tlo strony pacjenta
Znajdź badanie, pakiet lub artykuł

Katecholaminy (A, NA, D) w DZM met. HPLC

Kod badania: 181Kod ICD: M15

Kategoria badań

Choroby nowotworowe

Inne hormony i metabolity

Ogólnopolski czas oczekiwania na wynik 2-9 dni.

Opis badania

Katecholaminy (Adrenalina, Noradrenalina, Dopamina) w DZM metodą HPLC. Badanie wykonywane  w diagnostyce nowotworów  wydzielających katecholaminy, w diagnostyce wielu chorób autonomicznego układu nerwowego i genetycznych.

Przygotowanie do badania

Na 3-4 dni przed rozpoczęciem zbiórki nie należy spożywać w dużych ilościach następujących produktów spożywczych: kawy, herbaty czarnej, napojów gazowanych, soków owocowych, czerwonego wina, wszystkich rodzajów orzechów, bananów, czarnej i czerwonej porzeczki, śliwki, agrestu, melonów, mirabelek, bakłażanu, awokado, pomidorów, fasoli, ziemniaków, ciast, czekolad, serów żółtych oraz curry. Dodatkowo ograniczyć stres, aktywność fizyczną, przebywanie w hałasie oraz w mirę możliwości wysypiać się. Również używki takie jak alkohol, papierosy oraz narkotyki wpływają na wynik.

Leki mogące wpływać na wynik stężenia oznaczanych parametrów, podano poniżej. Zalecane jest odstawienie leków na tydzień przed rozpoczęciem DZM ale po uprzedniej konsultacji z lekarzem !!!

Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciw arytmiczne np. lidokaina, gazy wziewne np. halotan, leki rozszerzające naczynia krwionośne, benzodiazepiny, opioidy, diuretyki, kontrasty stosowane w radiologii, syntetyczny hormon antydiuretyczny, inhibitor monoaminooksygenazy, antagoniści receptorów alfa-adrenergicznych, lewodopa, karbidopa, nitrogliceryna, teofilina, tetracyklina, rezerpina oraz alfa-metylo-p-tyrozyna. Wymienione leki mogą podwyższać stężenie Katecholamin.

Przeprowadzenie dobowej zbiórki moczu (DZM).
W dniu poprzedzającym badanie należy przygotować naczynie o objętości 2-3 litrów z dopasowaną zakrętką i podziałką umożliwiającą odczyt objętości. Zbiórkę dobową rozpoczyna się rano (przykładowo o 6:00), od drugiej dziennej porcji moczu (pierwszą należy odrzucić). Stabilizator (1 fiolka 10 ml  6N HCl) wlewany jest do pojemnika, w którym znajduje się porcja moczu rozpoczynająca zbiórkę. Gdy zebrana objętość moczu przekracza 1 l, do naczynia wlewana jest  kolejna 10 ml porcja  stabilizatora. Oczekiwane pH stabilizowanego moczu wynosi około 2. Mocz zbierany jest przez 24 h. Ostatnią porcję zbiórki stanowi pierwsza porcja porannego moczu z dnia następnego. Zbierany mocz przechowywać w chłodnym miejscu. Po zakończeniu zbiórki zmierzyć całkowitą objętość zebranego moczu. Po dokładnym wymieszaniu całości odlać porcję moczu do jednorazowego Pojemnika na mocz z nakrętką. W opisie pojemnika uwzględnić: imię i nazwisko badanego; czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki; całkowitą objętość zebranego moczu. Istotne jest odnotowanie użycia stabilizatora moczu: DZM + HCl. Próbkę dostarczać do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie.

Uwaga! Jedna probówka stabilizatora HCl (10 ml) przeznaczona jest na 1 litr moczu. W przypadku badania u dziecka lub w innej sytuacji, w której spodziewana jest mniejsza niż 1 litr objętość dobowej zbiórki moczu, otrzymany HCl należy użyć proporcjonalnie. Roztwór HCl jest stężony, należy postępować ostrożnie przy jego rozlewaniu.

Wysiłek dobowy

Wysiłek i stres

Należy ograniczyć stres, aktywność fizyczną, przebywanie w hałasie oraz w mirę możliwości wysypiać się.

Kontakt

Kontakt

Przed badaniem konieczny kontakt z punktem pobrań

Więcej informacji

Badanie poziomu katecholamin wykorzystuje się przede wszystkim w diagnostyce nowotworów  wydzielających katecholaminy:  guz chromochłonny (phaeochromocytoma),  nerwiak zarodkowy (neuroblastoma) czy zwojak (ganglioneuroma) . Badanie jest również pomocne w diagnostyce wielu chorób autonomicznego układu nerwowego i genetycznych. Pomiar stężenia katecholamin  w surowicy w krwi odzwierciedla  ich poziom chwilowy. Fizjologiczne, poza momentami ich wyrzutu, np. w stresie, poziom katecholamin i ich metabolitów we krwi jest niski. Stały, wysoki poziom  katecholamin we krwi towarzyszy obecności produkujących je nowotworów. Oznaczanie katecholamin w moczu z dobowej zbiórki (DZM) odzwierciedla całodobową produkcję tych hormonów i pozwala uniknąć wpływu na wynik chwilowego stresu lub wysiłku. Wydalanie katecholamin z moczem zwiększa się w obecności produkujących je nowotwory. Katecholaminy: adrenalina (epinefryna), noradrenalina (norepinefryna), dopamina) są związkami wytwarzanymi w centralnym układzie nerwowym,  we współczulnej części obwodowego układu nerwowego oraz w rdzeniu nadnerczy. Dopamina syntetyzowana jest ponadto w nerkach i w układzie pokarmowym, działając jako neuromodulator (porównaj badanie 179). Katecholaminy produkowane w układzie nerwowym pełnią funkcję neurotransmiterów, podczas gdy te, wytwarzane w nadnerczach, oddziałują  głównie na metabolizm, a w mniejszym stopniu na hemodynamikę układu krwionośnego. Główna katecholamina nadnerczy – adrenalina stymuluje lipolizę,  ketogenezę, termogenezę, glikolizę, glikogenolizę, glukoneogenezę, rozkurcz naczyń w mięśniach i rozkurcz dróg oddechowych. Dopamina produkowana lokalnie w nerkach uczestniczy w regulacji wydalania sodu z moczem, wytwarzana w przewodzie pokarmowym stymuluje wydzielanie dwuwęglanów i wpływa na jego motorykę, transport jonów soduoraz reguluje przepływ krwi przez błonę śluzową żołądka i jelit. 90% adrenaliny obecnej w krwi pochodzi z nadnerczy, a 90% noradrenaliny produkowana jest przez nerwy współczulne. Głównym źródłem obecnej w krwi dopaminy są nerki. Przed przystąpieniem do 24 h zbiórki moczu, należy zgłosić się do Punktu Pobrań po odbiór stabilizatora. Stabilizator: 6N HCl, przechowywany w oznakowanych probówkach szklanych w objętości 10 ml, stosowany jest w proporcji: 10 ml (zawartość jednej probówki) na 1 l moczu. Stabilizator powinien być dodawany do naczynia zwierającego pierwszą porcję zebranego moczu.

Dieta, stres, wysiłek fizyczny, hałas, leki.

Wzrost stężenia: phaeochromocytoma, neuroblastoma, ganglioneuroma, ganglioblastoma, ostry lęk, ciężki stres, ciężkie choroby, spadek objętości krwi i jej ciśnienia, niedoczynność tarczycy, zastoinowa niewydolność krążenia, arytmie, leki (aminofilina, kofeina, wodzian chloralu, klonidyna, disulfiram, erytromycyna, insulina, levodopa, lit, metenamina, metylodopa, kwas nikotynowy, nitrogliceryna, tetracyklina, chinidyna, fenoksybeznamina, doksazosyna i inne alfablokery, betablokery, antagoniści kanałów wapniowych, hydralazyna, kokaina, efedryna, pseudoefedryna, amfetamina, albuterol).

Obniżone stężenie: idiopatyczne niedociśnienie ortostatyczne, stosowane leki (klonidyna, disulfiram, imipramina, inhibitory MAO, fenotiazyna, rezerpina, guanetydyna, salicylany).


Opis badania

Przygotowanie do badania

Więcej informacji