Wiotkość krtani u niemowlaka – co warto wiedzieć?

Wiotkość krtani to nieprawidłowość, która może wystąpić u noworodków. Jest wrodzonym stanem, spowodowanym niedojrzałością elementów chrzestnych tworzących krtań. Występuje, gdy słabe, wiotkie tkanki nad krtanią opadają na drogi oddechowe. Jest to najczęstsza przyczyna hałaśliwego oddechu u niemowląt i najczęstsza wada rozwojowa krtani. Inna nazwa wiotkości krtani u niemowlaka to laryngomalacja. Wiotkość krtani u noworodka brzmi jak wysoki pisk (stridor) podczas wdechu dziecka. Zwykle nie jest to poważne zaburzenie. Jednak w ciężkich przypadkach może powodować problemy z oddychaniem i karmieniem.

Jak często występuje wiotkość krtani?

Wrodzona laryngomalacja jest powszechna u niemowląt. Ponad połowa wszystkich noworodków ma ją w pierwszym tygodniu życia, a jeszcze więcej rozwija ją w wieku od 2 do 4 tygodni.

Wiotkość krtani u niemowląt – objawy

Objawy laryngomalacji mogą przyjmować postać łagodnych i ciężkich. Głośne, hałaśliwe lub piszczące oddychanie jest głównym objawem wymagającym obserwacji. Większość niemowląt z wiotkością krtani nie ma problemów z oddychaniem ani karmieniem, nawet gdy odgłos ich oddechu wydaje się niepokojący. Oddychanie zwykle staje się głośniejsze podczas leżenia, snu, płaczu lub karmienia.

Niemowlęta z ciężką wiotkością krtani mogą mieć następujące objawy:

• bezdech (długie przerwy w oddychaniu),
• aspiracja (wciąganie pokarmu do płuc),
• sinica (stan, który powoduje, że skóra nabiera niebieskawego odcienia),
• trudności w połykaniu (dysfagia),
• niemożność przybrania na wadze,
• zapadanie się skóry szyi lub klatki piersiowej podczas oddychania.

Wiotkość krtani u niemowląt – kiedy mija?

Wiotkość krtani mija zwykle w przeciągu pierwszego lub drugiego roku życia dziecka.

Co powoduje wiotkość krtani?

Eksperci nie są dokładnie pewni, dlaczego niektóre niemowlęta rozwijają laryngomalację, a inne nie. Mają jednak kilka teorii na temat tego, dlaczego to się dzieje:

• Nieprawidłowości strukturalne: Chrząstka lub mięśnie wokół krtani formują się nietypowo (inaczej) podczas rozwoju płodowego.
• Zaburzenia nerwowo-mięśniowe: Obejmują one zaburzenia wpływające na nerwy i mięśnie strun głosowych.

📌 Sprawdź: Napady kaszlu u dziecka i dorosłego – co mogą oznaczać?

Wiotkość krtani a refluks

Jeśli refluks żołądkowy dociera do krtani, może powodować obrzęk w tym obszarze. Może to pogorszyć wszelkie nieprawidłowości strukturalne powodujące wiotkość krtani u dziecka.

Wiotkość krtani a ulewanie

Wiotkość krtani i ulewanie często współwystępują u niemowląt. Refluks żołądkowo-przełykowy, który może powodować ulewanie, jest często obserwowany u niemowląt z laryngomalacją. Jeśli kwas żołądkowy dociera do krtani, może powodować obrzęk w tym obszarze, co z kolei może nasilać problemy związane z wiotkością krtani.

Wiotkość krtani a problemy z jedzeniem

Niemowlęta z ciężką laryngomalacją mogą mieć problemy z karmieniem, w tym trudności z połykaniem (dysfagia).

• Utrata wagi: w niektórych przypadkach laryngomalacja może prowadzić do niemożności przybrania na wadze. Jest to jeden z poważniejszych objawów, który może wymagać interwencji medycznej.
• Aspiracja: istnieje ryzyko aspiracji, czyli wciągania pokarmu do płuc, co może być niebezpieczne dla dziecka.
• Strategie karmienia: aby pomóc dziecku z problemami z karmieniem, można zastosować kilka strategii:
  • częstsze karmienie mniejszymi porcjami, aby nadrobić utracone kalorie i składniki odżywcze,
  • zagęszczanie mleka modyfikowanego za pomocą kaszki dla niemowląt. To zwiększa „lepkość” pokarmu, zmniejszając ryzyko jego cofania się do przełyku.

Jak diagnozuje się wiotkość krtani?

Głównym testem, który stosują dostawcy usług zdrowotnych do diagnozowania laryngomalacji, jest laryngoskopia. Otolaryngolog używa endoskopu z małą kamerą, aby obejrzeć krtań dziecka. Takie badanie trwa kilka minut.

Wiotkość krtani u niemowląt – leczenie

• Leczenie domowe

Pozycja: Jeśli dziecko ma trudności z oddychaniem, zaleca się podniesienie głowy z materaca, co może pomóc w otwarciu dróg oddechowych.

Karmienie: W przypadku problemów z karmieniem, można spróbować częstszego karmienia mniejszymi porcjami oraz zagęszczania mleka modyfikowanego, co zmniejsza ryzyko cofania się pokarmu do przełyku.

