Test Adamsa – narzędzie pomocne w diagnozie skoliozy

Test Adamsa to badanie przesiewowe w kierunku skoliozy. Pozwala nie tylko stwierdzić tę wadę postawy, ale i różnicować skoliozę strukturalną z funkcjonalną. Pomaga podjąć decyzję o dalszej diagnostyce lub leczeniu. Sprawdź, na czym polega test Adamsa i jak interpretowane są jego wyniki.

Czym jest test Adamsa?

Test Adamsa to proste, nieinwazyjne badanie, stosowane w diagnostyce skoliozy, czyli bocznego skrzywienia kręgosłupa. Polega na ocenie asymetrii ciała pacjenta podczas skłonu do przodu, co pozwala zidentyfikować potencjalne deformacje w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej. Test Adamsa jest często stosowany u dzieci i młodzieży w ramach badań przesiewowych, ponieważ skolioza najczęściej rozwija się w okresie szybkiego wzrostu. Dzięki prostocie i nieinwazyjności jest łatwy do zastosowania w różnych warunkach, takich jak gabinet lekarski, szkoła czy podczas konsultacji fizjoterapeutycznej.

Cel testu Adamsa

Celem testu Adamsa jest przesiewowe wykrycie skoliozy. Test ten pozwala na szybkie i nieinwazyjne zidentyfikowanie deformacji kręgosłupa, takich jak garb żebrowy lub nierównomierne uwypuklenie jednej strony pleców.

Test Adamsa jest szczególnie przydatny w różnicowaniu skoliozy strukturalnej z funkcjonalną. Pierwsza z nich charakteryzuje się trwałą deformacją kręgosłupa i rotacją kręgów. Podczas skłonu deformacje te uwidaczniają się jako asymetria w obrębie pleców. Natomiast w przypadku skoliozy funkcjonalnej, wynikającej np. z napięć mięśniowych, nierównej długości kończyn dolnych, asymetria często zanika po korekcji postawy lub w pozycji leżącej.

Wykrycie nieprawidłowości podczas testu Adamsa stanowi podstawę do skierowania pacjenta na dalsze badania w celu precyzyjnego określenia stopnia skrzywienia i planowania dalszego leczenia. Test Adamsa służy również do kontroli progresji skoliozy u osób już zdiagnozowanych, jako narzędzie monitorujące, czy skrzywienie uległo pogorszeniu.

Diagnostyka skoliozy krok po kroku z użyciem testu Adamsa

Pierwszym krokiem podczas wykonywania testu Adamsa jest wywiad z pacjentem. Lekarz lub terapeuta przeprowadzają krótki wywiad, pytając o m.in. doświadczane bóle pleców, problemy z postawą, wady postawy u członków rodziny (skolioza może mieć podłoże genetyczne).

📌 Zobacz również: Dystrofia mięśniowa Duchenne/Beckera (DMD/BMD) – badanie.

Następnie osoba badana przyjmuje pozycję wyjściową, tj. swobodnie stoi w wyproście, nie na baczność, ale też w niezbyt dużym rozluźnieniu. Stoi boso, z nogami na szerokość bioder, rękami opuszczonymi wzdłuż ciała. Miednica powinna być na równym poziomie – pacjent nie opiera się na jednej nodze, nie przenosi ciężaru na jedną stronę ciała. Specjalista dokonuje wówczas oceny symetrii barków, łopatek, bioder, talii i linii kręgosłupa. Sprawdza ewentualną różnicę w długości kończyn dolnych.

Pacjent wykonuje powolny skłon do przodu, sięgając dłońmi w stronę podłogi (nogi powinny być wyprostowane). Wykonuje ruch powoli, aby specjalista mógł dokładnie obserwować pracę grzbietu i układanie się sylwetki. Lekarz ocenia z różnych perspektyw (przód, bok, tył) asymetrię klatki piersiowej – garb żebrowy po jednej stronie pleców, wypukłości w odcinku lędźwiowym – wskazujące na deformację miednicy, obecność uwypukleń lub zapadnięć na plecach.

W przypadku stwierdzenia asymetrii można użyć skoliometru – prostego urządzenia, mierzącego kąt rotacji tułowia. Jeśli kąt jest mniejszy niż  7° (<7°), wynik uznaje się za graniczny lub mało istotny. Zaleca się obserwację, korekcję postawy i regularne kontrole. Kąt ≥7° wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo skoliozy strukturalnej. Konieczne jest wykonanie badań obrazowych. Lekarz może przeprowadzić też badanie uzupełniające – test rozciągliwości. Jeśli asymetria zanika w pozycji wyprostowanej lub w trakcie delikatnego ciągnięcia za głowę, może to wskazywać na skoliozę funkcjonalną.

Interpretacja wyników testu Adamsa

Jeśli podczas skłonu do przodu nie występują u pacjenta widoczne różnice w poziomie garbu żebrowego, a plecy są symetryczne, wynik testu uznaje się za prawidłowy. Brak jest wskazań do dalszej diagnostyki pod kątem skoliozy strukturalnej. Może to świadczyć o prawidłowej postawie lub o ewentualnych drobnych zaburzeniach funkcjonalnych, które nie powodują deformacji.

Jeśli podczas skłonu do przodu obserwuje się asymetrię ciała, w szczególności występowanie garbu żebrowego po jednej stronie, uniesienie jednej części pleców w odcinku piersiowym lub lędźwiowym, to wynik uznaje się za nieprawidłowy. 

Kiedy wynik testu Adamsa wskazuje na potrzebę dalszej diagnostyki?

Osoba badana wymaga dalszej diagnostyki, gdy:

• stwierdza się asymetrię podczas skłonu do przodu,
• garb żebrowy widoczny jest po jednej stronie pleców,
• kąt rotacji tułowia wynosi ponad 7°,
• występują objawy bólowe lub ograniczenia ruchomości.

Test Adamsa nie służy do postawienia ostatecznej diagnozy, ale jest cennym narzędziem przesiewowym. Dalsza diagnostyka opiera się na obrazowaniu (RTG), badaniach klinicznych i funkcjonalnych. W przypadku podejrzenia skoliozy wykonuje się RTG kręgosłupa w projekcji AP i bocznej. Na zdjęciu RTG określa się kąt Cobba, który służy do pomiaru stopnia skrzywienia i obecność innych zmian, np. rotacji kręgów. Dodatkowo lekarz może przeprowadzić badania dynamiczne, aby ocenić, jak skolioza wpływa na funkcję kręgosłupa.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian