Badanie prostaty – na czym polega?

Choroby prostaty mogą objawiać się osłabieniem strumienia moczu, częstomoczem i nykturią (czyli oddawaniem moczu w nocy więcej niż 1 raz), gwałtownym parciem na mocz czy uczuciem niepełnego opróżnienia pęcherza po zakończeniu mikcji. Czasem pojawia się także krew w moczu lub dolegliwości bólowe okolic krocza. Nie lekceważ takich objawów i koniecznie udaj się do urologa, aby zdiagnozować przyczynę problemów i móc je skutecznie leczyć.

Czym jest prostata?

Prostata czyli inaczej gruczoł krokowy lub stercz to narząd wchodzący w skład męskiego układu płciowego. Leży poniżej dna pęcherza moczowego, do przodu od odbytnicy i do tyłu od spojenia łonowego. Prostata kształtem i wymiarami przypomina kasztana. Przechodzą przez nią przewody wytryskowe oraz cewka moczowa. Prostata produkuje specjalną wydzielinę, będącą składnikiem nasienia.

Choroby prostaty – objawy

Do podstawowych chorób prostaty należą łagodny rozrost stercza, zapalenie prostaty oraz rak prostaty.

Choroby prostaty – przyczyny i objawy:

• Łagodny rozrost stercza

U mężczyzn po ukończeniu 40 roku życia gruczoł krokowy ulega stopniowemu rozrostowi. Dynamika procesu jest różna, ale u większości mężczyzn w wieku podeszłym można stwierdzić powiększenie prostaty. Powiększający się stercz prowadzi do zwężenia światła przechodzącej przez niego cewki moczowej. Skutkiem jest utrudnione oddawanie moczu i przerost wypieracza pęcherza, co może manifestować się: słabym strumieniem moczu (a nawet oddawaniem moczu kroplami), trudnościami z rozpoczęciem mikcji, dolegliwościami bólowymi, częstszym oddawaniem moczu czy parciem naglącym. Przerost prostaty, prowadząc do zalegania moczu w pęcherzu, z biegiem czasu może prowadzić do częstych infekcji układu moczowego, nietrzymania moczu z przepełnienia, a nawet całkowitego zatrzymania moczu.

• Zapalenie prostaty

Ostre zapalenie stercza spowodowane jest infekcją bakteryjną i zazwyczaj stanowi powikłanie zakażenia układu moczowego. Objawy choroby pojawiają się dość nagle i obejmują gorączkę, dreszcze, złe samopoczucie, ból w okolicy krocza, bolesne oddawanie moczu z uczuciem pieczenia i zmętnienie moczu. Mogą temu towarzyszyć objawy zakażenia układu moczowego, a także objawy powiększenia i obrzęku gruczołu krokowego (np. zatrzymanie moczu).

Przewlekłe zapalenie prostaty najczęściej nie jest związane z zakażeniem bakteryjnym. Podstawowym objawem jest ból okolicy krocza, ale mogą pojawić się także inne symptomy (np. uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza czy ból lub pieczenie podczas mikcji).

• Rak prostaty

Rak gruczołu krokowego to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych rozpoznawanych u mężczyzn. Ryzyko choroby rośnie wraz z wiekiem i jest większe, gdy w rodzinie pojawił się już ten nowotwór. Na początku nie daje zwykle żadnych objawów lub przypominają one dolegliwości obecne w łagodnym rozroście stercza. Czasem mogą pojawić się bóle podbrzusza, krwinkomocz lub krwiomocz, a w zaawansowanym stadium nowotworu dołączyć symptomy związane z obecnością przerzutów nowotworowych (np. bóle kostne kręgosłupa lędźwiowego).

Badanie prostaty – na czym polega?

Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy choroby prostaty, koniecznie udaj się do lekarza – urologa i poinformuj go o swoich obawach. Badanie prostaty przeprowadza się palcem wprowadzonym do odbytnicy (badanie palpacyjne per rectum). Urolog palpacyjnie ocenia wielkość gruczołu, jego konsystencję i kształt. W przypadku zapalenia prostaty, badanie może sprawić ból. Na ogół, równolegle z badaniem palpacyjnym, urolog wykonuje badanie ultrasonograficzne (USG) prostaty i jamy brzusznej.

Lekarz może zalecić wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak: badanie ogólne moczu, posiew moczu, badanie wydzieliny gruczołu krokowego czy pomiar stężenia we krwi PSA (ang. Prostate Specific Antigen) – swoistego antygenu sterczowego (podstawowe badanie prostaty z krwi). W razie potrzeby urolog skieruje Cię na dalsze badania, np. TK miednicy i jamy brzusznej, rezonans magnetyczny, badania czynnościowe czy cystoskopię, niekiedy zachodzi potrzeba wykonania biopsji gruczołu krokowego.

Chora prostata – leczenie

Łagodny rozrost stercza wymaga wprowadzenia zmian stylu życia, zastosowania farmakoterapii lub rzadziej postępowania chirurgicznego. Bakteryjne zapalenie stercza leczy się antybiotykoterapią. Przydatne mogą okazać się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe.

Sposób leczenia raka gruczołu krokowego zależy od wielu zmiennych np. stopnia zaawansowania nowotworu czy wieku pacjenta. Możliwe metody obejmują m.in. leczenie operacyjne, zastosowanie radioterapii, terapii hormonalnej czy rzadziej chemioterapii. U niektórych pacjentów, którzy spełniają określone kryteria, prowadzi się jedynie ścisłą obserwację i wprowadza leczenie, gdy choroba postępuje.

Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy – nie bagatelizuj ich i koniecznie udaj się do lekarza. Pamiętaj, że w okolicy 50 roku życia warto odwiedzić urologa nawet bez wyraźnych symptomów. Jak mówi dr n.med. Marek Filipek „profilaktykę w kierunku raka prostaty powinniśmy zacząć po 40. roku życia (…), a bezwzględnie na badania powinien zgłosić się mężczyzna, jeśli w jego rodzinie ten rodzaj raka wystąpił”.

Bibliografia:

• „Łagodny rozrost stercza” – R. Drabczyk
• „Ostre zapalenie gruczołu krokowego (prostaty)” – R. Drabczyk
• „Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego (prostaty)” – R. Drabczyk
• „Rak prostaty” – W. Wysocki
• https://facet.onet.pl/dr-filipek-rak-prostaty-rosnie-skrycie-nie-daje-zadnych-objawow/