Osteofity – czym są? Czy można je leczyć?

Osteofity, znane również jako guzki kostne, to narośla kostne, które mogą rozwijać się na kościach w wyniku procesów zwyrodnieniowych lub uszkodzeń stawów. Są one często związane z chorobami takimi jak artretyzm (osteoartretyzm) lub zwyrodnienie stawów. Co ważne, osteofity mogą być wynikiem naturalnego procesu starzenia się organizmu, w którym dochodzi do degradacji chrząstki stawowej, a kości zaczynają reagować poprzez tworzenie dodatkowej kości wokół stawów.

Osteofity – co to?

Osteofity rozwijają się tam, gdzie stawy są najsilniej obciążane. Mogą pojawić się na kręgosłupie, stawach kolanowych oraz biodrowych, głównie na przednich lub bocznych krawędziach. Osoba może odczuwać ból w stawach, który może występować zarówno podczas ruchu, jak i w czasie odpoczynku, szczególnie w nocy.

Objawy osteofitów w różnych częściach kręgosłupa są zróżnicowane. Na przykład, gdy zmiany zwyrodnieniowe rozwijają się w odcinku szyjnym kręgosłupa, mogą wystąpić zawroty głowy, bóle głowy, napięcie mięśniowe oraz szumy w uszach. W odcinku piersiowym kręgosłupa objawiać się to będzie bólem międzyżebrowym i międzyłopatkowym, a także ograniczoną ruchomością. Natomiast w odcinku lędźwiowym ból może promieniować do pośladków i kończyn dolnych.

Osteofity mogą powodować ból, sztywność stawów i ograniczenia w zakresie ruchu. Mogą również prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak ograniczenia funkcji stawu lub uciskanie nerwów. W niektórych przypadkach, gdy osteofity powodują znaczne objawy lub komplikacje, może być konieczne leczenie, takie jak fizjoterapia, leki przeciwbólowe, a w niektórych przypadkach nawet chirurgiczne usunięcie osteofitów.

Przeczytaj również: Zwapnienie kości – czym jest? Przyczyny, objawy, leczenie.

Osteofity – przyczyny powstawania

Osteofity mogą mieć różne przyczyny, z których niektóre obejmują:

• Starzenie się: Proces naturalnego starzenia się organizmu może prowadzić do zwyrodnienia stawów, co może skutkować powstawaniem osteofitów.
• Zwyrodnienie stawów (osteoartretyzm): Jest to najczęstsza przyczyna osteofitów. Zwyrodnienie stawów powoduje degenerację chrząstki stawowej, co z kolei może wywołać reakcję organizmu w postaci tworzenia dodatkowej kości wokół stawów.
• Uszkodzenia stawów: Kontuzje, urazy lub przeciążenia stawów mogą prowadzić do uszkodzeń chrząstki stawowej i zwiększyć ryzyko powstania osteofitów.
• Niezrównoważona biomechanika stawów: Nieprawidłowe obciążenie stawów, na przykład ze względu na nieprawidłową postawę ciała lub niewłaściwe ćwiczenia, może prowadzić do nadmiernego zużycia chrząstki stawowej i powstawania osteofitów.
• Choroby zapalne stawów: Niektóre choroby zapalne stawów, takie jak zapalenie stawów, mogą prowadzić do uszkodzenia stawów i zwiększyć ryzyko wystąpienia osteofitów.
• Genetyka: W niektórych przypadkach skłonność do rozwijania osteofitów może mieć podłoże genetyczne, jednak nie jest to główna przyczyna.
• Inne czynniki ryzyka: czynniki, takie jak otyłość, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia osteofitów poprzez zwiększenie obciążenia stawów lub negatywny wpływ na ogólną zdrowotność stawów.

Rozwój osteofitów często jest wieloczynnikowy, a wiele z tych czynników może ze sobą współdziałać.

Osteofity – jak leczyć?

