Salmonella spp. IgG, IgM, IgA (łącznie)

Łączne oznaczanie przeciwciał IgM, IgA i IgG specyficznych dla antygenów Salmonella w surowicy krwi. Bakterie z rodzaju Salmonella, rodziny Enterobacteriaceae, są gram-ujemnymi, pałeczkami posiadającymi zdolność ruchu. Są odpowiedzialne za szeroki zakres objawów chorobowych u człowieka. Salmonella spp. są jedną z głównych przyczyn zakażeń pokarmowych, w tym duru brzusznego (Salmonella typhi, Salmonella paratyphi), bakteriemii, zakażeń  śródbłonka naczyniowego, umiejscowionych ognisk zakażeń (np. zapalenia kości i szpiku), zapalenia jelita cienkiego i okrężnicy (Salmonella typhimurium, Salmonella enteritidis i Salmonella heidelberg). Salmonelloza jest chorobą wywołaną zakażeniem Salmonella spp., do której dochodzi na skutek spożycia zakażonej i źle przygotowanej żywności: m.in. mięsa wołowego, drobiu, jajek, owoców, warzyw, nabiału, małży. Do wywołania zakażenia niezbędna jest duża liczba komórek drobnoustroju, które zdołają przekroczyć barierę kwasowości żołądka i konkurować z naturalną florą jelit. W przypadku podeszłego wieku lub stosowania leków na nadkwaśność warunki w przewodzie pokarmowym ulegają zmianie w sposób ułatwiający zakażenie. W jelicie człowieka bakterie przyczepiają się wybiórczo do komórek M i komórek kępek Peyera i przedostają do blaszki właściwej, gdzie są uwalniane i powodują napływ makrofagów (szczepy wywołujące dur brzuszny) lub neutrofili (szczepy nie wywołujące duru brzusznego). S. typhi rozprzestrzenia się poprzez układ siateczkowo-śródbłonkowy, głównie do wątroby, śledziony i szpiku. W ciągu 14 dni bakterie pojawiają się w krwioobiegu, powodując lokalne ogniska przerzutowe zakażenia (np. zapalenie wsierdzia). W niektórych przypadkach zakażenie pęcherzyka żółciowego prowadzi do nosicielstwa (S. typhi i S. paratyphi) i długotrwałego wydalania drobnoustroju z kałem. Szczepy nie wywołujące duru brzusznego generują w organizmie lokalną odpowiedź immunologiczną, podczas gdy te, wywołujące dur brzuszny (m.in. S. typhi) są odpowiedzialne za naciek głębokich tkanek limfatycznych i uogólnioną reakcję układu odpornościowego. Ciężkość przebiegu salmonellozy uzależniona jest, oprócz wirulencji zakażającego szczepu, od takich czynników jak: współistnienie  choroby nowotworowej, leczenie sterydami, cukrzyca, zakażenie HIV, wcześniejsza antybiotykoterapia i immunosupresja. W przypadku szczepów nie powodujących durów zakażenie ma zwykle przebieg samoograniczającego zapalenia jelit, rzadko wymagającego leczenia szpitalnego (głównie w wyniku odwodnienia) i rzadko będącego przyczyną śmierci. W przypadku duru brzusznego śmiertelność również jest niska, a na pogorszenie rokowania wpływa wystąpienie bakteriemii. Salmonelloza może przebiegać jako jeden z trzech zespołów objawów: zapalenie jelit, zlokalizowane zakażenie lub dur brzuszny. Objawy choroby wywołane przez szczepy niepowodujące duru brzusznego rozwijają się w ciągu 6–72 godzin od zakażenia i na ogół przebiegają z biegunką bez obecności krwi. Biegunka zwykle ustępuje w ciągu 3 do 7 dni. Do innych objawów należą bóle głowy, mięśni i gorączka, która ustępuje w ciągu 48 godzin. Zlokalizowane zakażenie jest wynikiem przejściowej lub przetrwałej bakteriemii i może dotyczyć każdego organu. Dur brzuszny może przebiegać z nienasilonymi objawami lub gorączką i toksycznym zatruciem organizmu (10–15% ciężkich przypadków). Inkubacja duru trwa około 10–14 dni i towarzyszy jej niewysoka gorączka,  bóle głowy, uczucie zmęczenia, suchy kaszel, nudności. Następnie gorączka może wzrastać stopniowo, osiągać maksimum przed końcem drugiego tygodnia i trwać do 4 tygodni. W maksimum gorączki występuje często bradykardia. Obłożony  język, zmiana charakteru wypróżnień, bolesność brzucha i hepatosplenomegalia są częstymi i typowymi objawami klinicznymi duru brzusznego. Badanie polega na łącznym oznaczeniu  przeciwciał IgM, IgA i IgG specyficznych dla antygenów Salmonella w surowicy krwi. Wzrastający poziom przeciwciał  świadczy o przebiegającym zakażeniu. Obserwowany jest od pierwszego tygodnia po wystąpieniu gorączki.

Przeciwciała heterofilne.

Wynik: dodatnie IgG, ujemne IgM –  zakażenie przebyte w przeszłości; dodatnie IgG, dodatnie IgM – niedawne lub świeże zakażenie; ujemne IgG, dodatnie IgM – obecne zakażenie; dodatnie IgA –  niedawne, przebyte zakażenie.