Łuszczyca skóry – co to jest? Jak wygląda, jak leczyć, przyczyny
Dowiedz się więcej
Marzec miesiącem świadomości endometriozy
Ze względu na przypadający w marcu Dzień Kobiet, miesiąc ten kojarzy się nam zdecydowanie kobieco – z kwiatami, topioną w rzekach Marzanną i nadchodzącą, wiejącą optymizmem wiosną. Właśnie ze względu na „kobiecość” tego miesiąca, zagospodarowano go również na poruszanie bardzo istotnego dla wielu kobiet tematu – endometriozy, czyli choroby, która nadal diagnozowana jest w niewystarczającym stopniu, a dotyczy znacznego odsetka młodych kobiet. Czym jest endometrioza i dlaczego warto o niej mówić?
Endometrioza – co to za choroba?
W endometriozie wyściółka macicy, czyli endometrium z różnych przyczyn pojawia się w innych miejscach ciała i podlega zmianom hormonalnym cyklu miesięcznego. Oznacza to, że endometrium poza macicą okresowo zmienia swoją grubość, a uciskając na sąsiadujące tkanki powoduje rozwój stanu zapalnego, który objawia się m.in. bólem. Charakterystyczne dla choroby jest bolesne miesiączkowanie przebiegające z nasilonymi skurczami oraz promieniowaniem bólu, drętwieniem nóg, ból podczas stosunku, ból podczas owulacji, nasilone krwawienia, nieregularne występowanie krwawień miesięcznych, nasilone dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Choroba może wpływać także na funkcjonowanie innych niż rozrodczy układów i narządów, stąd obserwuje się u pacjentek dysfunkcje układu moczowego (ból przy sikaniu, krew w moczu), dysfunkcje dolnego odcinka przewodu pokarmowego (wzdęcia, biegunki, zaparcia), chorobie towarzyszą również objawy ogólnoustrojowe, takie jak zmęczenie, brak energii, stany depresyjne. Najtrudniejszą do zaakceptowania i leczenia konsekwencją choroby jest niepłodność.
Endometrioza – kogo dotyczy?
- Szacuje się, że nawet 15% kobiet w wieku rozrodczym (25-45 lat) cierpi na endometriozę; Milion Polek usłyszało już diagnozę – endometrioza; około 3 milionów może pozostawać niezdiagnozowanych!!!
- Najczęściej endometriozę diagnozuje się u kobiet po 25 roku życia, chociaż pierwsze objawy mogą występować jeszcze przed osiągnięciem dorosłości;
- Bardziej narażone na zachorowanie są kobiety, u których miesiączka wystąpiła wcześnie (<11 roku życia) i towarzyszyły jej obfite krwawienia, również te u których występują krótkie cykle miesięczne (<27 dni);
- Na endometriozę bardziej narażone są kobiety z niskim BMI (niedowagą). Kobiety z nadwagą mają niższe ryzyko zachorowania na endometriozę;
- Do choroby predysponuje częste spożywanie alkoholu, palenie papierosów i czerwone mięso w diecie.
Endometrioza – rozpoznanie
Należy podkreślić, że średni czas rozpoznania endometriozy od momentu zgłaszania przez pacjentkę doskwierających dolegliwości wynosi nawet 4-11 lat!!! Z czego to wynika? Być może z tego, że dolegliwości związane z miesiączkowaniem nadal przez wielu lekarzy uważane są za normalne i w pewnym sensie są przez nich lekceważone. Pacjentkom zalecane jest zażywanie leków przeciwbólowych, które jedynie maskują objawy choroby, nie hamując jej postępowania. Często kobiety bez postawienia diagnozy otrzymują leczenie hormonalne, które hamuje aktywność endometrium, tym samym zmniejszając ich dolegliwości. Poważny problem zaczyna się wówczas, gdy kobieta planuje powiększenie rodziny a nierozpoznana i zaawansowana już w przebiegu choroba przeszkadza w spełnieniu jej oczekiwań.
Endometrioza – diagnostyka
Wstępne podejrzenie endometriozy pada przy wywiadzie z pacjentką, następnie weryfikacja podejrzenia odbywa się przez wykonanie przez lekarza badań obrazowych, np. USG. Niekiedy diagnoza wymaga pobrania zmienionych chorobowo tkanek podczas inwazyjnego zabiegu laparoskopowego i ich oceny pod mikroskopem. Jest to tzw. „złoty standard” w rozpoznaniu endometriozy. Rozwój medycyny i diagnostyki laboratoryjnej daje także możliwość wykonania małoinwazyjnych badań, wykonywanych z krwi lub fragmentu endometrium, pobieranego w trakcie wizyty ginekologicznej.
Endometrioza – nowoczesna małoinwazyjna diagnostyka
1) Diagnostyka molekularna
Nie da się ukryć, że laparoskopia i pobranie materiału do badania histopatologicznego należy do badań inwazyjnych (wymagających m.in. znieczulenia ogólnego), służących diagnostyce endometriozy. Obecnie w sieci laboratoriów Diagnostyka dostępne jest badanie małoinwazyjne, do którego materiał do badania lekarz może pobrać w trakcie wizyty w gabinecie. EndoRNA qRT-PCR test jest badaniem, które warto wykonać zarówno w celu potwierdzenia jak i wykluczenia endometriozy.
Listę placówek, w których możesz wykonać badanie EndoRNA, znajdziesz na poniższych stronach:
https://diagendo.com/gdzie-wykonac-test/
https://pokonacendometrioze.pl/gdzie-leczyc/
2) Diagnostyka endometriozy wspomagana badaniem krwi – EndomKIT
Diagnostyka endometriozy wspomagana badaniem krwi jest dedykowana kobietom z podejrzeniem endometriozy wyłącznie po wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Dlaczego? Ponieważ badanie EndomKIT poza oznaczeniem stężenia markera CA125 i mózgowego czynnika neurotroficznego, neutrofiny, BDNF (ang. Brain-Derived Neurotrophic Factor) we krwi, wymaga dokładnego wywiadu klinicznego z pacjentką. Dane zebrane podczas wywiadu i wyniki badań (CA125, BDNF) podlegają ostatecznie komputerowej analizie, a dedykowany badaniu specjalistyczny algorytm i oprogramowanie generuje wynik w postaci pozytywny/negatywny.
Porównanie małoinwazyjnych badań wykorzystywanych w diagnostyce endometriozy dostępne jest tutaj: https://diag.pl/pacjent/wp-content/uploads/sites/5/2024/02/endometrioza-porownanie-dl.pdf
Opisane powyżej badania dają możliwość znacznego skrócenia czasu oczekiwania na diagnozę, nie wymagają zabiegu przeprowadzanego w szpitalu i rekonwalescencji po przebytym zabiegu.
Endometrioza – gdzie szukać informacji o chorobie i badaniach?
Wyłącznie z korzyścią dla kobiet, na temat endometriozy pisze się i mówi coraz więcej, szczególnie w marcu organizuje się także eventy, związane poszerzaniem świadomości na temat choroby. W strefie wiedzy strony internetowej Diag.pl znajduje się szereg istotnych informacji dotyczących endometriozy. Zachęcamy do zapoznania się z artykułami o endometriozie oraz ofertą badań małoinwazyjnych służących rozpoznania choroby.
Dr n.med. Beata Skowron
Sprawdź nasze inne materiały, dotyczące endometriozy:
Endometrioza – co to jest? Przyczyny, badania, objawy, leczenie
