06 października 2022 - Przeczytasz w 3 min

Fibromialgia – objawy, przyczyny, leczenie

Fibromialgia zaliczana jest to grupy chorób reumatycznych tkanek miękkich, czyli takich których podłożem jest stan zapalny, a objawem ból tkanek okołostawowych, czyli mięśni i ścięgien przebiegający z możliwym ograniczeniem ruchomości stawów. Ze względu na towarzyszące schorzeniu objawy – zaburzenia poznawcze i psychiczne, fibromialgia wymaga bardziej wszechstronnego podejścia w porównaniu do pozostałych chorób reumatycznych. Z jakiego powodu rozwija się fibromialgia i jakie jest postępowanie po jej stwierdzeniu?

fibromialgia

Jakie są objawy fibromialgii?

Głównym i bardzo doskwierającym pacjentom objawem jest uogólniony, mięśniowo – stawowy ból praktycznie całego ciała, związany z nadmiernie wyczulonym na stymulację bodźcami układem nerwowym. Ból najczęściej ma charakter przewlekły oraz może, ale nie musi towarzyszyć mu sztywność stawów. Ból może pojawiać się w odpowiedzi na bodźce, które u zdrowego człowieka nie wywołują reakcji bólowej np. ciepło, hałas, lub silne zapachy. Zgłaszana przez pacjentów bolesność ma najczęściej charakter symetryczny i obejmuje obszary kręgosłupa, szyi oraz duże stawy – biodrowe, barkowe, łokciowe i kolanowe. Dodatkowymi objawami jest przewlekające się w czasie zmęczenie, zaburzenia snu związane ze spadkiem nocnej produkcji melatoniny, upośledzenie funkcji poznawczych (mgła mózgowa, pogorszenie pamięci i uwagi, utrudnione logiczne myślenie, utrudniony proces podejmowania decyzji) oraz zaburzenia emocjonalne i depresja. Wśród współtowarzyszących dolegliwości wymienia się również zaburzenia żołądkowo – jelitowe np. zespół jelita nadwrażliwego, zaparcia, biegunki, nudności, wymioty; bolesność przy oddawaniu moczu, wzmożoną potliwość, uczucie zimnych stóp i dłoni, zaburzenia czucia obejmujące kończyny górne i dolne (parestezje), migreny oraz suchość w jamie ustnej. Pacjent może mieć poczucie braku tchu i kołatania serca. Często pierwsze objawy pojawiają się po doznanym urazie lub trudnej dla pacjenta sytuacji stresowej. Dane literaturowe pokazują, że choroba ujawnia się zwykle między 30 a 50 rokiem życia, aż 8 razy częściej zapadają na nią kobiety, a liczba chorych stanowi od 2 nawet do 5% populacji europejskiej.

Fibromialgia – przyczyny

Podejrzewa się, że fibromialgia jest chorobą, która rozwija się w wyniku nałożenia się na siebie działania czynników genetycznych (uwarunkowanie rodzinne), środowiskowych, neurologicznych, immunologicznych (związanych z funkcją układu odpornościowego) i hormonalnych. W etiologii choroby uwzględnia się także wcześniejsze narażenie pacjenta na czynnik zakaźny np. na wirusa EBV, parwowirusa oraz bakterie wywołujące brucelozę i boreliozę. U pacjentów stwierdza się nieprawidłowe stężenia wielu neuroprzekaźników (substancji przenoszących sygnały między komórkami nerwowymi np. dopamina, serotonina, noradrenalina) oraz przewagę cytokin prozapalnych nad przeciwzapalnymi, co wskazuje na przewlekle toczący się w organizmie stan zapalny. Wymienione nieprawidłowości prawdopodobnie odpowiadają za niewłaściwe przetwarzanie bólu i nadmierne wyczulenie układu nerwowego na odbierane bodźce.

Fibromialgia – badania

Ze względu na wieloobjawowość choroby, diagnostyka fibromialgii jest znacznie utrudniona. Badania obrazowe i biochemiczne badania laboratoryjne, ze względu na uzyskane często prawidłowe wyniki, niestety nie mają zastosowania w diagnostyce fibromialgii, choć mogą być przydatne do wykluczenia innych chorób. Fibromialgia najczęściej różnicowana jest z zespołem przewlekłego zmęczenia, w którym objawami eliminującymi rozpoznanie fibromialgii jest gorączka lub stan podgorączkowy, powiększenie węzłów chłonnych, ból gardła i brak bólu w typowych dla fibromialgii tzw. punktach uciskowych.