Leczenie osteofitów zależy od stopnia ich nasilenia, objawów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Sposób na osteofity to:

• Leczenie farmakologiczne: Może obejmować stosowanie leków przeciwbólowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) lub leków przeciwzapalnych sterydowych, aby złagodzić ból i zapalenie związane z osteofitami.
• Fizjoterapia: Specjalista od rehabilitacji może zalecić ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, które pomagają poprawić stabilność stawów, zwiększyć zakres ruchu i zmniejszyć dyskomfort związany z osteofitami.
• Terapia manualna: Obejmuje techniki manipulacyjne stosowane przez fizjoterapeutów lub chiropraktyków w celu poprawy ruchomości stawów i zmniejszenia bólu.
• Iniekcje sterydowe: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić iniekcje sterydowe bezpośrednio do stawu w celu zmniejszenia bólu i zapalenia.
• Iniekcje kwasu hialuronowego: Można również rozważyć iniekcje kwasu hialuronowego, które mają na celu poprawę jakości płynu stawowego i zmniejszenie tarcia w stawie.
• Leczenie chirurgiczne: W przypadkach, gdy osteofity powodują poważne objawy i nie odpowiadają na inne metody leczenia, może być konieczne chirurgiczne usunięcie osteofitów, czasem wraz z innymi procedurami, takimi jak artroplastyka (zastąpienie stawu).
• Modyfikacja aktywności: Ograniczenie, unikanie działań lub czynników, które nasilają objawy, może być pomocne w zarządzaniu osteofitami. Na przykład unikanie długotrwałego siedzenia, dźwigania ciężarów lub wykonywania powtarzających się ruchów, które obciążają stawy.

Zawsze ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub specjalistą od rehabilitacji w celu ustalenia najlepszego planu leczenia dostosowanego do indywidualnych potrzeb i objawów pacjenta.

Osteofity kręgosłupa lędźwiowego 

Osteofity w odcinku lędźwiowym kręgosłupa mogą być przyczyną bólu pleców, ograniczeń w zakresie ruchu i innych objawów związanych z kompresją nerwów lub struktur w okolicy kręgosłupa. Gdy osteofity rosną w okolicy kręgosłupa lędźwiowego, mogą one prowadzić do zjawiska zwanego stenoza kręgosłupa lędźwiowego, czyli zwężenia kanału kręgowego.

Objawy osteofitów w odcinku lędźwiowym mogą obejmować:

• Ból pleców: Może to być odczuwane jako ból tępy, kłujący lub promieniujący wzdłuż nerwów.
• Ból promieniujący: Osteofity mogą uciskać nerwy wychodzące z kręgosłupa, co prowadzi do bólu promieniującego wzdłuż nogi, znanego jako rwa kulszowa.
• Ograniczenie ruchu: Osteofity mogą prowadzić do sztywności kręgosłupa oraz ograniczenia zakresu ruchu.
• Osłabienie mięśni: Jeśli osteofity uciskają nerwy, może to prowadzić do osłabienia mięśni w nogach lub zaburzeń czucia.

Leczenie osteofitów w odcinku lędźwiowym może obejmować wiele z tych samych metod, co leczenie osteofitów w innych obszarach kręgosłupa, takich jak leczenie farmakologiczne, fizjoterapia, terapia manualna, iniekcje sterydowe, zmiany aktywności i w niektórych przypadkach, chirurgiczne usunięcie osteofitów lub inne procedury chirurgiczne mające na celu złagodzenie objawów. W każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu ustalenia najlepszego planu leczenia dla danej osoby.

To może Cię zainteresować: Rodzaje osteoporozy – profilaktyka i diagnostyka choroby.

Osteofity – nowotwór. Jest jakieś powiązanie?

Osteofity to narośla kostne, które rosną wokół stawów lub na powierzchniach kości. Są to zmiany zwyrodnieniowe, zwykle związane z procesami starzenia się organizmu lub z uszkodzeniami stawów. Osteofity są zazwyczaj łagodne i niezwiązane z nowotworami.

Nowotwór, z drugiej strony, to niekontrolowany wzrost komórek, który może być złośliwy lub łagodny. Nowotwory złośliwe naciekają do sąsiednich tkanek i rozprzestrzeniają się w całym ciele, podczas gdy nowotwory łagodne zazwyczaj rosną powoli i nie dają przerzutów.

Chociaż osteofity i nowotwory mogą prowadzić do tworzenia guzków lub zmian w strukturze kości, istnieje wyraźna różnica w ich naturze i potencjalnym wpływie na zdrowie. Osteofity są zwykle związane z objawami zwyrodnienia stawów i mogą powodować ból i ograniczenia ruchu, podczas gdy nowotwory kości mogą być objawem poważnej choroby nowotworowej i wymagają specjalistycznego leczenia onkologicznego. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń dotyczących nowotworu kości, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu oceny i diagnozy.

Mgr Aleksandra Rutkowska