Badanie nasienia - seminogram Kraków

Coraz więcej par zmaga się z problemami w naturalnym poczęciu dziecka, a jednym z najważniejszych badań w diagnostyce męskiej płodności jest seminogram, czyli analiza nasienia. Dzięki temu badaniu można szczegółowo ocenić kluczowe parametry nasienia, takie jak liczba plemników, ich ruchliwość oraz morfologia. Badanie to ma szczególne znaczenie dla par planujących ciążę oraz mężczyzn z problemami zdrowotnymi związanymi z układem rozrodczym. Odpowiednie przygotowanie do seminogramu jest kluczowe, aby wyniki były rzetelne i miarodajne.

Na czym polega badanie nasienia (seminogram)?

Seminogram, inaczej badanie jakości nasienia, jest podstawowym narzędziem diagnostycznym w ocenie płodności mężczyzn. Jego głównym celem jest szczegółowa analiza liczby plemników, ich ruchliwości oraz budowy. Dzięki niemu można wykryć potencjalne nieprawidłowości i uzyskać informacje niezbędne do dalszej diagnostyki bądź leczenia.

Parametry oceniane w badaniu nasienia

Seminogram dostarcza szczegółowych informacji o kondycji nasienia, badając najważniejsze parametry, takie jak:

• Objętość ejakulatu – norma to co najmniej 1,4 ml.
• Całkowita liczba plemników – prawidłowa wartość wynosi minimum 39 milionów.
• Stężenie plemników – standard to minimum 16 milionów na ml.
• Ruchliwość postępowa plemników – przynajmniej 30% plemników powinno mieć zdolność ruchu postępowego.
• Całkowita ruchliwość plemników – norma wynosi minimum 42%.
• Morfologia plemników – co najmniej 4% plemników powinno mieć prawidłową budowę.
• Żywotność plemników – wartość referencyjna to co najmniej 54%.
• pH ejakulatu – wartość powinna mieścić się w zakresie 7,2–8,0.
• Czas upłynnienia nasienia – zazwyczaj nie dłuższy niż 60 minut.

Wszystkie parametry są zgodne z wytycznymi WHO z 2021 roku.

Dla bardziej szczegółowej diagnostyki możliwe jest także wykonanie posiewu nasienia w celu wykrycia infekcji oraz analizy fragmentacji DNA plemników, która pozwala ocenić stan materiału genetycznego.

Kiedy warto wykonać badanie nasienia?

Seminogram zaleca się przede wszystkim mężczyznom z podejrzeniem problemów z płodnością, szczególnie w sytuacji, gdy próby poczęcia dziecka trwają długo i są bezskuteczne. Badanie jest także rekomendowane parom, które od co najmniej roku regularnie starają się o dziecko bez stosowania antykoncepcji, ale bez sukcesu. Dodatkowo seminogram może być pomocny w przypadku problemów zdrowotnych związanych z układem rozrodczym, takich jak infekcje czy urazy.

Sytuacje, w których warto rozważyć wykonanie badania nasienia:

• Trudności z poczęciem dziecka – jeśli para stara się o potomstwo przez co najmniej rok bez powodzenia, seminogram może dostarczyć cennych informacji na temat zdrowia reprodukcyjnego mężczyzny.
• Po zakończeniu leczenia onkologicznego – intensywne terapie, takie jak radioterapia lub chemioterapia, mogą wpływać na zdolność do poczęcia. Po zakończeniu leczenia warto wykonać badanie nasienia, zwłaszcza jeśli planowane jest powiększenie rodziny.
• Po zabiegach w obrębie układu rozrodczego – mężczyźni, którzy przeszli operacje, np. przepukliny pachwinowej, powinni rozważyć seminogram, aby sprawdzić, czy zabieg nie wpłynął na jakość nasienia.
• Przed zabiegami wspomaganego rozrodu – seminogram jest konieczny przed przystąpieniem do procedur takich jak in vitro czy inseminacja.
• W przypadku podejrzenia infekcji układu rozrodczego – przewlekłe lub nawracające infekcje mogą negatywnie wpłynąć na jakość nasienia, dlatego w takich sytuacjach warto wykonać badanie.

Badanie nasienia w Krakowie – jak się przygotować?

Aby wyniki seminogramu były jak najdokładniejsze, zaleca się przestrzeganie kilku wytycznych. Kluczowe jest zachowanie abstynencji seksualnej przez 2 do 7 dni – krótsza abstynencja może obniżyć liczbę plemników, a dłuższa może wpłynąć negatywnie na ich ruchliwość.

Przed pobraniem próbki warto także:

• unikać alkoholu, używek i intensywnego wysiłku – substancje, takie jak alkohol, nikotyna, kofeina oraz inne używki mogą wpłynąć na jakość nasienia, dlatego najlepiej unikać ich przez kilka dni przed badaniem.
• dbać o wypoczynek i zredukować stres – nadmiar stresu, brak snu i intensywny wysiłek fizyczny mogą negatywnie wpłynąć na parametry nasienia, dlatego dzień przed badaniem warto się odprężyć.
• zachować odpowiednią higienę – przed oddaniem próbki należy dokładnie umyć okolice intymne, aby uniknąć ewentualnych zanieczyszczeń próbki.
• poinformować lekarza o stosowanych lekach – niektóre leki mogą wpływać na wyniki badania, dlatego warto skonsultować się z lekarzem i poinformować o przyjmowanych lekach.

Próbkę nasienia najlepiej oddać do sterylnego pojemnika w specjalnym pokoju w placówce medycznej. Należy zadbać, by cała próbka znalazła się w pojemniku, ponieważ utrata pierwszej porcji nasienia może wpłynąć na wyniki.

