Trzecia dawka szczepionki na COVID-19 − kto i kiedy może ją przyjąć?

Obecnie wariant Delta wirusa SARS-CoV-2 wyparł wcześniejsze mutacje i dominuje w wielu częściach świata, w tym również w Polsce. Dostępne szczepionki w znacznej mierze chronią przed ciężkim przebiegiem choroby wywołanej tym wariantem i śmiercią. Wykazują jednak mniejszą ochronę przed samym zachorowaniem. W związku z tym, 24 września polski rząd, w porozumieniu z Radą Medyczną, ogłosił wskazania do przyjęcia 3. dawki szczepionki przeciwko COVID-19. U kogo jest ona zalecana? Jeśli chcesz wiedzieć, czytaj dalej!

U kogo wskazane jest przyjęcie 3. dawki szczepionki przeciwko COVID-19?

Zgodnie z obecnymi zaleceniami przyjęcie 3. dawki szczepionki przeciwko COVID-19 jest wskazane w przypadku:

• osób po 50. roku życia, które zakończyły podstawowy schemat szczepienia co najmniej 6 miesięcy temu,
• pracowników ochrony zdrowia, którzy otrzymali ostatnią dawkę szczepionki co najmniej 6 miesięcy temu,
• osób z niedoborami odporności (lub osób z upośledzoną odpornością.

Osoby po 50. roku życia oraz pracownicy ochrony zdrowia jako trzecią dawkę szczepionki otrzymują preparat Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech, niezależnie od  od tego, jaką szczepionką zostali zaszczepieni uprzednio.

W przypadku osób z upośledzeniem odporności, ze względu na duże ryzyko braku odpowiedzi na podaną wcześniej szczepionkę, trzecia dawka jest rekomendowana po upływie przynajmniej 28 dni od zakończenia schematu podstawowego szczepionki Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech lub Spikevax firmy Moderna. Obecnie brak jest rekomendacji dotyczących podawania powtórnej dawki po zaszczepieniu szczepionką Vaxzevria/AstraZeneca lub Janssen/Johnson&Johnson. W związku z niezwykle dynamiczną sytuacją, zalecenia te mogą to ulec zmianie w najbliższym czasie, dlatego warto śledzić najnowsze komunikaty rządowe.

Kim są osoby z upośledzeniem odporności? Zalicza się do nich osoby:

• będące w trakcie leczenia onkologicznego,
• przyjmujące leki immunosupresyjne lub biologiczne z powodu przeszczepienia narządów,
• ze stwierdzonym ciężkim lub umiarkowanym pierwotnym niedoborem odporności albo zakażone wirusem HIV,
• po przeszczepie komórek hematopoetycznych w okresie ostatnich 2 lat,
• leczone wysokimi dawkami sterydów lub innych preparatów upośledzających odporność,
• dializowane z powodu przewlekłej niewydolności nerek.

Jakie preparaty szczepionek przeciwko COVID-19 są obecnie dostępne w Polsce?

Przypomnijmy, że na polskim rynku obecnie dostępne są 4 szczepionki przeciwko COVID-19. Wszystkie wykazują wysoką skuteczność i są bezpieczne, dlatego zostały zatwierdzone przez Europejską Agencję Leków. Należą do nich:

• szczepionka mRNA Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech,
• szczepionka mRNA Spikevax firmy Moderna,
• szczepionka wektorowa Vaxzevria firmy AstraZeneca,
• szczepionka wektorowa Janssen firmy Johnson&Johnson.

Wszystkie z nich, poza jednodawkową szczepionką Janssen/Johnson&Johnson, są podawane w podstawowym dwudawkowym schemacie.

Z danych epidemiologicznych z ostatnich miesięcy wynika, że w Polsce ponad 90% zachorowań dotyczy osób niezaczepionych. Do zakażenia wirusem SARS-CoV-2 u osób w pełni zaszczepionych dochodzi niezwykle rzadko. Infekcja w takich wypadkach ma najczęściej lekki przebieg i jest wywołana wariantem Delta.

Jak zarejestrować się na trzecią dawkę szczepionki przeciwko COVID-19?

Rejestracja na 3. dawkę szczepionki przeciwko COVID-19 jest prosta. Podobnie jak w przypadku poprzednich dawek, osoby uprawnione otrzymają e-skierowanie, które będzie dostępne na Internetowym Koncie Pacjenta.

Osoby z zaburzeniami odporności otrzymają e-skierowanie po upływie 28 dni od przyjęcia ostatniej dawki, natomiast pacjenci po 50. roku życia oraz pracownicy ochrony zdrowia − po 6 miesiącach od przyjęcia drugiej dawki szczepienia (lub pierwszej w przypadku preparatu Janssen/Johnson&Johnson). Następnie wystarczy zarejestrować się na szczepienie trzecią dawką w dowolnym punkcie szczepień. Można to zrobić:

• dzwoniąc na całodobową infolinię pod numerem 989,
• internetowo przez portal pacjent.gov.pl lub aplikację mojeIKP,
• dzwoniąc do wybranego przez siebie punktu szczepień,
• wysyłając SMS o treści SzczepimySię pod numer 48 664 908 556 lub 880 333 333.

Czy trzecia dawka szczepionki przeciwko COVID-19 jest potrzebna?

Wariant Delta wirusa SARS-CoV-2 budzi szczególny niepokój. Wszystko za sprawą jego zdolności do niezwykle szybkiej transmisji pomiędzy osobami, które nie nabyły odporności na ten patogen. Obecnie wyparł on wcześniejsze warianty wirusa SARS-CoV-2 i dominuje w Polsce.

Wiadomo, że przebieg choroby COVID-19 wywołanej przez tę mutację wiąże się z dużo wyższym ryzykiem hospitalizacji. Wirus szczególnie szybko rozpowszechnia się wśród osób nieszczepionych. Choć szacuje się, że skuteczność szczepionek wobec wariantu Delta jest nieco niższa, nadal uznaje się je za najlepszą ochronę przed hospitalizacją czy śmiercią w wyniku choroby.

Zgodnie z ostatnimi doniesieniami naukowymi, wytworzona w wyniku szczepienia odporność humoralna i komórkowa w istotny sposób spada po upływie 6 miesięcy. Z tego powodu podanie przypominającej trzeciej dawki szczepionki przeciwko COVID-19 jest jak najbardziej zasadne. Celem takiego działania jest wzmocnienie komórkowej i humoralnej odpowiedzi komórkowej skierowanej przeciwko wirusowi SARS-CoV-2.

Bibliografia:

• https://szczepienia.pzh.gov.pl/trzecia-dawka-szczepionki-przeciw-covid-19-dla-pracownikow-medycznych-oraz-osob-po-50-roku-zycia/
• https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.09.30.462488v1