Nużyca, demodekoza

Diagnostyka nużycy. Stwierdzenie lub wykluczenie obecności jaj, larw, protonimf, nimf oraz osobników dorosłych nużeńca ludzkiego (Demodex folliculorum) na drodze obserwacji mikroskopowej. Nużyca wywoływana jest infestacją roztocza – nużeńca ludzkiego Demodex folliculorum (D. folliculorum). Nużeniec jest pasożytem śródskórnym, bytującym w torebkach włosowych i w gruczołach łojowych. Wykazuje tendencję do występowania na skórze nosa, brody, policzków, zewnętrznego przewodu słuchowego, okolicy ust, brzegu powiek, czoła, dystalnej części jamy nosowej; rzadziej klatki piersiowej, brzucha i okolic genitalnych.
Zarażenia D. folliculorum częściej dotykają osób powyżej 50 roku życia i w większym stopniu dotyczą kobiet. Ilość zarażeń wzrasta na wiosnę. Istnieją gatunki nużeńca zarażające  zwierzęta, które w pewnych warunkach mogą również wywoływać objawy chorobowe u ludzi.
Infestacja nużeńcem zachodzi podczas bezpośrednich kontaktów ze skórą zarażonej osoby lub zwierzęcia oraz za pośrednictwem zakażonych ubrań, przyborów kosmetycznych, kosmetyków, koców i pościeli. Nużeniec na ogół nie wywołuje poważnych objawów chorobowych, jednakże niekiedy może powodować zapalenie gruczołów łojowych lub mieszków włosowych, uniemożliwiając wydzielenie łoju, czemu towarzyszy miejscowy ból i powstanie ropnia. Osoby wrażliwe (głównie kobiety) mogą odczuwać lekkie swędzenie skóry w miejscach przebywania nużeńców, zwłaszcza, gdy te aktywnie wnikają w głąb mieszka włosowego lub gruczołu łojowego. Nużeniec może przyczyniać się do powstawania wągrów (zaskórników) - comedones. Jego odchody mogą wywoływać u niektórych osób uczulenie. Sprzyja również zakażeniom bakteryjnym, zwłaszcza w przebiegu trądziku i zapaleniu łojotokowym skóry. Objawy skórne powodowane przez nużeńca są bardzo podobne do objawów trądziku bakteryjnego, różowatego lub hormonalnego. We wszystkich przypadkach rozpoznawania trądziku różowatego wskazane jest badanie w kierunku nużycy.