Zygzaki w oczach – co to jest i co je może powodować?

Zygzaki w oczach opisywane są jako migoczące, zygzakowate wzory, które pojawiają się przed oczami i mogą być uciążliwe lub niepokojące. W rzeczywistości wystąpienie takich wzorów miewa różne przyczyny, od mniej groźnych po bardziej poważne schorzenia. W artykule omówimy, czym są zygzaki w oczach, jakie mogą mieć przyczyny oraz jak są diagnozowane.

Czym są zygzaki w oczach?

Zygzaki w oczach to wizualne zjawisko, które często opisuje się jako falujące, migoczące linie lub wzory. Widziane są one na tle normalnego obrazu. Mogą przybierać różne kształty i rozmiary, czasem migoczą w intensywnych kolorach lub mają charakter przezroczystych linii. W zależności od przyczyny występują przez kilka sekund, minut lub dłużej.

📌Przeczytaj także: Męty w oku – czym są? Skąd się biorą?

Zygzaki w oczach – przyczyny

Migrena z aurą

Migrena z aurą to jedna z najczęstszych przyczyn zygzaków w oczach. Aura migrenowa stanowi zbiór objawów, które mogą występować przed właściwym atakiem migreny. Zwykle obejmują one problemy ze wzrokiem, takie jak zygzaki, błyski światła czy widzenie „mroczków”. Zjawisko to może trwać od kilku minut do pół godziny. Chociaż sama aura nie jest niebezpieczna, bywa oznaką nadchodzącego bólu głowy.

Zaburzenia siatkówki i ciała szklistego

W przypadku problemów z siatkówką oka, takich jak odwarstwienie siatkówki lub jej uszkodzenie, pojawiają się migoczące zygzaki lub błyski światła. Zjawisko to jest niepokojące, ponieważ może prowadzić do utraty wzroku. W schorzeniach ciała szklistego (części oka wypełnionej przezroczystym żelem), związanych zazwyczaj ze zmianami towarzyszącymi starzeniu się narządu wzroku, również mogą występować różne zjawiska optyczne, w tym zygzaki i migoczące linie.

Jaskra

Jaskra to grupa chorób oczu, które mogą prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego. U niektórych osób z jaskrą występują zygzaki w oczach. Zjawisko to często pojawia się w wyniku nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego.

📌 Poznaj badania w kierunku wad rozwojowych oczu.

Przemiany w naczyniach krwionośnych mózgu

Problemy z krążeniem, takie jak zatory lub zakrzepy w naczyniach krwionośnych mózgu, mogą wpływać na widzenie i prowadzić do pojawiania się zygzaków przed oczami. Czasami są one związane z udarem mózgu lub z innymi poważnymi problemami zdrowotnymi.

Inne przyczyny

Inne możliwe przyczyny pojawienia się zygzaków w oczach to m.in.: zmiany hormonalne (np. w czasie ciąży), nadciśnienie tętnicze, stres, zmęczenie oczu, cukrzyca, a także skutki uboczne niektórych leków. Zygzaki mogą również pojawić się u osób, które intensywnie korzystają z urządzeń elektronicznych lub pracują w warunkach słabego oświetlenia.

Jak diagnozuje się zygzaki w oczach?

Diagnostyka zygzaków w oczach obejmuje kilka kroków, które pomagają określić przyczynę tego objawu. Proces diagnozy zaczyna się od wywiadu medycznego, który pozwala lekarzowi na zebranie informacji o objawach. Lekarz pyta o:

• czas trwania zygzaków (Jak długo utrzymują się objawy? Czy zygzaki pojawiają się nagle, czy stopniowo?);
• częstotliwość występowania (Czy zygzaki występują raz na jakiś czas, czy mają charakter przewlekły?);
• intensywność (Jak silne są objawy? Czy są one związane z innymi dolegliwościami, takimi jak ból głowy, nudności czy zawroty głowy?);
• inne towarzyszące symptomy (Czy występują: utrata wzroku, zaburzenia mowy, osłabienie ciała lub inne objawy neurologiczne?).

Te informacje pomagają określić, czy objawy wynikają z problemów okulistycznych (np. problemów z siatkówką), migrenowych, czy też z innych zaburzeń.

Okulista przeprowadza szereg badań, aby ocenić stan oczu. Pierwszym jest test ostrości widzenia, w którym sprawdza, jak dobrze widzi się na różnych odległościach. Wykonuje badanie dna oka. Za pomocą oftalmoskopu ogląda dno oka, aby ocenić stan siatkówki i nerwu wzrokowego. Jest to istotne w diagnozie problemów z siatkówką, takich jak odwarstwienie, zwyrodnienia czy zmiany związane z jaskrą. Przeprowadza też badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Pomiar ciśnienia w oku (tzw. tonometria) pomaga w diagnostyce jaskry, ponieważ podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Okulista może wykonać testy pola widzenia, aby sprawdzić, czy nie ma obszarów, w których pacjent nie widzi lub ma ograniczoną zdolność widzenia.

W przypadku podejrzenia, że przyczyną zygzaków są problemy neurologiczne (np. migrena, problemy z krążeniem w mózgu), lekarz może zlecić badania obrazowe mózgu. Rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT) mózgu pozwalają wykryć zmiany w jego strukturach, takie jak uszkodzenia, krwotoki czy zmiany związane z migreną lub udarem.

W niektórych przypadkach, w zależności od podejrzewanej przyczyny, lekarz zleca dodatkowe badania. Przykładowo biochemiczne badanie krwi pomoże wykryć ewentualne problemy, takie jak cukrzyca, niedobory witamin czy zaburzenia hormonalne, a elektryczne badanie aktywności mózgu (EEG) stosowane jest, jeśli podejrzewa się problemy neurologiczne, takie jak padaczka.

Zygzaki w oczach, choć często są niewielkim i przejściowym objawem, mogą być również sygnałem poważniejszych problemów zdrowotnych. W przypadku ich pojawienia się warto zwrócić uwagę na towarzyszące symptomy, takie jak ból głowy, utrata wzroku czy zawroty głowy, i skonsultować się z lekarzem. Dokładna diagnoza pozwala na ustalenie przyczyny problemu oraz na podjęcie odpowiedniego leczenia. 

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Konsultacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela