tlo strony pacjenta
Znajdź badanie, pakiet lub artykuł

Wapń zjonizowany

Kod badania: 43Kod ICD: O75

Kategoria badań

Ogólnopolski czas oczekiwania na wynik 1-2 dni.

Opis badania

Wapń zjonizowany. Pomiar stężenia wapnia zjonizowanego w  krwi.  Badanie przydatne  w diagnostyce zaburzeń homeostazy wapnia w chorobach układu kostnego, nerek, serca i układu pokarmowego. 

Sprawdź dostępność kontaktując się z placówką
Sprawdź dostępność kontaktując się z placówką

Przygotowanie do badania

 

Zalecane pobieranie rano i na czczo. Minimalna przerwa od ostatniego posiłku powinna wynosić 4 godziny. Pacjent powinien odpoczywać co najmniej 10 minut przed pobraniem, a na 5 minut przed pobraniem powinien siedzieć lub leżeć.
Na czczo

Głodzenie

Na czczo (13-14 h), o 7.00-10.00, ostatni posiłek poprzedniego dnia o 18.00.

Więcej informacji

 

Pomiar stężenia wapnia zjonizowanego w  krwi, wykonywany  w chorobach układu kostnego, zaburzeniach funkcji: nerek, serca, układu pokarmowego i nerwowego. Około połowa wapnia całkowitego w organizmie to wapń zjonizowany (tzw. wolny),  będący aktywną metabolicznie  formą wapnia. Wapń jest  niezbędny w procesach krzepnięcia krwi, skurczu mięśni, pracy mięśnia sercowego i gruczołów dokrewnych, a także należy do grupy   tzw. drugich przekaźników  wewnątrzkomórkowych.  Zmiany w poziomie wapnia zjonizowanego w krwi mogą powodować zmiany rytmu pracy serca, kurcze mięśni (tężyczkę) i zaburzenia świadomości o różnym nasileniu.

W niektórych stanach, oznaczenie wapnia zjonizowanego jest bardziej wskazane niż badanie stężenia wapnia całkowitego. Zaleca się, aby badanie to wykonywać: w ciąży, u noworodków, w masywnych przetoczeniach krwi lub osocza (z powodu zawartości cytrynianów wiążących wapń), w przypadkach dysproteinemii (nieprawidłowe stężenie białka w krwi), w końcowych stadiach niewydolności nerek, w umiarkowanej nadczynności przytarczyc. W takich  przypadkach stężenie wapnia całkowitego może pozostać prawidłowe.
Zaburzenia wynikające z obniżenia stężenia wapnia objawiają się klinicznie zaburzeniami ze strony układu pokarmowego, układu krążenia (spadek ciśnienia krwi, przedłużona odległość QT, spadek kurczliwości serca) i układu nerwowo-mięśniowego (tężyczka, drgawki, splątanie). Nadmiar wapnia (hiperkalcemia) może powodować: osłabienie, zmiany w psychice, jadłowstręt, kamicę nerkową, zwapnienie rogówki lub zwapnienie ścian naczyń.

Zmiany pH w próbce krwi.  Krew należy pobrać bez dostępu powietrza na heparynę litową, wysyconą jonami wapnia.

Przyczyny wzrostu stężenia: nowotwory (np.: piersi, płuc, nerki, trzustki, prostaty oraz szpiczak mnogi), pierwotna nadczynność przytarczyc, dializoterapia, przedawkowanie witaminy D, przedawkowanie witaminy A, zespół milk-alkali, diuretyki tiazydowe, nadczynność tarczycy, sarkoidoza, choroba Addisona, rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna.

Przyczyny obniżenia stężenia: niedobór witaminy D lub zaburzenia jej metabolizmu, zaburzenia wchłaniania (np.
celiakia), niedoczynność przytarczyc, rzekoma niedoczynność przytarczyc (oporność na PTH), przewlekła niewydolność nerek, zespół nerczycowy, marskość wątroby, ostre zapalenie trzustki, osteoblastyczne przerzuty nowotworowe do kości (zespół "głodnych kości"), terapia glikokortykoidami, furosemid, leki przeciwpadaczkowe (fenytoina, fenobarbital, prymidon, karbamazepina), nadczynność nadnerczy, terapia białaczki.

Sprawdź dostępność kontaktując się z placówką
Sprawdź dostępność kontaktując się z placówką

Opis badania

Przygotowanie do badania

Więcej informacji

Artykuły powiązane