koronawirusa SARS-CoV-2. Równoczesne krążenie w populacji wirusa grypy i SARS-CoV-2 niesie szczególne zagrożenie dla osób obciążonych i zwiększa ryzyko przeciążenia i paraliżu systemu opieki zdrowotnej. WHO podkreśla więc znaczenie szczepienia przeciwko grypie w czasach pandemii. Jakie szczepionki przeciwko grypie są dostępne na rynku? Kiedy szczepić się na grypę?

Szczepionka – grypa

Za początek okresu epidemicznego grypy sezonowej uznaje się październik. Objawy choroby pojawiają się nagle i obejmują gorączkę z dreszczami, bóle głowy i mięśni, ogólne złe samopoczucie i rozbicie, zmęczenie i osłabienie. Pojawia się ból gardła, katar i suchy, dokuczliwy kaszel, a czasem i inne symptomy np. wymioty czy biegunka. Niepowikłana grypa przemija samoistnie i nie pozostawia trwałych następstw. Jednakże zachorowanie na grypę zawsze wiąże się z ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby i pojawienia się groźnych powikłań, np. zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mózgu czy niewydolności wielonarządowej.

W grupie osób szczególnie zagrożonych ciężkim przebiegiem grypy znajdują się osoby ≥65 roku życia, dzieci <5 lat, kobiety ciężarne i w połogu, pacjenci otyli i zmagający się z różnymi chorobami przewlekłymi. Podstawową metodę zapobieganie chorobie, stanowi szczepionka przeciw grypie. Aktualnie na polskim rynku dostępne są trzy szczepionki przeciwko grypie. Dwie z nich to inaktywowane 4-walentne szczepionki, podawane we wstrzyknięciu domięśniowym lub głębokim podskórnym. Mogą być stosowane u osób dorosłych i dzieci (jedna z nich powyżej 6. miesiąca życia, druga – powyżej 3. roku życia). Trzeci preparat to żywa, atenuowana szczepionka przeciw grypie zarejestrowana dla dzieci i młodzieży od ukończenia 24 miesiąca życia do 18 lat. Ta szczepionka jest w postaci aerozolu stosowanego do nosa.

Kiedy szczepić się na grypę?

Kiedy szczepić się na grypę? Na grypę warto zaszczepić się zanim sezon epidemiczny rozpocznie się w pełni. Aby organizm zdążył wytworzyć przeciwciała (co trwa około 2-3 tygodni) przed szczytem zachorowalności, odpowiedni czas na szczepienie przypada na okres jesieni. Optymalnie zrobić to przed końcem października. Zwróć tutaj uwagę na kwestię pierwszorazowego szczepienia u dzieci poniżej 9. roku życia, które – w celu zapewnienia najlepszej możliwej skuteczności – składa się z dwóch dawek, wykonanych w odstępie 4 tygodni (optymalną ochronę dziecko uzyskuje po podaniu drugiej dawki). Jeśli nie zdążysz zaszczepić się przeciwko grypie na początku jesieni, możesz to zrobić również później – kiedy tylko będziesz w stanie. Na grypę można się szczepić (i warto to zrobić) podczas trwania całego sezonu epidemicznego.

Pamiętaj jednak, by nie opóźniać celowo momentu podania szczepionki, szczególnie w dobie pandemii. Czas utrzymywania się odporności poszczepiennej może być zmienny (to prawda, że z każdym miesiącem maleje), ale najczęściej utrzymuje się przez cały okres trwania sezonu grypowego.

Kto powinien zaszczepić się przeciwko grypie?

Szczepienie na grypę zalecane jest każdemu w wieku powyżej 6. miesięcy i bez przeciwwskazań do szczepienia. Do grupy zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i wystąpienia powikłań należą: wszystkie osoby powyżej 55 roku życia, pacjenci placówek przewlekłej opieki medycznej lub opiekuńczej, osoby chorujące przewlekle (np. na cukrzycę, choroby układu sercowo- naczyniowego, choroby układu oddechowego, choroby nerek, wątroby, nowotwory, niedobory odporności i inne), kobiety w ciąży i małe dzieci.

Należy także pamiętać o zaszczepieniu ludzi, którzy mogą być źródłem zakażenia dla obciążonych osób np. opiekunów starszych osób, rodziców niemowląt czy personelu placówek opiekuńczych i medycznych. W dobie pandemii, WHO dodatkowo podkreśla, że do grupy o największym priorytecie szczepień należą pracownicy ochrony zdrowia, osoby powyżej 65. lat, kobiety w ciąży, osoby z chorobami współistniejącymi i dzieci.

Jak zaszczepić się przeciwko grypie?

W związku z pandemią COVID-19 i dużym zapotrzebowaniem na szczepionki przeciw grypie, pojawił się spory problem z ich dostępnością. W aptekach tworzone są długie listy chętnych, a do przychodni ustawiają się kolejki. Niestety, wszystko wskazuje na to, że szczepionek wystarczy na uodpornienie zaledwie kilku procent społeczeństwa.

Jeśli tylko masz możliwość zakupu szczepionki, nie zwlekaj i już teraz poproś o receptę swojego lekarza. Jaki jest koszt szczepionki na grypę? Ceny szczepionek inaktywowanych wynoszą około 45-50 zł, zaś szczepionka donosowa kosztuje niecałe 100 zł. Jednakże, jeśli spełniasz pewne ściśle określone kryteria wskazań do refundacji, zapłacisz mniej.

Inne formy profilaktyki

Pamiętaj, że szczepienie ochronne nie zapewnia pełnej ochrony przed zachorowaniem. Dlatego tak ważne jest stosowanie innych metod zapobiegania grypie, które pokrywają się z formami unikania COVID-19. W obecnej sytuacji epidemiologicznej bardzo ważne, byś nie kontaktował się z osobami ujawniającymi objawy jakiejkolwiek infekcji. Gdy sam jesteś chory – nie narażaj innych. W przestrzeni publicznej noś maseczkę (która zasłoni zarówno usta jak i nos), kieruj się zasadami dystansu społecznego i dbaj o higienę rąk. Unikaj dotykania twarzy, a szczególnie okolicy oczu, nosa i ust. Jeśli kichasz lub kaszlesz – zasłoń twarz chusteczką (którą później wyrzucisz) lub przedramieniem i wnętrzem łokcia.

Bibliografia:

• Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik
• „Zalecenia WHO w sprawie szczepień przeciwko grypie w czasie pandemii COVID-19” – mp.pl
• „Profilaktyka grypy – jakie zalecenia obowiązują w sezonie epidemicznym 2020/2021?” – mp.pl
• https://www.gov.pl/web/zdrowie