Badania laboratoryjne a ciąża
Dowiedz się więcej
Wczesne objawy ciąży – jak rozpoznać ciążę
Spis treści:
Pierwsze objawy ciąży są dość niecharakterystyczne i mogą zostać łatwo pomylone z innymi dolegliwościami. Aby być w stanie wcześnie rozpoznać możliwą ciążę warto jest znać podstawowe symptomy, które mogą świadczyć o tym, że doszło do zapłodnienia. Jakie są pierwsze objawy ciążowe, kiedy można się ich spodziewać oraz jakie testy wykonać w celu potwierdzenia ciąży?
Kiedy dochodzi do początku ciąży?
Aby doszło do rozpoczęcia ciąży, w pierwszej kolejności musi zajść proces zapłodnienia. Jest to moment połączenia się komórki jajowej (gamety żeńskiej) z plemnikiem (gametą męską). Komórka jajowa uwalniana jest w procesie nazywanym owulacją. Owulacja zazwyczaj występuje między 13, a 15 dniem cyklu miesiączkowego, choć dokładny moment owulacji zależy jest od wielu zmiennych czynników, takich jak np. długość trwania danego cyklu, zmian hormonalnych oraz wielu innych. Z tego powodu metoda wyznaczania dni płodnych na podstawie tzw. „kalendarzyka” charakteryzuje się dość niską skutecznością i nie powinna być stosowana jako podstawowa metoda antykoncepcji. Warto mieć na uwadze, że nie istnieje stuprocentowo skuteczna metoda antykoncepcji. W każdym przypadku stosunku seksualnego istnieje ryzyko rozwoju ciąży, pomimo idealnego zastosowania wybranej metody zapobiegającej.
Pierwsze objawy ciąży – kiedy się pojawiają?
Po zapłodnieniu dochodzi do rozpoczęcia procesu rozwoju zarodka oraz implantacji w błonie śluzowej ściany macicy. Proces ten występuje zazwyczaj ok. 6-12 dni od momentu połączenia się plemnika z komórką jajową. Już wtedy możliwy jest rozwój początkowych symptomów ciąży. Zazwyczaj jednak pierwsze objawy, które mogą świadczyć o ciąży zazwyczaj pojawiają się w momencie, gdy kobieta powinna rozpocząć menstruacje. Możliwy jest rozwój wcześniejszych dolegliwości, choć bywają one słabo zaznaczone i są dość niecharakterystyczne. Warto zaznaczyć, że każda kobieta doświadcza ciąży w inny sposób, zatem opisywane poniżej dolegliwości mogą występować ze znacząco zróżnicowanym nasileniem, lub też nie występować wcale.
Jakie są pierwsze objawy świadczące o ciąży?
Jeden z najwcześniejszych objawów ciąży związany jest z opisywanym powyżej procesem implantacji zarodka w błonie śluzowej macicy. Podczas tego procesu kobieta może odczuwać nieznacznie nasilone dolegliwości bólowe oraz doświadczyć nieznacznego krwawienia z dróg rodnych, tzw. krwawienia implantacyjnego. Z tego powodu może ono zostać pomylone ze słabo nasilonym krwawieniem miesięcznym. Warto zaznaczyć, że krwawienie implantacyjne może nie występować, co nie świadczy o jakichkolwiek zaburzeniach w przebiegu procesu ciąży.
Podstawowym, w wielu przypadkach pierwszym objawem ciąży jest brak menstruacji. Często zmienna długość cyklu miesiączkowego oraz opóźnienia menstruacji mogą być związane z wieloma innymi czynnikami, jak np. nasilony stres, zmiany stylu życia, wdrożenie nowej diety lub zaburzenia hormonalne. W sytuacji, gdy w bieżącym cyklu doszło jednak do kontaktów seksualnych zawsze należy mieć na uwadze możliwość wystąpienia ciąży. Przedłużający się brak krwawienia powinien skłonić pacjentkę do przeprowadzenia podstawowego, domowego testu ciążowego.
Dodatkowo, ciąża może objawiać się także rozwojem następujących objawów:
- Zwiększone zmęczenie,
- Wzmożona senność,
- Nudności oraz wymioty, które niekoniecznie muszą występować wyłącznie nad ranem,
- Uczucie wzdęcia,
- Tkliwe, powiększone piersi – dodatkowo możliwa jest delikatna zmiana zabarwienia brodawki sutkowej na ciemniejszy,
- Częstsze oddawanie moczu,
- Zaparcia,
- Podwyższona temperatura ciała,
- Wahania nastroju,
- Zawroty głowy,
- Nadwrażliwość na określone zapachy.
