Tomografia komputerowa – przygotowanie

Tomografia komputerowa jest bardzo dokładnym badaniem obrazowym, wykorzystywanym w niemal każdej dziedzinie medycyny. Aby uzyskać wysokiej jakości obrazy i zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie do badania. Sprawdź, jak przygotować się do tomografii komputerowej!

Tomografia komputerowa – jak się przygotować?

Odpowiednie przygotowanie do tego badania ma na celu zapewnienie ci bezpieczeństwa i uzyskanie dobrej jakości obrazu. Sprawdź, jak należy przygotować się do tomografii komputerowej.

Pamiętaj o skierowaniu!

Aby wykonać tomografię komputerową, musisz mieć odpowiednie skierowanie. Bez niego badanie nie zostanie przeprowadzone. Skierowanie na tomografię wystawia lekarz. W zależności od twoich dolegliwości to będzie np. gastroenterolog, pulmonolog, neurolog, ortopeda, chirurg lub onkolog. Od niedawna skierowanie na tomografię klatki piersiowej może wystawić także lekarz rodzinny. Na skierowaniu powinny się znaleźć m.in.:

• twoje dane osobowe;
• informacje o rodzaju badania (np. tomografia głowy przy podejrzeniu udaru mózgu czy choroby Alzheimera);
• informacja, czy badanie powinno być wykonane z kontrastem, czy bez niego;
• rozpoznanie;
• informacje o przebytych zabiegach operacyjnych;
• opis dolegliwości, które są powodem wykonywania badania (np. ból brzucha u dziecka, małogłowie).

Prawidłowe wystawienie skierowania przez lekarza i zawarcie w nich wszystkich wyżej wymienionych informacji jest bardzo ważne. Ułatwi to wykonanie opisu badania radiologowi. Na tomografię warto wziąć również wyniki poprzednich badań, jeżeli zostały wykonywane oraz jeśli to możliwe dokumentację zdjęciową (płyta CD/pendrive). Lekarz będzie dzięki temu w stanie ocenić progresję zmian.

Kwalifikacja do badania

Na tomografię komputerową zgłoś się około 15 minut przed planowaną godziną badania. Umożliwi ci to spokojnie wypełnić specjalną ankietę. Zabierz też ze sobą aktualny wynik stężenia kreatyniny oraz TSH we krwi – skierowanie na badanie otrzymasz od lekarza kierującego cię na tomografię lub od lekarza rodzinnego. W ankiecie znajdziesz m.in. pytania dotyczące alergii na jod, chorób tarczycy i nerek. Jeżeli będziesz mieć jakiekolwiek wątpliwości co do treści pytań, skonsultuj się z personelem Pracowni Radiologii. Po wypełnieniu ankiety technik zadecyduje, czy istnieją przeciwwskazania do podania środka kontrastowego. W razie konieczności skonsultuje się z lekarzem.

Jak ubrać się na badanie?

Na badanie ubierz się wygodnie. Zadbaj, aby twoja odzież nie miała żadnych elementów metalowych, np. guzików. Jeśli założysz biżuterię lub pasek z metalową sprzączką, technik może poprosić cię o zdjęcie ich przed tomografią komputerową.

Ile wody trzeba wypić przed tomografią?

Jeśli zaplanowano u ciebie tomografię komputerową jamy brzusznej lub miednicy, technik może poprosić cię o wypicie przed badaniem 1,5–2 l wody lub wodnego roztworu środka kontrastowego.

Ile godzin przed tomografią nie jeść?

W większości pracowni zaleca się, aby na 4–6 godzin przed tomografią komputerową z kontrastem powstrzymać się od spożywania posiłków.

Leki – czy odstawić je przed TK?

Nie. Jeżeli przyjmujesz przewlekle leki, nie przerywaj ich stosowania przed tomografią komputerową. Jeśli chorujesz na cukrzycę i stosujesz środki obniżające poziom glukozy we krwi, skonsultuj się z lekarzem w sprawie ich stosowania przed badaniem. Przyjęcie leków przeciwcukrzycowych u osoby pozostającej na czczo grozi wystąpieniem hipoglikemii (obniżenia poziomu cukru we krwi).

Ile czasu trwa tomografia komputerowa?

Tomografia komputerowa nie trwa długo. W zależności od tego, czy podawany jest kontrast dożylny, badanie zajmuje od 5 do 15–20 minut. Jeżeli w trakcie badania stosowany będzie środek kontrastowy lub leki znieczulające, pozostaniesz pod obserwacją przez co najmniej pół godziny. Po zakończonej tomografii komputerowej możesz wrócić do codziennych aktywności. Zadbaj jednak o odpowiednie nawodnienie. W ciągu doby od badania wypij co najmniej 2–3 litry wody. Pomoże to w wydaleniu z organizmu środka kontrastowego.

Jak długo czeka się na wynik tomografii komputerowej?

W przeciwieństwie do USG, którego wynik otrzymuje się od razu po badaniu, na opis tomografii komputerowej trzeba poczekać. Czas oczekiwania na wynik zależy od wielu czynników, w tym: wystąpienia stanu zagrożenia życia (badania pilne), ale również m.in. od konieczności wykonania badań porównawczych, ilości badanych okolic ciała itp.

Czas oczekiwania trwa od kilku godzin do kilku tygodni.

Tomografia komputerowa a ciąża

W trakcie badania tomograficznego emitowane jest promieniowanie jonizujące, które może potencjalnie wpływać negatywnie na rozwój płodu. W szczególnych sytuacjach (gdy korzyści z badania przewyższają ryzyko z nim związane) tomografię można jednak wykonać u kobiety ciężarnej. Jeżeli podejrzewasz, że możesz być w ciąży, koniecznie poinformuj o tym personel medyczny.

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

1. Liu H. i in., Preprocedural fasting for contrast-enhanced CT: when experience meets evidence, „Insights into Imaging”, 2021, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8643287/ [dostęp: lipiec 2023].
2. Patel P., De Jesus O., CT Scan, „StatPearls” 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567796/ [dostęp: lipiec 2023].