Diagnozę choroby stawia się na podstawie kryteriów diagnostycznych fibromialgii, opracowanych w 2019 roku przez Amerykańskie Towarzystwo Bólowe (AAPT). Postawienie diagnozy wymaga stwierdzenia wielomiejscowego bólu (przynajmniej w 6 we wskazanych w wytycznych punktach uciskowych), zaburzeń snu lub zmęczenia oraz utrzymywania się objawów powyżej 3 miesięcy. Proces diagnozowania pacjenta mogą utrudniać choroby współtowarzyszące. Niejednokrotnie zdarza się, że fibromialgia przebiega wraz z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) lub innymi chorobami reumatycznymi.   

Fibromialgia – leczenie

Ponieważ nie znana jest przyczyna choroby, fibromialgię leczy się jedynie w sposób pozwalający na znoszenie jej uciążliwych objawów. W leczeniu fibromialgii stosuje się leki przeciwbólowe (inne niż niesteroidowe leki przeciwzapalne), ale także leki przeciwdepresyjne, ze względu na towarzyszące chorobie zaburzenia psychiczne i trudności w zasypianiu.  Pacjenta zachęca się do postępowania niefarmakologicznego, m.in. psychoterapii, fizjoterapii (krioterapia, pobyty senatoryjne) oraz zwiększenia w miarę możliwości wysiłku fizycznego. Pozytywne efekty w znoszeniu bólu uzyskuje się stosując także akupunkturę i wodolecznictwo (zabiegi z wykorzystaniem wody).

Bibliografia

  1. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2021.
  2. Physiopathology of fibromyalgia. García Rodríguez DF, Abud Mendoza C. Reumatol Clin (Engl Ed). 2020 May-Jun;16(3):191-194. doi: 10.1016/j.reuma.2020.02.003. Epub 2020 Apr 9. PMID: 32279983
  3. Fibromialgia. Keczmer P, Krawczyk-Wasielewska A, Samborski W. Reumatologia News 2/2018
  4. Fibromialgia w praktyce lekarza rodzinnego. Kanecki K, Tyszko P. Forum Medycyny Rodzinnej 2016, tom 10, nr 2, 59–65
  5. Fibromialgia – multidyscyplinarne podejście. Binkiewicz-Glińska A, Bakuła S, Tomczak H, Landowski J, Ruckemann-Dziurdzińska K, Zaborowska-Sapeta K, Kowalski I, Kiebza W. Psychiatr. Pol. 2015; 49(4): 801–810
Powiązane pakiety

E-PAKIET PROFILAKTYCZNY PODSTAWOWY
W pakiecie uwzględniono morfologię krwi - podstawowe badanie oceniające ogólną kondycję organizmu. Badanie wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności organizmu, chorób przewlekłych, możliwych niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii, toczących się infekcji o różnej etiologii czy poważnych chorób hematologicznych. Pomiar stężenia glukozy i poszczególnych składowych lipidogramu pomoże w ocenie Twojego metabolizmu, czyli procesu przemian węglowodanów i lipidów. W ocenie gospodarki węglowodanowej kluczowy jest pomiar stężenia glukozy. Wysokie stężenie glukozy na czczo najczęściej jest wynikiem choroby metabolicznej – cukrzycy, uznanego czynnika ryzyka udaru mózgu. Cukrzyca (szczególnie typu II) jest chorobą podstępną, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić w tym czasie do groźnych, najczęściej naczyniowych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. Pomiar stężenia poszczególnych składowych lipidogramu to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu. Cennym uzupełnieniem pakietu jest badanie stężenia CRP. Podwyższone stężenie CRP wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo – naczyniowych, np. miażdżycy której konsekwencją może być udar mózgu. Ponadto CRP to niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, ale także w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych. Doskonałym uzupełnieniem Pakietu profilaktycznego podstawowego są badania umożliwiające: określenie przyczyny anemii (żelazo, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie zaburzeń układu odpornościowego (witamina D, IgG) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie, monitorowanie przebiegu i leczenia chorób metabolicznych (hemoglobina glikowana, Apo B, lipoproteina a) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie niedoboru witamin i minerałów - pakiet dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj   Czas oczekiwania na wyniki e-pakietu w większości laboratoriów wynosi 1 dzień roboczy.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią. Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.