Katatonia

Katatonia to określenie wywodzące się z języka greckiego od słów katá-, co tłumaczy się ‘w dół’, ‘całkowicie’ oraz tonikós, czyli ‘napięty’. Katatonia to stosunkowo rzadko występujące zaburzenie, które może mieć charakter ostry lub przewlekły. Charakteryzuje się zwiększoną lub zmniejszoną aktywnością ruchową, czemu towarzyszą problemy z nawiązaniem kontaktu z otoczeniem.

Katatonia związana była głównie ze schizofrenią, jednak może rozwinąć się w przebiegu wielu innych schorzeń neurologicznych i psychicznych, m.in. depresji, zespołu stresu pourazowego, choroby afektywnej dwubiegunowej, narkolepsji, niektórych chorób somatycznych (np. niewydolności wątroby, hipowitaminozy – niedoboru witamin) i przy organicznym uszkodzeniu mózgu. Leczenie katatonii skupia się na wyleczeniu choroby podstawowej i uzupełniane jest o farmakoterapię, terapię elektrowstrząsami oraz rehabilitację.

Do najczęściej występujących objawów katatonii należą:

• echopraksja (powtarzanie czyichś ruchów),
• osłupienie (brak reakcji na bodźce zewnętrzne, bezruch połączony z mutyzmem),
• mutyzm (brak komunikacji werbalnej),
• echolalia (naśladowanie czyjejś mowy),
• grymasy (robienie dziwnych min),
• zastyganie (chwilowe zatrzymywanie aktywności ruchowej),
• stereotypie (powtarzanie pozbawionych celu ruchów),
• znieruchomienie (długotrwałe powstrzymywanie aktywności ruchowej),
• negatywizm (brak reakcji na instrukcje, bodźce, wykonywanie działań odwrotnie niż proszono),
• posturyzm (utrzymywanie dziwacznych pozycji ciała przeciw sile grawitacji),
• gibkość woskowa (utrzymywanie pozycji nadanej przez inną osobę np. podczas badania),
• stupor (brak aktywności psychoruchowej i kontaktu z otoczeniem).