6-metylmerkaptopuryna i 6-tioguanina, ilościowo

6–merkaptopuryna i azatiopryna są lekami immunosupresyjnymi stosowanymi również w leczeniu nieswoistych zapalnych chorób jelit. Monitorowanie skuteczności leczenia tymi preparatami oparte jest obecnie na pomiarze stężenia 6–tioguaniny (aktywnego metabolitu 6–merkaptopuryny) we krwi. Wykazano, że stężenia przekraczające 235 pmol/8x108 komórek korelują z dobrą odpowiedzią na leczenie 6–merkaptopuryną, natomiast stężenie równe 260 pmol/8x108 komórek uznawane jest za górną granicę stężenia terapeutycznego. 6–merkaptopuryna jest inaktywowana przez oksydazę ksantynową do kwasu tiomoczowego oraz przez metylotransferazę tiopurynową do 6–metylomerkaptopuryny. Dlatego chorym leczonym równocześnie allopurynolem (inhibitorem oksydazy ksantynowej) należy podawać 6–merkaptopurynę w bardzo małych dawkach oraz mierzyć stężenie 6–tioguaniny we krwi. Pomiar stężeń metabolitów jest szczególnie przydatny w przypadku chorych, którzy nie odpowiadają na leczenie, gdyż na ich podstawie można ustalić przyczynę braku odpowiedzi. Natomiast w leczeniu chorych, którzy przyjmują 6–merkaptopurynę lub azatioprynę w celu podtrzymania remisji, pomiar stężenia 6–tioguaniny we krwi i utrzymanie go w zakresie terapeutycznym zwiększa szansę na długotrwałą remisję choroby. Oprócz monitorowania stężenia metabolitów, można dokonywać pomiarów stężenia metylotransferazy tiopurynowej, szczególnie w przypadku chorych kwalifikowanych do podawania dużych dawek 6–merkaptopuryny lub azatiopryny doustnie lub dożylnie. U 11% populacji stwierdza się mniejszą aktywność enzymu, a zatem w przypadku takich osób dawki omawianych leków powinny być mniejsze niż zalecane standardowo.