Osteokalcyna

Oznaczenie stężenia osteokalcyny wykonywane jest w ocenie metabolizmu kości oraz w kontroli leczenia osteoporozy. Osteokalcyna jest zależnym od witaminy K, niekolagenowym białkiem, stanowiącym do 3 % całkowitego białka kości. Obecne w jej strukturze reszty pochodnej kwasu glutaminowego (GLA) odpowiedzialne są za wiązanie wapnia i hydroksyapatytów, które uczestniczą w obrocie kostnym: dynamicznym procesie przebudowy kości, opartym na przeciwstawnych, w stanach prawidłowych zrównoważonych: formowaniu i resorpcji kości. Osteokalcyna zależna jest od hormonów regulujących poziom wapnia we krwi: parathormonu, kalcytoniny oraz witaminy D. Produkowana przez komórki kościotwórcze: osteoblasty, uważana jest za wskaźnik tworzenia kości, choć ściślej jest markerem nasilenia przebudowy kości. Stanowi czynnik prognostyczny szeregu postępujących chorób kości. Wzrost poziomu osteokalcyny, między innymi, występuje w przypadku osteoporozy u kobiet po menopauzie. Pomiar stężenia osteokalcyny (OC) we krwi wykorzystywany jest do oceny obrotu kostnego oraz kontroli leczenia wpływającego na układ kostny.

Wrażliwość na temperaturę. Krew pobierać do schłodzonych probówek plastikowych, probówki umieszczać w łaźni lodowej, komórki odseparować w ciągu 1 godziny, możliwie w wirówce z chłodzeniem. Natychmiast zamrażać.   

Wzrost stężenia: osteoporoza, osteomalacja, krzywica, nadczynność przytarczyc, osteodystrofia nerkowa, złamania kości, akromegalia, przerzuty nowotworowe do kości, wzrost stężenia niewynikający z tworzenia kości: niewydolność nerek, długotrwały pobyt w łóżku, leczenie witaminą 1,25(OH)2D dzieci (szczególnie w okresie szybkiego wzrostu), menopauza.
Obniżone stężenie: niedoczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy, niedobór hormonu wzrostu, terapia estrogenami i glikokortykosteroidami, leczenie bisfosfonianami i kalcytoniną.