e-Pakiet alergiczny – objawy astmy u dorosłych

Pakiet składa się dziewięciu badań laboratoryjnych wykonywanych w próbce krwi, obejmujących pomiar sIgE swoistych dla dziewięciu źródeł alergenów uznawanych za przyczynę astmy alergicznej lub zaostrzających nasilenie astmy.

Wykonanie badań z inicjatywy pacjenta, przed konsultacją z lekarzem, ułatwia specjaliście ukierunkowanie wywiadu z chorym, umożliwiając rozpoznanie przyczyny i charakteru alergii na pierwszorazowej wizycie.

W odróżnieniu od ambulatoryjnych testów alergologicznych (np. testu skórnego, SPT), wiążących się z dyskomfortem i ryzykiem dla pacjenta, jedyną uciążliwością przy wykonaniu pakietu jest zabieg pobrania próbki krwi żylnej.

Wykonanie pakietu nie wyklucza jednak konieczności przeprowadzenia dalszej diagnostyki opartej na wspomnianych testach.

Alergia jest niepożądaną, nadmierną odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny obojętne dla osób o prawidłowym układzie odpornościowym.

Ze względów praktycznych, tradycyjnie alergeny usystematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu, wyróżniając alergeny pokarmowe i wziewne oraz jady owadów i leki/związki chemiczne.

• Do alergenów oddechowych zalicza się: pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, ślinę, mocz i naskórki zwierząt domowych (psów, kotów etc.) i zwierząt hodowlanych (koni, krów, owiec etc.), roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz niektóre związki chemiczne obecne w środowisku domowym i zawodowym.
• Substancje zaliczane do alergenów pokarmowych (mąka, mleko, jaja, orzechy, ziarna, owoce morza, ryby) w warunkach przemysłowych traktowane są jako alergeny wziewne. 
• Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza.

Alergeny pokarmowe i oddechowe należy niekiedy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa struktury białek alergenowych, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje odmienne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.

Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona może być fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek – przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Powtórna ekspozycja na określony alergen, przeciwko któremu już wcześniej zostały wyprodukowane przeciwciała klasy IgE wywołuje kliniczne objawy reakcji alergicznej. Wystąpienia objawów alergii można się spodziewać, jeśli stężenie przeciwciał IgE przekracza wartości graniczne. Często stopień nasilenia objawów koreluje ze stężeniem przeciwciał, ale nie jest to regułą. Objawy alergii manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa (mimo, że istnieją postaci reakcji zależnych od IgE typu opóźnionego). Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłoży alergicznym

Pakiet określa stężenie sIgE dla ekstraktów diagnostycznych dziewięciu alergenów o potencjalnym związku z astmą:

Naskórek i łupież kota (e1). Silnie uczulające alergeny z sierści kota (łupież, naskórek, ślina) o małych, lekkich cząstkach. Uczulenie na kota może wywoływać objawy ciężkiej astmy lub znacznie nasilać objawy astmy już wcześniej istniejącej. Alergia na sierść kota zaczyna się we wczesnym niemowlęctwie i trwa aż do wczesnej dorosłości. Alergia na sierść kota może się ujawnić w każdym wieku i trwać aż do ustąpienia ekspozycji.

Łupież psa (e5), łupież-naskórek-sierść. Niewielkie, lekkie cząstki łupieżu psa łatwo wnikają do górnych dróg oddechowych, oskrzeli i oskrzelików. Przyczyniają się do rozwoju lub zaostrzenia astmy. Uczulenie we wczesnym okresie życia jest czynnikiem predykcyjnym rozwoju astmy w przyszłości. 

D. pteronyssinus (d1), roztocze kurzu domowego. Źródłem alergenów są cząstki kału i w mniejszym stopniu, fragmenty ich ciał, wzbijane przejściowo w powietrze podczas zamiatania, odkurzania lub zmiany pościeli. Przenikają do górnych i dolnych dróg oddechowych oraz wchodzą w kontakt ze skórą i spojówkami. Alergia na alergeny roztoczy wnikające drogą oddechową obejmuje, m.in.: przewlekłe zapalenie zatok przynosowych; nieżyty górnych i dolnych drogach oddechowych; astmę i okresowe zaostrzenia  objawów astmy.

Pyłek bylicy pospolitej (w6). Może powodować objawy alergii wziewnej pod postacią alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek i astmy.

Pyłek tymotki (g6). Uczulenie na alergeny tymotki stanowi wskaźnik uczulenia na pyłek traw. Pyłek tymotki wywołuje alergiczny nieżyt nosa; alergiczny nieżyt nosa i spojówek, a także objawy astmy.

Pyłek bylicy pospolitej (w6). Odpowiada za bardzo częstą alergię wziewną objawiającą się alergicznym nieżytem nosa; alergicznym zapaleniem spojówek i astmą.

Komosa biała (w10), lebioda. Pyłek komosy może powodować objawy alergii wziewnej pod postacią alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek i astmy.

Aspergillus fumigatus (m3). Grzyb pleśniowy: saprotrof i patogen, rozpowszechniony w środowisku, wzrost liczby uczulających zarodników następuje w lecie i jesieni. Czynnik sprawczy chorób alergicznych przebiegających z astmą i zakaźnych, m.in.: aspergilozy płuc i alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej, dotykającej chorych na astmę i mukowiscydozę. 

Alternaria alternata (m6). Kosmopolityczny grzyb pleśniowy obecny w środowisku i zawilgoconych pomieszczeniach zamkniętych. Alergia na A. alternata dotyka osoby pracujące w gospodarstwach rolnych i tartakach. Wdychanie zarodników A. alternata wiąże się z nadwrażliwością dróg oddechowych, głównie astmą i alergicznym grzybiczym zapaleniem nosa i zatok.