Idiopatyczny

Idiopatyczny/a to przymiotnik określający w medycynie charakter zmian, schorzenia czy dolegliwości bez wyraźnych przyczyn lub o nieznanym podłożu, zachodzących niejako spontanicznie. Słowo to pochodzi z greki: idios oznacza ‘własny’, a pathos – ‘cierpienie’.

Idiopatyczny charakter mają te dolegliwości, które powstają bez wyraźnej przyczyny. To znaczy, że na gruncie obecnej wiedzy naukowej nie można uchwycić podłoża stwierdzonych zmian. Wówczas mówi się, że powstają same z siebie, a więc spontanicznie.

Idiopatyczność odnosi się do przyczyn zaburzenia, a nie choroby samej w sobie. Jedna patologia może mieć wiele czynników wywołujących, w tym takie, których nie da się jasno określić.

Przykładami zaburzeń idiopatycznych są:

• nagła głuchota idiopatyczna – szybki i gwałtowny ubytek słuchu w jednym uchu, który rozwija się bez uchwytnego podłoża w ciągu 72 godzin. Zwykle zaczyna się od odczuwanej pełności w przewodach słuchowych, szumu w uszach i zawrotów głowy;
• młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – przewlekłe zapalenie stawów, które z niejasnych przyczyn rozwija się u młodzieży przed ukończeniem 16. roku życia. Towarzyszy mu ból, obrzęk oraz ograniczona ruchomość stawów;
• idiopatyczna miopatia zapalna – choroba mięśni szkieletowych o niejasnej przyczynie, która skutkuje osłabieniem mięśni do tego stopnia, że niemożliwe staje się poruszanie (a niekiedy nawet przełykanie czy oddychanie);
• idiopatyczne włóknienie płuc – przewlekła choroba powodujące trwałe uszkodzenie miąższu płuc. Choroba rozwija się głównie u osób po 50. roku życia;
• idiopatyczna skolioza – deformacja kręgosłupa rozwija się wśród młodzieży w wieku 10-16 lat, a więc w czasie intensywnego wzrostu. 

Ponieważ idiopatyczny charakter chorób i zaburzeń z definicji ma niejasne podłoże, metody terapeutyczne są mocno ograniczone. Zwykle terapia sprowadza się do łagodzenia objawów i zapobiegania dalszemu postępowi zmian.