Anastomoza

Termin anastomoza (z grec. anastomosis – ‘zespolenie’) oznacza połączenie między dwoma narządami rurowatymi, takimi jak:

• naczynia – tętnice i żyły,
• pętle jelita,
• moczowody.

Anastomozy mogą występować fizjologicznie w organizmie. Pełnią swoją rolę zarówno w okresie płodowym, jak i po narodzinach. Należą do nich przede wszystkim anastomozy naczyniowe:

• tętniczo-tętnicze, np. koło tętnicze Willisa, łuki tętnicze w obrębie kończyn;
• żylno-żylne, głównie łuki żylne kończyn i połączenia naczyń żylnych w ścianach brzucha;
• wieńcowe – stanowią szczególny rodzaj anastomoz tętniczo-tętniczych. Połączenia między tętnicami wieńcowymi i ich odgałęzieniami tworzą tzw. krążenie oboczne. Ma ono duże znaczenie, gdy dochodzi do zatkania światła naczynia wieńcowego przez zator lub blaszkę miażdżycową. Wówczas anastomozy tworzące krążenie oboczne zapewniają przepływ krwi przez narząd;
• tętniczo-żylne – kontrolują przepływ krwi przez narządy w zależności od ich poziomu metabolizmu, a przez to zapotrzebowania na składniki odżywcze. Takie zespolenia występują np. w płucach, sercu, ścianie żołądka i jelit oraz nerkach. Z kolei anastomozy kłębkowate znajdują się w skórze głowy i szyi, małżowinie usznej i palcach. Odpowiadają za termoregulację.

Anastomozy chirurgiczne są wytwarzane w sposób sztuczny podczas operacji. Taki zabieg ma na celu:

• odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego, np. po częściowym usunięciu części jelit;
• połączenie naczyń, dróg żółciowych, moczowodów.

Anastomozy patologiczne to inaczej przetoki. Zwykle powstają jako powikłanie po urazie lub zakażeniu. Nieprawidłowe anastomozy mogą powstawać między tętnicami, żyłami, a także pętlami jelita.