Krążące kompleksy immunologiczne C1q

Pomiar stężenia metodą ELISA w krwi kompleksów immunologicznych wiążących składnik dopełniacza C1q. Klasycznym etapem końcowym działania układu dopełniacza (UD) jest powstanie kompleksu atakującego błonę (z ang. membrane attack complex (MAC), doprowadzającego do lizy komórki. UD odgrywa rolę również w patogenezie chorób o podłożu autoimmunizacyjnymi. Do rozwoju chorób z autoagresji predysponują wrodzone niedobory składników UD lub nadmierna aktywacja UD,  prowadzącą do niekontrolowanego procesu zapalnego, destrukcji tkanek i niewydolności narządów. Same elementy dopełniacza w wyniku nieprawidłowej odpowiedzi odpornościowej mogą stać się  celem autoprzeciwciał. Dla chorób autoimmunizacyjnych istotna jest szczególnie składowa dopełniacza C1q. Podstawową funkcją C1q, jest  aktywacja klasycznej drogi dopełniacza po związaniu ligandu, co umożliwia specyficzna struktura cząsteczki C1q oraz udział w opsonizacji ułatwiającej fagocytozę. Funkcja modulatora swoistej odpowiedzi odpornościowej C1q polega na wpływie na komórki T i B i produkcję cytokin prozapalnych oraz na utrzymywaniu stanu tolerancji wobec własnych komórek, przez eliminację krążących kompleksów immunologicznych (KKI). Mechanizm eliminacji KKI opiera się na  zdolności równoczesnego, poliwalentnego wiązania przeciwciał i antygenów , a następnie  ułatwieniu przebiegu  fagocytozy związanych kompleksów. Wrodzony niedobór C1q, powoduje nadmierne gromadzenie w organizmie KI, prowadząc do rozwoju złogów w naczyniach z następczą aktywacją szlaków zapalnych (np. toczeń rumieniowaty i toczniowe zapalenie nerek). W chorobach autoimmunizacyjnych stwierdzana jest obecność przeciwciał przeciw C1q: p-C1q, istotnych dla patogenezy. Skład KKI wykazuje różnorodność charakteru tworzących go antygenów i przeciwciał, wielkości, podatności na fagocytozę itd. W przypadku chorych na toczeń rumieniowaty układowy poziom KKI zależy od aktywności choroby oraz upośledzonej odpowiedzi dopełniacza.

Obecność kompleksów: choroby autoimmunizacyjne, choroby reumatyczne, toczniowe zapalenie nerek, toczeń rumieniowaty układowy, choroba Gravesa.