Fosfataza kwaśna sterczowa

Oznaczenie kwaśnej fosfatazy sterczowej, PAP, w surowicy krwi jest  stosowane  w diagnostyce raka prostaty, ocenie progresji choroby i monitorowaniu efektywności leczenia. Kwaśna fosfataza sterczowa, PAP (ang. prostatic acid phosphatase), należy do grupy kwaśnych fosfataz , ACP (ang. acid phosphatase ), enzymów lizozomalnych z komórek wydzielniczych. Enzymy te hydrolizują estry fosforanowe z optimum aktywności w  pH < 7,0. Główną frakcją PAP jest izoenzym 2, białko o ciężarze 100 kDa, syntetyzowane w wysokich stężeniach w prostacie, wykazujący maksymalną aktywność w pH 5,0-6,0. PAP występuje głównie w płynie nasiennym, wydzielana jest także do moczu. W surowicy mężczyzn z prawidłowym stanem prostaty PAP występuje w niskich stężeniach. Poza prostatą, produkującą frakcję sterczową kwaśnej fosfatazy, czyli wspomnianą PAP, ACP powstaje w: erytrocytach, płytkach krwi, leukocytach, szpiku kostnym, kościach, wątrobie, śledzionie, nerkach  i jelicie. PAP jest niestabilna w pH >7,0 i temp.  > 37oC. Od innych kwaśnych fosfataz PAP jest odróżniana dzięki wrażliwości na winian, hamujący jej aktywność. Oznaczanie stężenia PAP jest przydatne w monitorowaniu remisji nowotworu prostaty, efektywności różnych form terapii,  w rozpoznawaniu wznowy i przerzutów. U chorych na raka prostaty, lepsze niż pomiar PAP w krwi, parametry diagnostyczne  wykazują oznaczenia w surowicy stężenia różnych form specyficznego antygenu prostaty - PSA. Porównaj badania: 200, 201, 202, 216, 3700, 3899.

Niestabilność w pH >7,0 i temp. >37oC.

Wartości podwyższone: rak prostaty, łagodny przerost prostaty, zabiegi inwazyjne prostaty, zabiegi diagnostyczne prostaty, białaczka, czerwienica prawdziwa, trombocytoza, niedokrwistość megaloblastyczna, osteosarcoma, szpiczak mnogi, przerzuty różnych nowotworów do kości, osteoporoza, nadczynność przytarczyc.