Opisywane powyżej objawy w większości wynikają ze zmian hormonalnych, które rozwijają się w wyniku przystosowywania organizmu do ciąży – dochodzi wówczas m.in. do wzrostu stężeń progesteronu oraz beta-gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG). Hormony te prowadzą do licznych zmian w funkcjonowaniu kobiecego organizmu, które mają na celu umożliwienie prawidłowego przebiegu rozwoju zarodka. Dokładny mechanizm rozwoju wielu wczesnych objawów ciążowych nie jest do końca poznany. Na przykład – nudności, których doświadcza wiele kobiet na początku ciąży mogą być związane ze wzrostem stężenia beta-hCG. Jest to fizjologiczna reakcja organizmu na gwałtowne zmiany, jednak w przypadku przedłużonego występowania nieprzyjemnych dolegliwości o znaczącym nasileniu należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.
Objawy ciąży, a objawy PMS
Wiele z opisanych powyżej objawów może pojawić się także w przebiegu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, czyli PMS. Jedynym możliwym sposobem, który pozwala na definitywne zróżnicowanie PMS od ciąży jest przeprowadzenie testów diagnostycznych, które mają na celu wykrycie rozwijającej się ciąży.
Głównym czynnikiem rozróżniającym ciążę od PMS jest brak miesiączki. W obydwu przypadkach może dochodzić do zwiększonej tkliwości piersi, wzrostu apetytu, wahań nastroju oraz odczuwania wzdęć. Dolegliwości o charakterze bólów skurczowych w macicy także mogą się pojawić zarówno na początku procesu ciąży, jak i przed menstruacją.
W przypadku PMS rzadko obserwuje się nudności i wymioty, niewielkie krwawienia oraz zmiany zabarwienia brodawki sutkowej. Objawy te są dość charakterystyczne dla ciąży, choć mogą pojawiać się także w wielu innych przypadkach. Z tego powodu rozróżnienie PMS od ciąży oraz rozpoznanie ciąży na podstawie samych objawów jest mało skuteczne i wymaga potwierdzania za pomocą badań dodatkowych.
Badania diagnostyczne do rozpoznania ciąży
Podstawowym testem diagnostycznym wykorzystywanym do wykrywania ciąży jest domowy test ciążowy wykonywany z moczu. Podczas tego badania wykrywane jest zwiększone stężenie hormonu beta-hCG, który świadczy o wystąpieniu zapłodnienia oraz rozwoju zarodka. Skuteczność tych badań zależna jest od minimalnego stężenia beta-hCG w moczu, które może zostać wykryte przez dany model testu ciążowego. Poziomy beta-HCG, które wydalane są z moczem rosną wraz z czasem trwania ciąży. Obecnie na rynku dostępne jest wiele, niezwykle czułych testów, które pozwalają na wykrycie ciąży nawet przed prawdopodobnym terminem wystąpienia miesiączki. W celu uzyskania najbardziej wiarygodnego wyniku warto jednak przeprowadzić badanie dopiero w momencie braku planowego krwawienia miesięcznego. Dodatkowo najlepiej jest wykonać badanie na podstawie porannej próbki moczu, jako że wówczas stężenie beta-hCG jest w nim najwyższe. Czas oczekiwania na wynik to kilka minut.
Dokładniejszym badaniem jest oznaczenie stężeń ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej z krwi żyznej pacjentki. To badanie diagnostyczne charakteryzuje się wyższą czułością i swoistości w porównaniu z domowymi testami ciążowymi. Ponadto badanie z krwi umożliwia wykrycie ciąży już w ciągu 6-8 dni od momentu owulacji, jednak czas oczekiwania na wyniki jest dłuższy (w zależności od laboratorium to kilka lub kilkanaście godzin). Warto przeprowadzić to badania w sytuacji, gdy wynik domowego testu ciążowego był negatywny, jednak występuje przedłużający się brak krwawienia miesiączkowego.
W przypadku pozytywnego wyniku testu ciążowego należy udać się do ginekologa, aby zaplanować dalsze prowadzenie ciąży oraz niezbędne badania prenatalne.
Źródła:
https://www.healthline.com/health/pregnancy/early-symptoms-timeline
https://www.webmd.com/baby/guide/pregnancy-am-i-pregnant#1
https://www.nhs.uk/pregnancy/trying-for-a-baby/signs-and-symptoms-of-pregnancy/
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/pregnancy-signs-and-symptoms
