Polipowatość jelita grubego (FAP, MAP i polipowatość młodzieńcza). Analiza przesiewowa sekwencji kodującej genów APC, MUTYH, BMPR1A i SMAD4, met. NGS

Konieczne uzupełnienie Zlecenia i Deklaracji Świadomej Zgody na badanie genetyczne. Konieczne uzupełnienie Zlecenia i Deklaracji Świadomej Zgody na badanie genetyczne. Analiza przesiewowa sekwencji kodującej genów APC, MUTYH, BMPR1A i SMAD4. Rodzinna polipowatość gruczolakowata jelita grubego jest genetycznie uwarunkowanym, dziedziczonym autosomalnie dominująco, zespołem predyspozycji do zachorowania na nowotwory, głównie jelita grubego. U chorych, na ogół po dziesiątym roku życia, rozwijają się bardzo liczne polipy jelita grubego i odbytnicy (niekiedy liczone w tysiącach). Mają na ogół  charakter gruczołowy, choć spotyka się polipy limfoidalne i płaskie. Pierwszym objawem polipowatości są biegunki i krew w stolcu, kolejnymi ogólne osłabienie i chudnięcie. Polipy mają tendencję do złośliwienia zmieniając się w ogniska nowotworowe. W klasycznej postaci choroby z licznymi polipami wskazane jest profilaktyczne usunięcie całego jelita grubego, zazwyczaj w wieku kilkunastu lat. W przeciwnym razie, na ogół przed ukończeniem 40 roku życia, dochodzi do rozwoju nowotworu. U około połowy chorych stwierdzane są równolegle polipy o niskim potencjale  nowotowrzenia zlokalizowane głównie w żołądku i dwunastnicy. Ryzyko rozwinięcia w ciągu życia raka dwunastnicy wynosi 4-12%, raka żołądka lub trzustki 1%. Zwłaszcza  u kobiet, istnieje również zwiększone ryzyko raka brodawkowatego tarczycy (1-12%). Dzieci z mutacją w genie APC powinny być obserwowane pod kątem wątrobiaka płodowego (hepatoblastoma). Zwiększone ryzyko dotyczy rzadkiego nowotworu ośrodkowego układu nerwowego - rdzeniaka płodowego (medulloblastoma). W rodzinnej polipowatości mogą występować także liczne objawy pozajelitowe: torbiele gruczołów łojowych i skóry, włókniaki, kostniaki, guzy desmoidalne, nieprawidłowości uzębienia oraz charakterystyczne przebarwienia siatkówki oka (tzw. hipertrofia barwnikowa). W łagodnej postaci polipowatości, polipy pojawiają się później i w mniejszej liczbie (od kilku do stu, średnio około 30), są zlokalizowane w bardziej odległych od odbytu odcinkach jelita grubego; rak jelita grubego jest diagnozowany rzadziej i w późniejszym wieku; nie występują objawy pozajelitowe. Częstość rodzinnej polipowatości gruczolakowatej jelita grubego w populacji ogólnej wnosi 1: 10 000. Badanie, oparte jest na sekwencjonowaniu nowej generacji (NGS) i obejmuje sekwencję kodującą genów APC, MUTYH, BMPR1A i SMAD4.