Carcinoma in situ (ang. CIS)
Jest to określenie komórek nowotworowych, które znajdują się w miejscu powstania i nie zaczęły zajmować jeszcze tkanek sąsiadujących. Ten rodzaj raka nazywany jest też „rakiem w miejscu”, chorobą stopnia zero lub rakiem przedinwazyjnym.
Carcinoma in situ umiejscowiony jest w nabłonku, jednak w wyniku późniejszych zmian rozrostowych komórek może przejść poza tę tkankę i przekształcić się w postać inwazyjną. Ze względu na ulokowanie w tkance nabłonkowej nie ma on postaci guza, lecz jest zmianą płaską. Komórki carcinoma in situ wykrywane są w badaniu histopatologicznym materiału pobranego w czasie biopsji komórkowej.
Rak w miejscu jest drugim etapem rozwoju raka inwazyjnego. Pierwszy etap to dysplazja, drugi CIS (dysplazja dużego stopnia), trzeci – rak inwazyjny.
Znanymi w onkologii typami CIS są:
- rak przewodowy (piersi),
- rak zrazikowy (piersi),
- rak urotelialny (układu moczowego),
- rak płaskonabłonkowy (może dotyczyć skóry, płuc, jamy istnej, gardła, szyjki macicy),
- gruczolakorak (w komórkach gruczołowych m.in. płuc, okrężnicy, żołądka, szyjki macicy).
Rak nieinwazyjny nie daje przerzutów, dopiero po przejściu w postać inwazyjną może się rozprzestrzeniać po całym organizmie. Wykrycie carcinoma in situ na odpowiednio wczesnym etapie, pozwala na skuteczne, chirurgiczne leczenie nowotworu.
