Arsen we krwi

Badanie sygnalizujące zwiększone ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe związane z przekroczeniem stężenia arsenu we krwi.  Arsen (As) jest domieszką rudy srebra, ołowiu, miedzi, niklu i żelaza, w śladowych ilościach jest obecny w glebie. W środowisku krąży w postaci arsenianów i arseninów (As5+ i As3+) rozpuszczonych w wodzie. W niektórych krajach (Chiny, Korea) stężenie As w wodzie osiąga kilka mg/l, w Europie jest ponad stukrotnie mniejsze. Arsen w powietrzu występuje głównie w postaci połączeń nieorganicznych (np. jako trójtlenek As2O3). Antropogenicznym źródłem As jest hutnictwo, spalanie węgla oraz pestycydy, stąd do grup o największym narażeniu zawodowym należą hutnicy, pracownicy energetyki,  przemysłu elektronicznego, górnicy i rolnicy. As znajduje się jednakże na liście 22 niezbędnych dla życia pierwiastków - przyspiesza przemianę materii, powoduje wzrost i odnowę tkanek. Wpływa aktywizująco na czynności układu erytroblastycznego. Nieorganiczne związki As (o najsilniejszej toksyczności) wnikają do organizmu przez wdychanie pyłu, konsumpcję skażonej wody oraz przez kontakt skóry ze skażoną wodą lub glebą. As w związkach organicznych dostaje się do organizmu w żywności. Toksyczne działanie As polega na inaktywacji białek enzymatycznych przez acylację grup zawierających siarkę, głównie w mitochondriach. Równocześnie As wywiera działanie mutagenne (genotoksyczne) oraz kancerogenne zwiększając ryzyko nowotworów płuc, skóry, pęcherza, wątroby i nerek. W żywności pochodzenia zwierzęcego, poza rybami i owocami morza, As występuje w ilościach nieznacznych śladowych. Przekroczenie charakterystycznego dla populacji stężenia As we krwi wiąże się kilkudziesięcioprocentowym wzrostem  ryzyka zachorowania na nowotwory.