Endarterektomia

Endarterektomia (z gr. endo – ‘wewnątrz’, z łac. arteria, czyli ‘tętnica’, z gr. ektome – ‘wycięcie, usunięcie’) polega na operacyjnym usunięciu blaszek miażdżycowych ze światła naczynia. Stanowi jedną z najskuteczniejszych metod leczenia miażdżycy tętnic szyjnych (CEA, ang. carotid endarterectomy). Blaszki, które powstają w obrębie tych naczyń, powodują zwężenie, a z czasem zamknięcie ich światła. Z tego powodu miażdżyca tętnic szyjnych stanowi poważny czynnik ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu i powtarzających się epizodów przemijających ataków niedokrwiennych (TIA, ang. transient ischemic attack).

Zwężenie tętnic szyjnych często przebiega bezobjawowo. Jednak gdy dopływ krwi do mózgu jest znacznie ograniczony, mogą pojawić się dolegliwości związane z niedotlenieniem komórek nerwowych, m.in.:

• asymetria w obrębie twarzy,
• niedowład lub porażenie mięśni,
• drętwienie,
• osłabienie lub zniesienie czucia,
• zaburzenia mowy,
• zaburzenia widzenia, np. mroczki przed oczami, częściowa lub całkowita utrata wzroku w jednym oku.

Wskazania do endarterektomii tętnic szyjnych są ustalane na podstawie wyników badania USG naczyń z funkcją Dopplera, która sprawdza przepływ krwi w ich świetle. Obejmują one przede wszystkim:

• pacjentów, u których występują objawy neurologiczne, a zwężenie naczynia wynosi powyżej 50% (a zwłaszcza powyżej 70%),
• mężczyzn powyżej 75. roku życia, kiedy zwężenie tętnicy wynosi powyżej 70%, nawet jeśli nie występują objawy neurologiczne. Zabieg można przeprowadzić, tylko gdy ryzyko z nim związane jest bardzo małe.

Największe korzyści z endarterektomii odniosą zatem starsi pacjenci narażeni na wystąpienie lub nawrót udaru niedokrwiennego mózgu czy TIA. Zaleca się, aby wykonać zabieg do 2 tygodni od wystąpienia incydentu naczyniowego.