NSE (Neuroswoista enolaza)

 

Oznaczenie w surowicy krwi neuroswoistej enolazy jest przydane w diagnostyce i terapii  raka drobnokomórkowego płuc i  nowotworów  wywodzących się z układu neuroendokrynnego. Enolaza jest enzymem cytoplazmatycznym uczestniczącym w glikolizie beztlenowej, strukturalnie dimerem złożonym z trzech typów podjednostek: alfa, beta lub gamma. Izoenzymy o budowie gamma,gamma i alfagamma noszą nazwę neuroswoistej enolazy –  swoistej enolazy neuronowej NSE (ang. neuron-specific enolase). NSE, poza niektórymi komórkami prawidłowymi,  głównie układu nerwowego i neuroendokrynnego, obecna jest w komórkach neuroblastoma (nowotworu układu nerwowego), glejakach, drobnokomórkowym raku płuca i grasicy,  z których może być  biernie uwalniana do krwioobiegu w wyniku nekrozy komórek. NSE jest markerem z wyboru drobnokomórkowego raka płuc. Jej stężenie wzrasta istotnie u 40 do 90% chorych, zależnie od stopnia zaawansowania i postaci choroby. Dynamika spadku stężenia NSE w trakcie terapii jest miarą odpowiedzi na leczenie. W przypadku drobnokomórkowego raka płuc,  NSE wykazuje dużą czułość przy małej swoistości. Klinicznie istotne zmiany stężenia NSE wykorzystywane są również w diagnostyce, prognozowaniu, ocenie zaawansowania i ocenie podatności na terapię pewnych nowotworów  mózgu dzieci (zwojak) i różnicowaniu z innymi nowotworami. Nieznaczny wzrost stężenia NSE w surowicy obserwuje się w nienowotworowych chorobach płuc i  wątroby, w urazach głowy,  zapaleniu opon mózgowych, w zawale mózgu, w krwotoku podpajęczynówkowym i w szoku septycznym, a także  u chorych na  raka nerki, prostaty lub nasieniak jądra.