Krztusiec (Bordetella pertussis) IgM

Oznaczenie w surowicy przeciwciał IgM specyficznych dla antygenów Bordetella pertussis (czynnika etiologicznego krztuśca), przydatne w diagnostyce krztuśca i określeniu serokonwersji po szczepieniu. B. pertussis jest gram-ujemną, tlenową bakterią, czynnikiem etiologicznym ostrego zakażenia dróg oddechowych, określanego jako krztusiec, charakteryzującego się głównie nawracającymi napadami kaszlu. Przed wprowadzeniem powszechnych szczepień krztusiec był główną przyczyną śmierci niemowląt. Obecnie szczepienie przeciw krztuścowi ujęte jest w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Mimo tego, krztusiec nadal pozostaje istotnym schorzeniem wśród dzieci poniżej 2 roku życia, a śmiertelność wśród zakażonych dzieci poniżej roku sięga 60%. U dorosłych choroba najczęściej ma przebieg atypowy, a jedynym objawem może być przedłużający się kaszel. Choroba jest wysoce zakaźna. Bakteria namnaża się na nabłonku dróg oddechowych od nosogardła do oskrzelików. Za objawy odpowiedzialna jest wydzielana przez bakterię toksyna krztuścowa. Szczyt zachorowań przypada na koniec lata i wczesną jesień. Do powikłań zakażeń B. pertussis należy bakteryjne zapalenie płuc, krwotoki wewnątrzczaszkowe jako skutek kaszlu, niedotlenienie. Przebycie choroby nie daje odporności na całe życie, a szczepienia ochronne zapewniają skuteczną ochronę maksymalnie przez 5 lat. W wyniku szczepienia wytwarzane są głównie IgM i IgG. W przebiegu choroby wzrost poziomu swoistych dla bakterii przeciwciał w klasach IgM, IgA i IgG rozpoczyna się w drugim tygodniu tzw. fazy napadowej choroby, czyli praktycznie, w drugim tygodniu choroby objawowej. Przeciwciała IgM są następnie obecne przez 2-3 miesiące, po czym zanikają. W okresie wykrywalności są najlepszym wskaźnikiem przebiegającej choroby u dorosłych nieszczepionych lub szczepionych przed wielu laty i dzieci poniżej 6 miesiąca życia. W wyniku szczepienia wytwarzane są głównie IgM i IgG. Problemem serodiagnostyki u szczepionych jest konieczność odróżnienia istniejących przeciwciał poszczepiennych od przeciwciał powstających w trakcie aktualnego zakażenia. I tak wzrost poziomu IgG następuje u większego odsetka zakażonych (ponad 90%) niż wzrost IgA, jednak IgA są lepszym markerem aktualnego zakażenia u osób szczepionych (powyżej 2. roku), gdyż, jak się uważa, powstają jednie w wyniku naturalnego zakażenia. Natomiast wysoki poziom IgG może być skutkiem uprzedniego szczepienia. Z powodu trudności w interpretacji wyniku oznaczenia IgM lub IgG w jednej próbce, w serodiagnostyce krztuśca zalecane są oznaczenia w dwóch próbkach pobranych w odstępie 3 – 5  tygodni, w celu wykazania czterokrotnego wzrostu miana. Stwierdzenie wysokiego poziomu przeciwciał IgM w pojedynczej próbce jest miarodajne diagnostycznie jedynie w przypadku osoby nie szczepionej lub szczepionej w odległej przeszłości. 

Przeciwciała heterofilne.

Obecność: przebiegające lub niedawne zakażenie B.pertussis, szczepionka.