Nabiał a trądzik – jak nabiał wpływa na cerę?

Trądzik to jedna z najczęstszych chorób skóry, która dotyka osób w różnym wieku – zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Przyczyny i mechanizm powstawania tej dolegliwości są często złożone. W przebiegu trądziku można zaobserwować różnorodne zmiany skórne, obejmujące zarówno zaskórniki, jak i stany zapalne, np. krosty i grudki. Jednym z coraz częściej omawianych tematów jest wpływ diety na cerę, w tym rola nabiału w nasilaniu objawów trądziku. W tym artykule przyjrzymy się temu, jak produkty mleczne mogą wpływać na stan skóry i czy eliminacja nabiału z diety może pomóc w walce z trądzikiem.

Czym jest trądzik i jak się objawia?

Trądzik to jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych, objawiająca się występowaniem różnorodnych zmian skórnych, takich jak zaskórniki, grudki, krosty, a nawet bolesne torbiele. Związany jest on z nadmierną produkcją sebum, co prowadzi do zatkania porów i rozwoju stanów zapalnych. Często towarzyszy mu przetłuszczanie się skóry i zaczerwienienia, a w cięższych przypadkach może pozostawiać blizny. Chociaż trądzik najczęściej dotyka młodzież w okresie dojrzewania, może wystąpić również u niemowląt, dzieci i dorosłych. Zmiany skórne zazwyczaj pojawiają się na twarzy, plecach, szyi i klatce piersiowej. Leczenie trądziku obejmuje właściwą pielęgnację skóry oraz stosowanie preparatów miejscowych i leków doustnych.

Przyczyny trądziku

Przyczyny trądziku są wieloaspektowe i wynikają z różnych czynników. Do najważniejszych z nich należą: 

1. Nadmierna produkcja sebum – zwiększona ilość łoju prowadzi do zatykania porów.
2. Zatkane ujścia mieszków włosowych – martwe komórki naskórka i sebum blokują pory, co powoduje tworzenie się zaskórników.
3. Bakterie – obecność bakterii, głównie Propionibacterium acnes, wywołuje stany zapalne w zatkanych porach.
4. Zmiany hormonalne – podwyższony poziom androgenów stymuluje nadprodukcję łoju.
5. Czynniki genetyczne – skłonność do trądziku może być dziedziczona.
6. Stres – wysoki poziom stresu podnosi kortyzol, który pobudza wydzielanie sebum.
7. Dieta – spożywanie niektórych produktów może przyczyniać się do zaostrzenia trądziku.

Złożoność tych procesów sprawia, że trądzik wymaga wszechstronnego podejścia, zarówno we właściwej pielęgnacji, jak i leczeniu.

Jak dieta wpływa na trądzik?

Nie ma dowodów naukowych na to, że jakakolwiek dieta jest uniwersalna i pomocna w walce z trądzikiem dla każdego. Jednak wiadomo, że do nasilenia zmian trądzikowych mogą przyczyniać się niektóre artykuły spożywcze, w tym: 

• Produkty o wysokim indeksie glikemicznym – produkty, takie jak pszenny chleb, ryż, makarony, słodycze, słodzone napoje i przetworzone płatki śniadaniowe, mogą szybko podnosić poziom glukozy we krwi. Nagły wzrost glukozy prowadzi do zwiększenia wydzielania insuliny, co nasila produkcję sebum i może wywoływać stan zapalny w skórze. Podwyższony poziom insuliny wpływa na produkcję androgenów, które zwiększają wytwarzanie łoju i przyspieszają namnażanie komórek skóry, co zatyka pory i pogłębia objawy trądziku. Zamiast tego warto sięgać po produkty o niskim indeksie glikemicznym, np. pełnoziarniste pieczywo i warzywa.
• Produkty mleczne – mleko, zwłaszcza odtłuszczone, może zwiększać ryzyko trądziku, ponieważ zawiera hormony i czynniki wzrostu, które mogą wpływać na skórę.
• Tłuszcze nasycone – spożycie produktów zawierających tłuszcze nasycone, takich jak fast foody, może zwiększać stan zapalny w organizmie, co negatywnie wpływa na skórę.

Do problemów skórnych mogą prowadzić również niedobory składników odżywczych, takich jak witaminy A, E, C oraz cynk, dlatego zrównoważona dieta jest kluczowa dla zdrowia cery.

Zobacz także: Zmiany skórne u dzieci – wszystko, co musisz wiedzieć

Wpływ nabiału na trądzik

Nabiał i jego wpływ na trądzik to temat licznych badań. Nie u wszystkich osób z trądzikiem nabiał działa jednakowo, ale istnieją dowody sugerujące, że mleko, zwłaszcza odtłuszczone, może zaostrzać objawy trądziku. Dzieje się tak głównie za sprawą hormonów obecnych w mleku, które mogą wpływać na poziom insuliny i hormonów androgenowych w organizmie. Te z kolei stymulują gruczoły łojowe do większej produkcji sebum, co sprzyja powstawaniu zaskórników i zmian zapalnych.

Spożywanie odtłuszczonego mleka, w przeciwieństwie do pełnotłustego, może mieć mocniejszy wpływ na nasilenie trądziku, co tłumaczy się zmianami chemicznymi, zachodzącymi podczas przetwarzania mleka. Białko serwatkowe zawarte w mleku również może przyczyniać się do nadprodukcji sebum. Niektóre osoby doświadczają poprawy stanu skóry po ograniczeniu lub całkowitym wykluczeniu nabiału z diety.

Z kolei fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurt, które zawierają laktoferynę, mogą mieć działanie przeciwzapalne, co może łagodzić objawy trądziku. Warto również wspomnieć, że inne przetwory mleczne, np. sery, nie wykazują tak silnego związku z trądzikiem jak mleko.

Dieta eliminacyjna a trądzik

Dieta eliminacyjna to metoda, która polega na czasowym wykluczeniu z jadłospisu „podejrzanych” produktów spożywczych w celu oceny ich wpływu na stan zdrowia, w tym na cerę. W przypadku trądziku wiele osób decyduje się na eliminację nabiału, cukrów prostych i wysoko przetworzonych produktów, aby sprawdzić, czy ich usunięcie z diety przyczynia się do zmniejszenia dokuczliwych objawów. Warto prowadzić dziennik żywieniowy, aby śledzić reakcje organizmu na poszczególne artykuły spożywcze.

Aby lepiej dostosować dietę, można skorzystać z takich narzędzi jak myfoodprofile, który pozwala na identyfikację produktów, mogących negatywnie wpływać na cerę. Wyniki tego badania umożliwiają personalizację diety na podstawie reakcji organizmu, co może pomóc w skuteczniejszym kontrolowaniu objawów trądziku.

Dieta eliminacyjna powinna być stosowana pod kontrolą specjalisty, aby zapewnić odpowiednią podaż składników odżywczych i uniknąć ewentualnych niedoborów. W przypadku osób z trądzikiem eliminacja nabiału może przynieść korzyści, ale każdy przypadek jest inny, dlatego warto obserwować reakcje swojego organizmu.

Co jeść przy trądziku?

W diecie osób zmagających się z trądzikiem warto uwzględnić składniki odżywcze, które wspierają zdrowie i mogą pomóc w redukcji przykrych zmian skórnych. Kluczowy jest przede wszystkim cynk, ponieważ reguluje on wydzielanie sebum, przyspiesza regenerację skóry i wspiera gojenie zmian trądzikowych. Źródła cynku to mięso, jaja, orzechy, nasiona słonecznika i ryby. Kolejnym ważnym składnikiem są karotenoidy, które działają antyoksydacyjnie i chronią skórę przed uszkodzeniami. Występują one w marchwi, pomidorach, papryce i zielonych warzywach, takich jak jarmuż czy szpinak. Witamina E, obecna w olejach roślinnych, orzechach i pełnoziarnistych produktach zbożowych, również wspiera skórę, działając przeciwzapalnie i przyspieszając gojenie ran. Dieta nie zastąpi leczenia farmakologicznego, ale może być istotnym wsparciem w poprawie kondycji skóry.

Sprawdź: Dieta eliminacyjna, czyli jaka? Na czym polega ten sposób żywienia

Podsumowanie

Mleko, szczególnie odtłuszczone, może przyczyniać się do pogorszenia stanu skóry u osób zmagających się z trądzikiem, natomiast fermentowane przetwory mleczne, takie jak jogurty, mogą wykazywać właściwości przeciwzapalne, wspomagając tym samym zdrowie cery. Dlatego warto rozważyć stopniowe wyeliminowanie nabiału z diety, uważnie obserwując reakcje organizmu. Ponadto narzędzia diagnostyczne, takie jak myfoodprofile, mogą pomóc w monitorowaniu wpływu diety na stan zmian trądzikowych. Ważne, by każda zmiana żywieniowa była wprowadzana pod nadzorem specjalisty, aby uniknąć ewentualnych niedoborów składników odżywczych.

Autor: mgr inż. Aleksandra Świgut, Dział Informacji Naukowej, EUROIMMUN Polska Sp. z o.o.