P/c. p. transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w kl. IgG i IgA met. CLIA

Pomiar stężenia przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej  w klasach  IgA i IgG (IgA anty-tTG i IgG anty-tTG ) w surowicy, przydatny w diagnostyce celiakii i nietolerancji glutenu oraz w monitorowania przestrzegania  diety bezglutenowej, przydatny zwłaszcza w podejrzeniu deficytu immunoglobulin klasy IgA. Celiakia (choroba trzewna) jest autoimmunizacyjną, genetycznie uwarunkowaną, chorobą jelit, której objawy i konsekwencje sprzyjają powstawaniu autoprzeciwciał IgA i IgG skierowanych przeciwko endomysium jelita: przeciwciał anty-EmA i przeciw transglutaminazie tkankowej (anty-tTG). Powstawanie autoprzeciwciał stymulowane jest przez nadmierną reakcję na obce białko ziaren pszenicy – gliadynę, składnik glutenu, ale antygenem docelowym dla przeciwciał jest transglutaminaza tkankowa chorego, enzym odpowiedzialny za postranslacyjne modyfikacje białek. Obecność IgA anty-tTG jest wysoce czułym (ok. 90%)  i specyficznym (99%) testem w kierunku celiakii. Ze względu na możliwość współistnienia celiakii i deficytu przeciwciał w klasie IgA, wskazany jest równoczesny pomiar stężenia przeciwciał IgA anty-tTG i IgG anty-tTG lub pomiar stężenia IgA anty-tTG i stężenia całkowitego IgA. Obok testu anty-tTG stosowane jest oznaczenie poziomu przeciwciał przeciw endomysium (EmA) w klasie IgA, generowanych w skutek tego samego uszkodzenia tkanek jelita. Wg wytycznych z 2020 ESPHGHAN (ang. European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition) pomiar stężenia IgA  anty-tTG wraz z wykonanym równolegle  pomiarem stężenia całkowitego IgA, jest najwłaściwszym testem diagnostycznym celiakii u dzieci. W przypadku gdy stężenie IgA anty-tTG  przekracza 10 krotnie górną granicę referencyjną, a wynik dla przeciwciał anty EmA IgA jest dodatni, można zrezygnować z biopsji kosmków jelita. W przypadku stężenia IgA anty-tTG  plasującego się poniżej 10-krotności górnej granicy zakresu, biopsja zalecana jest również u dzieci. W przypadku dzieci, przed podjęciem decyzji o badaniach serologicznych krwi w kierunku celiakii należy się upewnić, czy dziecko  zachowuje swoją zwykłą dietą uwzględniającą produkty glutenowe. Nie wolno ich eliminować bądź radykalnie ograniczać ich ilości. Przejście na dietę bezglutenową uniemożliwia prawidłową diagnozę bez względu na wiek u wszystkich badanych! Diagnostykę w kierunku celiakii  należy przeprowadzać w przypadku:
chronicznych lub powtarzających się sporadycznie biegunek, zaparć, wzdęć, nawracających bólów brzucha, nudności i wymiotów; utraty lub braku przyrostu wagi u dziecka, zbyt wolnego wzrostu; opóźnionego dojrzewania i późnej pierwszej miesiączki u dziewczynek; chronicznego zmęczenia; drażliwość, neuropatii, bólu i zapalenia stawów; niedoboru żelaza; osteopenii i osteoporozy; nawracających aft, defektów szkliwa zębowego; wysypek i zmian skórnych w typie choroby Dühringa; podwyższonych prób wątrobowych.
 

Wzrost poziomu przeciwciał: nietolerancja glutenu, celiakia, choroba Duhringa.