Gastrostomia

Gastrostomia (z języka greckiego: gaster – ‘żołądek’ i stomia, czyli ‘otwór, przetoka’) to rodzaj sztucznie wytworzonego połączenia, czyli przetoki, między żołądkiem a skórą. Umożliwia dostarczanie substancji odżywczych bezpośrednio do żołądka. Gastrostomia spełnia swoją funkcję u chorych, którzy nie mogą przyjmować pokarmu doustnie lub taki sposób okazał się u nich nieskuteczny, jednak dalej mają szansę na żywienie dojelitowe. Obecnie sztuczny dostęp do żołądka najczęściej zostaje wyłoniony za pomocą endoskopii. Otrzymana w ten sposób przetoka nosi nazwę przezskórnej gastrostomii endoskopowej (PEG, ang. percutaneous endoscopic gastrostomy).

Wskazaniem do wytworzenia gastrostomii są przede wszystkim zaburzenia przyjmowania pokarmów (dysfagia) lub brak możliwości połykania (afagia). Inne powody wyłonienia przetoki odżywczej między żołądkiem a skórą to m.in.:

• poprawa stanu odżywienia pacjentów niedożywionych, gdy żywienie doustne nie pokrywa wszystkich potrzeb;
• konieczność dostarczenia większej liczby kalorii (m.in. u dzieci chorujących na mukowiscydozę, pacjentów w trakcie chemioterapii i radioterapii czy po przeszczepieniu narządu);
• wsparcie żywieniowe w przebiegu chorób metabolicznych;
• konieczność odbarczenia przewodu pokarmowego;
• zapewnienie bezpiecznego dostępu żywieniowego, który chroni przed dostawaniem się pokarmu do dróg oddechowych, np. u pacjentów przewlekle leżących;
• zmiana sposobu żywienia z pozajelitowego na dojelitowy, co znacznie poprawia komfort życia pacjentów.

Żywienie za pomocą gastrostomii może być wskazane także podczas opieki nad pacjentami świeżo po udarze mózgu i urazach w okolicy twarzoczaszki, w zaawansowanych stadiach nowotworów głowy i szyi, w stanie wegetatywnym oraz leczonych z powodu przewlekłych chorób neurologicznych, które przebiegają ze znaczną dysfagią.