Glukoza i ketony w moczu, jakościowo

Jakościowe oznaczenie glukozy i ketonów w moczu jest przydatne w diagnostyce i monitorowaniu  cukrzycy i niektórych patologii metabolizmu węglowodanów i lipidów. Obecność glukozy  w moczu może być spowodowana wysokim stężeniem glukozy we krwi (glukozuria hiperglikemiczna) lub obniżoną zdolnością resorpcji glukozy w nerkach (tubulopatia proksymalna),  porównaj badanie 276.  Obecność związków ketonowych  (ciał ketonowych) w moczu jest wyrazem zwiększenia ich stężenia we krwi na skutek zaburzenia gospodarki węglowodanowej i/lub lipidowej. Ketony stanowią dla wielu rodzajów tkanek alternatywne do glukozy źródło energii w przypadku głodzenia i stresu katabolicznego. Lipoliza peryferycznego zapasu tłuszczu prowadzi do powstawania kwasów tłuszczowych, które w wątrobie ulegają przemianie albo do trójglicerydów albo, po utlenieniu, do ketonów,  uwalnianych do krążenia. W jakościowych testach w moczu oznacza się dwa główne ciała ketonowe: acetylooctan i beta-hydroksymaślan oraz aceton. Nieznaczny wzrost ketonów w moczu obserwuje się w przypadku głodzenia i ostrej choroby, diety bogato tłuszczowej i zasobnej w białko ale ubogiej w węglowodany,  w przypadku ciąży, niewyrównanej cukrzycy typu , w chorobie alkoholowej towarzyszącej niedożywieniu i związanej z intensywnymi wymiotami,  w przypadku wrodzonych chorób metabolicznych. W przypadku osób z hipoglikemią brak ketonów w moczu może sugerować nieprawidłowe działanie insuliny.