Panel 11 komponentów alergenowych pyłku (tymotka łąkowa, brzoza)

Panel opracowany z myślą o diagnostyce i różnicowaniu najbardziej rozpowszechnionych w Polsce rodzajów pyłkowicy: alergii na pyłek traw i brzozy, obejmujący ekstrakt pyłku tymotki łąkowej, g06 i alergeny molekularne tymotki - Phl p 1, Phl p 5, Phl p 7, Phl p 12; ekstrakt pyłku brzozy, t3 i alergeny molekularne brzozy –  Bet v 1, Bet v 2, Bet v 4, Bet v 6 oraz składnik wspólny dla alergenów z obu źródeł i alergenów roślinnych: reagujące krzyżowo determinanty węglowodanowe, CCD. Molekularna diagnostyka alergii opiera się na wskazaniu molekularnych komponent ekstraktu źródła alergenu odpowiedzialnych za uczulenie. Identyfikacja dokonywana jest na podstawie pomiaru stężenia IgE specyficznej dla istotnych alergenów molekularnych (sIgE).  Wzrost stężenia sIgE jest proporcjonalny do nasilenia alergii. Znajomość właściwości alergenów molekularnych wskazanych przez pomiar sIgE pozwala na: ustalenie rodzaju i rozległości reakcji alergicznych, sposobu ograniczania potencjału uczulającego (np. przez obróbkę cieplną w przypadku alergenów pokarmowych), zasadności wdrażania specyficznej immunoterapii oraz na ustalenie reaktywności krzyżowej z homologicznymi alergenami molekularnymi z innych źródeł. Obecność sIgE dla alergenów tymotki łąkowej (Phleum pratense) stanowi marker uczulenia na trawy w ogóle, gdyż  klasyfikacja alergenów  pyłku traw oparta jest na homologii do poszczególnych alergenów molekularnych tymotki. sIgE dla Phl p 1, jednego z głównych alergenów tymotki, obserwowana jest u 70-100% osób z alergią na pyłek tymotki. Badanie stężenia sIgE dla Phl p 1 i  Phl p 5 (obecnej u 60-93% uczulonych) jest wykonywane w diagnostyce uczulenia na pyłki tymotki i pyłki traw w ogóle, gdyż oba te alergeny są prototypami grup 1 i 5 alergenów traw. Uczulenie na Phl p 1 jest odpowiedzialne za reaktywność krzyżową  sIgE z homologami z traw, zbóż i roślin jednoliściennych. Uczulenie na Phl p 1 poprzedza uczulenie na kolejne alergeny pyłku, stanowi najpowszechniejszą przyczynę uczulenia i jest przesłanką dla wdrażania specyficznej immunoterapii.  Phl p 5 na ogół uczula łącznie z Phl p 1, lecz wyłączna obecność sIgE dla Phl p 5 również świadczy o prawdziwym uczuleniu i jest wskazaniem do odczulania. Phl p 7, polkalcyna, jest konserwatywnym panalergenem odpowiedzialnym za reaktywność krzyżową z pyłkami innych roślin, choć może również być odpowiedzialny za współuczulenie z gatunkowospecyficznymi alergenami głównymi. Phl p 12 jest panalergenem roślinnym, profiliną. Uczulenie na profiliny odpowiada za reaktywność krzyżową alergenów odległych systematycznie roślin z różnych źródeł (pyłku, np. brzozy; łodyg; owoców; soku; etc.). sIgE dla Phl 7 identyfikowana jest u 10 % osób uczulonych na tymotkę, sIgE dla  Phl 12 u 15 %. Uczulenie na Phl p 1, 5, 7 i 12 ma znaczenie prognostyczne i jest przydatne w monitorowaniu postępów alergii. Bet v 1, główny alergen pyłku brzozy, stanowi prototyp alergenów rodziny PR-10 obecnych w tkankach pyłku, nasion i owoców. sIgE dla Bet v 1 występuje u 93% osób z objawami alergii na pyłek brzozy. Homologi Bet v 1 są obecne w pyłku drzew, głównie Bukowatych, Brzozowatych i Leszczynowatych oraz w pokarmie pochodzenia roślinnego: owocach soczystych, strąkach, łodygach, korzeniach, bulwach,  etc. Reaktywność krzyżowa powoduje, że osoby uczulone na Bet v 1 mogą wykazywać miejscowe objawy ze strony jamy ustnej i gardła, np. zespół alergii jamy ustnej (OAS), po pierwszym kontakcie z pokarmem zawierającym homolog Bet v 1. Bet v 2 jest małym alergenem brzozy (22% alergii), profiliną odpowiedzialną za reaktywności krzyżową alergenów niekiedy odległych systematycznie roślin. Poza Bet v 2, profilinami istotnymi klinicznie są m.in. profiliny pyłku: olchy (Aln g 2), leszczyny (Cor a 2) i buku (Fag s 2); traw: Phl p 12 tymotki; chwastów: ambrozji (Amb a 8) i bylicy  (Art v 4); owoców, np. jabłka (Mal d 4) i  brzoskwini (Pru p 4); nasion: Ara h 5 orzeszków ziemnych; jarzyn: selera (Api g 4) i marchwi (Dau c 4).  W diagnostyce alergii na pyłek brzozy i bukowatych,  identyfikacja sIgE dla Bet v 2 stanowi przesłankę o istnieniu uczuleń krzyżowych z pyłkami bylicy i traw, a także alergenami selera czy marchwi odpowiedzialnymi za tzw. zespoły alergii, przykładowo: brzoza-bylica-seler czy brzoza-bylica-marchew-seler-przyprawy. Bet v 4 jest małym alergenem molekularnym brzozy, polkalcyną, panalergenem obecnym  w pyłu traw, drzew i ziół, rzadko stanowiącym wyłączną przyczynę uczulenia (ok. 5%). W przypadku obecności sIgE dla Bet v 4, prawdopodobną przyczyną objawów jest pierwotne uczulenie przez homologiczny alergen z innego źródła, często systematycznie odległego. sIgE dla Bet v 4 identyfikowana jest głównie u dzieci. sIgE dla Bet v 6  identyfikowana jest u 32% uczulonych na pyłek brzozy. Homologami Bet v 6 są Cor a 6 orzecha laskowego i Ole e 12 oliwki. Obszerne opisy: Phl p 1, Phl p 5, Phl p 7, Phl p 12 – patrz badania, odpowiednio: 5176,  5179, 5181, 5183. Opis: Bet v 1, Bet v 2, Bet v 4, Bet v 6 – patrz badania, odpowiednio: 3950, 3951, 5175, 5222.