Transfuzja

Transfuzja to spolszczone łacińskie słowo: transfusio, które oznacza ‘przelewanie’. Na gruncie nauk medycznych jest to inna nazwa przetaczania krwi lub jej składników.

Każdego roku w Polsce wykonuje się około 1,5 mln transfuzji. To czyni ten zabieg jedną z częściej stosowanych metod terapeutycznych. Wykonywana jest:

• przy niedostatkach krwi lub skrajnie niskim poziomie jej składników (np. po krwotokach powstałych na skutek wypadku),
• podczas zabiegów chirurgicznych, powodujących dużą utratę krwi i jej składników,
• przy zaburzeniach krzepnięcia,
• po rozległych oparzeniach,
• po doznanych urazach,
• podczas leczenia pacjentów z chorobami onkologicznymi (np. po prowadzonej lub zakończonej chemioterapii),
• po transplantacji.

Transfuzja może być wykonywana przez cewnik w żyle centralnej (przy przetaczaniu długotrwałym i masywnym) albo przez wenflon w żyle obwodowej (najczęściej w zgięciu łokciowym).

Transfuzja nie jest metodą pierwszego wyboru we wszystkich wymienionych przypadkach. Przetaczanie krwi lub jej składników jest przeprowadzane, gdy inne metody terapeutyczne okazują się nieskuteczne oraz gdy korzyści transfuzji przewyższają ryzyko zabiegu.

Ryzykiem jest przede wszystkim możliwość przeniesienia czynników zakaźnych i podanie krwi niezgodnej (grupa krwi i czynnik Rh biorcy nie zgadzają się z tymi charakteryzującymi krew dawcy).

Aby zapobiec powikłaniom, przeprowadzenie transfuzji wymaga każdorazowo działań kontrolnych wobec dawców. Są to:

• badanie lekarskie,
• wywiad epidemiologiczny,
• badanie markerów zakażenia krwi,
• niepobieranie krwi lub jej składników w okresie karencji (np. po wykonaniu tatuażu lub piercingu nie można oddawać krwi przez 4–6 miesięcy),
• zabiegi dezaktywacji i eliminacji patogenów we krwi.

Dla zapewnienia większego bezpieczeństwa transfuzji stosuje się procedurę leukoredukcji, czyli usuwania leukocytów z komórkowych składników pobranej do przetoczenia krwi. Wszystkie te czynności sprawiają, że obecnie wykonywane transfuzje są bezpieczne. Wyzwaniem są jednak nowe formy patogenów, które się pojawiają i mogą (choć nie muszą) stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa zabiegów przetaczania krwi.