Biopsja

Biopsja to jeden z zabiegów wykonywanych podczas procesu diagnostyki wielu chorób, w głównej mierze w celu wglądu w możliwe stany nowotworowe lub zapalne. Wykonywana jest najczęściej przez chirurga, radiologa interwencyjnego lub kardiologa interwencyjnego, niekiedy przez patologa. Ma na celu określenie obecności i/lub zasięgu choroby. 

Polega ona na pobraniu materiału z tkanek, w obrębie których prawdopodobnie występują zmiany, w formie wycinka lub poprzez aspirację, czyli zasysanie. Następnie otrzymane w ten sposób fragmenty poddawane są utrwalaniu, barwieniu etc., a przygotowane z nich preparaty poddane dokładnym badaniom. Lekarz ocenia materiał przy użyciu mikroskopu podczas badania histopatologicznego lub badania cytopatologicznego. Niekiedy fragmenty tkanek są analizowane także za pomocą innych metod laboratoryjnych, np. w przypadku biopsji płynnej.

Pobranie materiału do analizy podczas biopsji może przebiegać w różny sposób. Wybór metody zależy od podejrzewanej choroby, a także od stanu zdrowia pacjenta. Z tego powodu można wyróżnić kilka rodzajów biopsji, m.in.:

• cienkoigłową – polega na aspiracji komórek z badanej tkanki lub narządu za pomocą strzykawki z cienką igłą. To jeden z najczęściej wykonywanych rodzajów biopsji. Pozwala on na pobranie materiału cytologicznego (tzn. wyłącznie w postaci komórek, a nie zaś wycinka tkanki). Biopsja cienkoigłowa odgrywa dużą rolę w diagnostyce raka piersi, czerniaka, raka ślinianki czy tarczycy;
• szczoteczkową – to pobranie materiału komórkowego za pomocą przyrządu, który przypomina szczoteczkę. Zwykle wykorzystuje się ją do pozyskania materiału z dróg żółciowych, oskrzeli i szyjki macicy;
• gruboigłową – umożliwia pobranie materiału tkankowego, czyli grupy komórek ułożonych w ten sam sposób, co w tkance i narządzie. Dzięki temu ten rodzaj biopsji pozwala na rozpoznanie nowotworu, a także na określenie jego typu i cech. Zwykle z badanego narządu pobiera się kilka wycinków za pomocą igły o dużej średnicy. Biopsja gruboigłowa stanowi ważny element diagnostyki w przypadku raka piersi, mięsaków tkanek miękkich, a także innych nowotworów;
• wycinkową – polega na pobraniu części zmiany chorobowej w postaci wycinka. Pozwala na uzyskanie materiału tkankowego, a dzięki temu na dokładniejsze rozpoznanie.

Obecnie biopsja często jest wykonywana pod kontrolą badania obrazowego, np. rentgenowskiego, USG, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. Taki sposób pozwala na pobranie materiału bezpośrednio ze zmiany i zmniejsza ryzyko uszkodzenia okolicznych tkanek podczas zabiegu.