• Leczenie farmakologiczne

Leki przeciwrefluksowe: Jeśli dziecko ma refluks żołądkowo-przełykowy, lekarz może przepisać leki takie jak inhibitory pompy protonowej (PPI) lub blokery H2, aby zmniejszyć objawy refluksu, które mogą pogarszać wiotkość krtani.

• Interwencja chirurgiczna

Supraglottoplastyka: W ciężkich przypadkach, gdy dziecko ma poważne problemy z oddychaniem lub karmieniem, może być konieczna operacja zwana supraglottoplastyką, która polega na usunięciu nadmiaru tkanki nad krtanią.

Wiotkość krtani – ćwiczenia

Chociaż nie ma specyficznych ćwiczeń fizycznych zalecanych dla wiotkości krtani, można zastosować pewne techniki, które mogą pomóc w poprawie funkcji oddechowych i karmienia:

• Trening ssania: ćwiczenia te mogą pomóc w poprawie umiejętności ssania i karmienia. Polegają na delikatnym stymulowaniu jamy ustnej dziecka, co może wspierać rozwój mięśni odpowiedzialnych za ssanie i połykanie.
• Praca nad podniebieniem: ćwiczenia te mogą pomóc w desensytyzacji (zredukowaniu intensywności) odruchu wymiotnego i wzmocnieniu podniebienia, co jest korzystne dla dzieci z problemami z karmieniem.

Wiotkość krtani a kaszel

Kaszel w przypadku wiotkości krtani może mieć różne przyczyny. Może być wynikiem podrażnienia krtani związanego z refluksem żołądkowo-przełykowym, który często towarzyszy tej wadzie. Refluks może prowadzić do zapalenia krtani, co z kolei powoduje kaszel. Ponadto, infekcje górnych dróg oddechowych mogą zaostrzać objawy wiotkości krtani.

Wiotkość krtani a mowa

Istnieją doniesienia o dzieciach z laryngomalacją, które doświadczają opóźnień w rozwoju mowy. Choć nie jest to bezpośrednio związane z samą wiotkością krtani, problemy z oddychaniem i ewentualne współistniejące schorzenia mogą wpływać na rozwój językowy. Ważne jest, aby rodzice dzieci z wiotkością krtani uważnie monitorowali rozwój mowy swoich dzieci i konsultowali się z logopedą lub neurologopedą, jeśli zauważą opóźnienia lub inne nieprawidłowości. W przypadku opóźnień w rozwoju mowy, wczesna interwencja logopedyczna może być korzystna, aby wspomóc dziecko w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych.

Czy można zapobiec wiotkości krtani?

Nie można zapobiec laryngomalacji. 

Kiedy należy udać się na pogotowie?

Udaj się do najbliższego oddziału ratunkowego, jeśli dziecko:

• przestaje oddychać na więcej niż 10 sekund na raz,
• nabiera niebieskawego odcienia wokół ust.

Podsumowanie – FAQ

Czy wiotkość krtani może być mylona z innymi schorzeniami układu oddechowego u niemowląt?

Ze względu na podobieństwo objawów, takich jak świszczący oddech, wiotkość krtani może być mylona z innymi schorzeniami układu oddechowego u niemowląt.

Możliwe pomyłki diagnostyczne:

• Porażenie fałdów głosowych: jest to druga najczęstsza wada wrodzona powodująca stridor u niemowląt. Wymaga różnicowania z laryngomalacją, ponieważ objawy mogą być podobne.
• Ciała obce w drogach oddechowych: nagłe pojawienie się stridoru i duszności może sugerować obecność ciała obcego, co wymaga pilnej diagnostyki i leczenia.
• Inne wady wrodzone: stridor może być również wynikiem obecności torbieli krtani, naczyniaków, rozszczepu podniebienia, zwężenia chrząstki pierścieniowatej, a nawet nowotworów.
• Tracheobronchomalacja: wiotkość chrząstek tchawicy, która może współwystępować z laryngomalacją, również powoduje problemy z oddychaniem i wymaga odrębnego podejścia diagnostycznego.

Czy wiotkość krtani może wpływać na inne aspekty zdrowia ogólnego dziecka, takie jak wzrost i rozwój?

Wiotkość krtani (laryngomalacja) może wpływać na inne aspekty zdrowia ogólnego dziecka, w tym na jego wzrost i rozwój, choć zazwyczaj nie prowadzi do poważnych powikłań.

Jakie są nowoczesne metody diagnostyczne i leczenia wiotkości krtani, które są mniej znane?

Nowoczesne metody diagnostyczne i leczenia wiotkości krtani (laryngomalacji) obejmują zarówno zaawansowane techniki diagnostyczne, jak i innowacyjne podejścia terapeutyczne, które mogą być mniej znane, ale oferują skuteczne rozwiązania w przypadkach wymagających interwencji.

Nowoczesne metody diagnostyczne:

• endoskopia krtani,
• laryngofiberoskopia i bronchoskopia: te badania czynnościowe są wykonywane w znieczuleniu miejscowym i pozwalają na ocenę dynamicznego funkcjonowania krtani oraz dróg oddechowych. Są szczególnie przydatne w różnicowaniu laryngomalacji od innych schorzeń.
• pH-metria przełyku i gardła: wykorzystywana w przypadkach podejrzenia współistniejącego refluksu krtaniowo-gardłowego, który może nasilać objawy wiotkości krtani.

Nowoczesne metody leczenia:

• supraglottoplastyka,
• farmakoterapia refluksu.

Dr n. med. Justyna Chlebowska-Tuz