Paracenteza

Paracenteza oznacza nakłucie jamy otrzewnej, czyli przestrzeni znajdującej się między błoną wyścielającą ściany jamy brzusznej (otrzewną ścienną) a błoną pokrywającą jej narządy wewnętrzne (otrzewną trzewną). Procedura ta może mieć znaczenie diagnostyczne lub lecznicze. W pierwszym przypadku paracenteza wiąże się z pobraniem płynu puchlinowego, który następnie przekazywany jest do badania diagnostycznego (posiew, cytologia). W drugim przypadku przeprowadza się nakłucie jamy otrzewnej w celu upuszczenia płynu puchlinowego u osób z wodobrzuszem, które charakteryzuje się wzmożonym nagromadzeniem płynu w jamie otrzewnej. 

Znanych jest wiele potencjalnych przyczyn wodobrzusza. Jako najczęstsze wymieniane są choroby wątroby.

Paracentezę diagnostyczną przeprowadza się w przypadku nowo stwierdzonego wodobrzusza lub podejrzenia samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej. Z kolei wśród wskazań do paracentezy terapeutycznej znajdują się: wodobrzusze oporne na leczenie lekami moczopędnymi, wstępne leczenie wodobrzusza trzeciego stopnia i martwicze zapalenie jelit u noworodków.

Paracenteza nie może być jednak przeprowadzona u wszystkich chorych. Przeciwwskazaniem do tej procedury są zwłaszcza: 

• brak współpracy ze strony pacjenta,
• ciężkie niewyrównane zaburzenia krzepnięcia, 
• choroby jamy brzusznej, które wymagają operacji w trybie pilnym, 
• zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, który nie reaguje na leczenie.

Specjalista przeprowadza paracentezę w pozycji półleżącej na plecach. Przed zabiegiem pacjent powinien oddać mocz. Lekarz wyznacza miejsce nakłucia – zazwyczaj jest to ⅓ odległości pomiędzy kolcem biodrowym przednim górnym a pępkiem albo 2-3 cm poniżej pępka. Miejsce nakłucia dezynfekuje się i podaje znieczulenie. Po chwili lekarz może przystąpić do zabiegu. W celach diagnostycznych pobiera od kilkudziesięciu do stu mililitrów, a w przypadku paracentezy terapeutycznej nawet kilka litrów płynu. Na koniec wyciąga się igłę i zabezpiecza miejsce wkłucia jałowym opatrunkiem.