Jak alkohol wpływa na wyniki badania nasienia?

Spożywanie alkoholu przed badaniem może znacząco zaburzyć wyniki, negatywnie wpływając na liczbę, ruchliwość oraz morfologię plemników. Aby wyniki były wiarygodne, zaleca się rezygnację z alkoholu przez co najmniej kilka dni przed badaniem, optymalnie przez 5 do 7 dni.

Warto pamiętać, że całkowita poprawa parametrów nasienia po regularnym spożywaniu alkoholu może potrwać nawet kilka tygodni, ponieważ cykl produkcji plemników trwa około 72 dni. Dla mężczyzn, którzy spożywają alkohol częściej i w większych ilościach, ograniczenie lub rezygnacja z niego na kilka miesięcy przed badaniem może przynieść korzystne rezultaty.

Nawet jednorazowe spożycie alkoholu w dniu badania lub dzień przed nim może chwilowo obniżyć liczbę i ruchliwość plemników, co może prowadzić do zafałszowania wyników. Dlatego, niezależnie od częstotliwości spożywania alkoholu, zaleca się unikać go na kilka dni przed badaniem.

Ile kosztuje badanie nasienia w Krakowie?

Koszt badania nasienia w Krakowie zależy od rodzaju wybranego badania oraz placówki. Podstawowe badanie nasienia kosztuje zazwyczaj od 100 do 300 zł. Bardziej szczegółowe analizy, takie jak komputerowa analiza nasienia (CASA – Computer Assisted Semen Analysis), są droższe i wynoszą od 300 do 600 zł. Aby uzyskać szczegółowe informacje, najlepiej skontaktować się bezpośrednio z wybraną placówką medyczną.

Jak przebiega badanie nasienia?

Nasienie do badania pobiera się do sterylnego pojemnika poprzez masturbację w specjalnym, przystosowanym pomieszczeniu kliniki. Ważne, aby cała próbka znalazła się w pojemniku, gdyż utrata części ejakulatu może spowodować zafałszowanie wyników.

Jeśli pacjent nie może oddać próbki na miejscu, istnieje możliwość pobrania jej w domu, o ile zostanie dostarczona do laboratorium w ciągu 30–60 minut. W czasie transportu próbka powinna być utrzymywana w temperaturze ciała (około 37°C).

W przypadku trudności z oddaniem próbki przez masturbację, nasienie można pozyskać podczas współżycia przy użyciu specjalnej prezerwatywy bez środków plemnikobójczych, której zawartość należy następnie przenieść do sterylnego pojemnika.

Czas oczekiwania na wyniki badania nasienia

Wyniki podstawowego seminogramu są dostępne najczęściej w ciągu 1 do 3 dni roboczych. Jeśli badanie obejmuje dodatkowe analizy, takie jak komputerowa analiza nasienia lub posiew, czas oczekiwania może wynieść do 7 dni. Wiele laboratoriów oferuje możliwość szybkiego i wygodnego dostępu do wyników online.

Normy i interpretacja wyników seminogramu

Wyniki badania nasienia są oceniane według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i obejmują następujące parametry:

• Objętość ejakulatu – minimalna norma to 1,4 ml; zbyt mała objętość może wskazywać na problemy z gruczołami produkującymi płyn nasienny.
• Całkowita liczba plemników – norma wynosi minimum 39 milionów plemników w całym ejakulacie.
• Koncentracja plemników – prawidłowe stężenie to przynajmniej 16 milionów na ml.
• Ruchliwość plemników – minimum 30% plemników powinno wykazywać ruch postępowy.
• Morfologia plemników – norma zakłada, że co najmniej 4% plemników ma prawidłową budowę.

Dodatkowe parametry obejmują czas upłynnienia (do 60 minut), pH ejakulatu oraz odsetek plemników z wadami strukturalnymi, takimi jak uszkodzenia witki lub główki.

Interpretację wyników powinien przeprowadzić specjalista, który uwzględni ogólny stan zdrowia pacjenta. Niekorzystne wyniki nie muszą wskazywać na bezpłodność, gdyż pełna diagnoza wymaga kompleksowej oceny klinicznej.

Co zrobić, jeśli wyniki badania nasienia są niekorzystne?

Nieprawidłowe wyniki seminogramu mogą wzbudzać obawy, jednak niekoniecznie oznaczają bezpłodność. Obniżone parametry, takie jak liczba, ruchliwość czy morfologia plemników, mogą wynikać z różnych, czasem przejściowych czynników.

Najczęstsze przyczyny obniżonych wyników seminogramu obejmują:

• Zaburzenia hormonalne – problemy hormonalne, np. związane z funkcjonowaniem tarczycy, przysadki mózgowej lub zaburzeniami metabolicznymi, mogą wpływać na liczbę i jakość plemników.
• Infekcje – schorzenia układu rozrodczego, takie jak zapalenie prostaty, cewki moczowej czy jąder, mogą wpływać negatywnie na jakość nasienia.
• Styl życia i czynniki środowiskowe – stres, nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu i stosowanie narkotyków mogą negatywnie wpływać na jakość nasienia.
• Problemy anatomiczne – wady anatomiczne układu rozrodczego mogą przyczyniać się do niekorzystnych wyników.
• Leki i suplementy – niektóre leki, w tym sterydy anaboliczne, antybiotyki i leki przeciwzapalne, mogą mieć negatywny wpływ na wyniki seminogramu.

W przypadku niekorzystnych wyników zaleca się konsultację ze specjalistą, np. urologiem lub andrologiem, który przeanalizuje wyniki i zaleci dalsze kroki diagnostyczne lub leczenie.