Test FABER – sprawdź, na czym polega to badanie przy bólu biodra

Test FABER (znany również jako test Patricka) to badanie ortopedyczne, które pomaga zlokalizować źródło bólu w obrębie biodra. Sprawdź, na czym polega, o czym świadczą jego wyniki i czy test ten wymaga specjalnego przygotowania. 

Czym jest test FABER?

Test FABER to badanie kliniczne stosowane przez lekarzy ortopedów i fizjoterapeutów, które pomaga określić źródło bólu w okolicy biodra, miednicy lub dolnego odcinka kręgosłupa. Nazwa testu pochodzi od pierwszych liter angielskich słów opisujących pozycję kończyny dolnej podczas badania:

• F – flexion – zgięcie biodra;
• AB – abduction – odwiedzenie, czyli oddalenie nogi od osi ciała;
• ER – external rotation – rotacja zewnętrzna.

Kiedy warto wykonać test FABER?

Test FABER pomaga określić, czy źródłami dolegliwości są staw biodrowy, staw krzyżowo-biodrowy czy może kręgosłup w odcinku lędźwiowym. Badanie to jest szczególnie przydatne, gdy pacjent zgłasza dolegliwości, takie jak ból: pachwiny, pośladków, dolnej części pleców czy ból promieniujący w kierunku nóg. Test FABER wskazany jest, jeśli pacjent zgłasza problemy z poruszaniem się – ma trudności z chodzeniem, siadaniem lub pochylaniem się. Umożliwia ocenę zakresu ruchu stawu biodrowego i identyfikację ewentualnych ograniczeń ruchomości lub bolesnych reakcji. Dzięki niemu lekarz i fizjoterapeuta mogą wstępnie zróżnicować, czy ból ma charakter zapalny, zwyrodnieniowy, pourazowy, czy może wynika z przeciążenia struktur okołostawowych.

📌 Poznaj przyczyny bólu bioder.

Na czym polega test FABER? Opis krok po kroku

Pacjent kładzie się na plecach na leżance. Pozycja leżąca pozwala na swobodne ułożenie kończyn i kontrolę ruchu badanej nogi. Badający zgina jedną nogę pacjenta w stawie biodrowym i kolanowym. Następnie układa kostkę tej nogi na przeciwległym udzie pacjenta, tworząc pozycję przypominającą literę „4”. Kończyna ustawiona jest w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Właśnie od tych trzech ruchów pochodzi nazwa testu FABER. Lekarz lub fizjoterapeuta stabilizują miednicę pacjenta po stronie kończyny wyprostowanej. Dzięki temu miednica nie unosi się i możliwe jest właściwe ocenienie zakresu ruchu oraz reakcji bólowej. Następnie badający delikatnie dociska kolano zgiętej nogi do powierzchni, na której leży badany. Ruch ten zwiększa rozciągnięcie struktur stawu biodrowego i okolicznych tkanek. Specjalista obserwuje reakcję pacjenta – zarówno ruchomość, jak i ewentualne wystąpienie bólu. Miejsce pojawienia się bólu oraz jego intensywność mogą sugerować konkretną przyczynę problemu. Wyniki badania porównuje się zwykle dla obu kończyn. Pozwala to na ocenę asymetrii, która może wskazywać na jednostronne uszkodzenia lub dysfunkcje. Test FABER jest bezpieczny, ale może wywołać chwilowy dyskomfort, zwłaszcza jeśli w badanym obszarze występują stan zapalny lub uraz.

📌 Sprawdź, jakie wykonać badanie w kierunku osteoporozy.

Interpretacja wyniku

Ból w pachwinie może wskazywać na problem w stawie biodrowym (np. zapalenie, zmiany zwyrodnieniowe, konflikt udowo-panewkowy). Ból w okolicy pośladka lub w okolicy krzyżowo-biodrowej sugeruje problemy ze stawem krzyżowo-biodrowym albo z kręgosłupem lędźwiowym. Ograniczony zakres ruchu świadczy o sztywności, stanie zapalnym lub urazie.

Jak przygotować się do testu FABER?

Test FABER nie wymaga specjalnego przygotowania. Warto jednak włożyć wygodne, luźne ubranie, które nie krępuje ruchów i umożliwia swobodny dostęp do bioder oraz kończyn dolnych. Najlepiej sprawdzą się dresy, legginsy lub krótkie spodenki. Przed testem należy poinformować lekarza o wszelkich dolegliwościach bólowych, wcześniejszych urazach, operacjach lub chorobach związanych z biodrem, kręgosłupem lub miednicą. To pozwoli na lepszą interpretację wyników badania. Nie jest wymagane bycie na czczo ani odstawianie leków przeciwbólowych, chyba że lekarz zaleci inaczej. Jeśli jednak stosuje się środki przeciwbólowe lub przeciwzapalne, warto o tym wspomnieć – mogą one wpłynąć na odczucia bólowe podczas testu. Do badania nie trzeba się specjalnie rozciągać ani przygotowywać fizycznie. Test ma na celu ocenę naturalnego zakresu ruchu i reakcji ciała na konkretne ułożenie kończyny.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska
Konsultacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian