Stwardnienie zanikowe boczne (ALS). Analiza sekwencji kodującej 30 genów, met.NGS

Konieczne uzupełnienie Zlecenia i Deklaracji Świadomej Zgody na badanie genetyczne. Stwardnienie zanikowe boczne, ALS (ang. amyotrophic lateral sclerosis) jest postępującą chorobą atakującą neurony ruchowe, motoneurony, kontrolujące ruch mięśni, znajdujące się w rdzeniu kręgowym i mózgu. W ALS neurony ruchowe stopniowo zanikają, co prowadzi do, stopniowo, osłabienia mięśni, utraty masy mięśniowej i niezdolności kontroli ruchu.
Istnieje wiele rodzajów ALS wyróżnionych na podstawie objawów, tła genetycznego lub braku uwarunkowania genetycznego. W większości przypadków, ALS ma postać określaną jako sporadyczna, tzn. bez historii choroby w rodzinie (uwarunkowania genetycznego).  Postać sporadyczna objawia się w późnych pięćdziesiątych lub wczesnych sześćdziesiątych latach życia. Pozostałe 5-10% przypadków obejmuje przypadki rodzinnej ALS lub pokrewnego stanu, otępienia czołowo-skroniowego, FTD (ang. frontotemporal dementia), wpływającego na osobowość, zachowanie i język. Rodzinna ALS objawia się zwykle ok. 50 roku życia, rzadko w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym (tzw.  młodzieńcza ALS). Pierwsze oznaki i objawy ALS mogą zostać przeoczone. Najwcześniejsze obejmują drganie, skurcze i sztywność lub osłabienie mięśni. Chorzy tracą zdolność prawidłowej wymowy (dyzartria), później występują trudności w żuciu i połykaniu (dysfagia). Wraz z postępem choroby dochodzić może do zaniku tkanki mięśniowej rąk i nóg, prowadzącej do utraty zdolności chodzenia, a z biegiem czasu utraty możliwości wykonywania podstawowych czynności z użyciem rąk i nóg.  Większość chorych na ALS umiera z powodu niewydolności oddechowej od 2 do 10 lat po wystąpieniu objawów. U około 20 procent osób z ALS rozwija się FTD. Postępujące zmiany osobowości i zachowania mogą chorym utrudniać relacje społeczne. Nie jest jasny związek ALS i FTD u osób, u których zdiagnozowano oba schorzenia (ALS-FTD).
Rzadka, rodzinna postać ALS, znana jako kompleks ALS-parkinsonizm-demencja (ALS-PDC), objawia się podobnie jak ALS z dodatkowymi zaburzeniami ruchowymi (parkinsonizmem) i postępującą utratą funkcji intelektualnych (demencją). U członków tej samej rodziny mogą występować różne kombinacje objawów. Częstość ALS na świecie waha się od 2 do 5 przypadków na 100 000 osób. 90 do 95 % przypadków ALS występuje sporadycznie i nie jest dziedziczone, 5 -10 % ma charakter rodzinny i jest spowodowanych mutacjami w jednym z kilku genów. Wzór dziedziczenia różni się w zależności od zaangażowanego genu. Większość przypadków dziedziczona jest autosomalnie dominująco, a osoba chora ma jednego rodzica dotkniętego chorobą. W niektórych przypadkach odziedziczenie zmutowanego genu nie powoduje rozwinięcia się choroby. Rzadko ALS dziedziczone jest autosomalnie recesywnie, a bardzo rzadko w związku z chromosomem X (zmutowany gen znajduje się na chromosomie płciowym X). W tym przypadku mężczyźni mają tendencję do wcześniejszego rozwoju choroby i krótszego przeżycia w porównaniu z kobietami. Ojcowie nie mogą przekazywać cech związanych z X swoim synom.