Panel przeciwciał onko- i anty-neuralnych met. IIF, Immunoblot - panel rozszerzony

Oznaczenie przeciwciał onkoneuronalnych  w surowicy jest  przydatne w diagnostyce zespołu paranowotworowego. Zespoły paranowotworowe są objawami chorobowymi towarzyszącymi  nowotworowi, lecz nie związanymi z nim bezpośrednio. Neurologiczne zespoły paranowotworowe (NZP), dotyczą  zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego u chorych na chorobą nowotworową, przy czym nowotwór pierwotny lub jego przerzuty zlokalizowane są poza układem nerwowym i nie oddziałują na niego bezpośrednio. Mechanizmy paranowotworowe mają podłoże autoimmunizacyjne. Mogą wiązać się  z autoagresją w stosunku do tkanki nerwowej wykazywaną przez przeciwciała generowane przez nowotwór o innym pochodzeniu lub z obecnością przeciwciał onkoneuronalnych. Przeciwciała onkoneuronalne są indukowane przez i skierowane przeciw antygenom onkoneuronalnym, czyli antygenom ulegającym ekotopowej ekspresji w komórkach nowotworowych, analogicznym do antygenów będących strukturami cytoplazmatycznymi „wewnętrznych”  komórek układu nerwowego. U  osób zdrowych struktury takie (epitopy) izolowane są od układu odpornościowego przez barierę krew-mózg. Zmiany przepuszczalności bariery krew-mózg, będące skutkiem autoimmunizacji,  prowadzą do penetracji układu nerwowego przez przeciwciała onkoneuronalne i specyficzne komórki immunokompetentne i rozwinięcia neurologicznych objawów klinicznych. NZP obejmują zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego; zapalenie układu limbicznego; podostre zwyrodnienie móżdżku i szereg innych chorób i zespołów neurologicznych. Do zdefiniowanych przeciwciał onkoneuronalnych zaliczane są przeciwciała: anty-Hu, anty-Yo, anty-CV2, anty-Ri, anty-Ma/anty-Ta oraz anty-amfifizyna. Zgodnie z przyjętymi kryteriami, rozpoznanie NZP jest pewne w przypadku identyfikacji w surowicy chorego któregoś z wymienionych przeciwciał. Poszczególnym przeciwciałom można przypisać nowotwory indukujące ich syntezę. Występowanie przeciwciał onkoneuronalnych i objawów zespołu paranowotworowego może wyprzedzać wykrycie nowotworu o kilka miesięcy lub nawet lat, wzrost ich stężenia może się wiązać z progresją nowotworu lub przerzutami. Uważa się, że obecność przeciwciał onkoneuronalnych towarzyszy rozwijającym się nowotworom, lecz nie jest główną przyczyną NZP, za którą uważane są komórki immunokompetentne, głównie cytotoksyczne limfocyty T specyficzne w stosunku do antygenów nowotworu i antygenów pęcherzyków synaptycznych. W diagnostyce NZP stosuje się, między innymi, oznaczenie przeciwciał onkoneuronalnych dokładnie określonych (wymienione powyżej), częściowo określonych: anty-Tr, anty-NMDA, anty-AMPA1/AMPA2, anty-GABA rec. B1, anty-VGKC (LGI1, CASPR2), anty-rekoweryna, anty-tytyna, anty-SOX1 lub przeciwciał antyneuronalnych oraz antyneuronalnych: anty-mielina, anty-MAG, anty-GAD, anty-neuroendotelium, anty-neurofilamenty, anty-GFAP, anty-akwaporyna 4.
Poniżej zestawiono przeciwciała onkoneuronalne z generującymi ich powstanie nowotworami:
anty-Hu (ANNA-1, anti-neuronal nuclear antibody 1): drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy rak płuc, nerwiak zarodkowy, rak gruczołu krokowego, nasieniak; anty-Yo (PCA-1, anti-Purkinje cell antibody 1): rak jajnika, rak sutka; anty-CV2 (anty-CRMP5, collapsin response-mediated protein 5): drobnokomórkowy rak płuc, grasiczak, mięsak macicy; anty-Ri (ANNA-2, anti-neuronal nuclear antibody 2): rak piersi, drobnokomórkowy rak płuc; anty-Ma/anty-Ta (Ma2/Ta o masie 41,5 kDa lub Ma1 — 40 kDa): rak jąder; anty-amfifizyna ( białko 128 kDa w pęcherzykach synaptycznych: drobnokomórkowy rak płuc, rak jajnika.
Zgodnie z wytycznymi Niemieckiego Towarzystwa Neurologicznego, autoprzeciwciała w NZP powinny być zawsze określane przy użyciu dwóch niezależnych  metod: immunofluorescencji pośredniej (IIF) i immunoblotu.
W teście oznaczane są przeciwciała:
anty-amfifizyna, anty-CV2, anty-Ma/Ta, anty-Ri, anty-Yo, anty-Hu anty-rekoweryna, anty-SOX1, anty-tytyna.
 

anty-Hu (ANNA-1, anti-neuronal nuclear antibody 1): drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy rak płuc, nerwiak zarodkowy, rak gruczołu krokowego, nasieniak

anty-Yo (PCA-1, anti-Purkinje cell antibody 1): rak jajnika, rak sutka

anty-CV2 (anty-CRMP5, collapsin response-mediated protein 5): drobnokomórkowy rak płuc, grasiczak, mięsak macicy

anty-Ri (ANNA-2, anti-neuronal nuclear antibody 2): rak piersi, drobnokomórkowy rak płuc

anty-Ma/anty-Ta (Ma2/Ta o masie 41,5 kDa lub Ma1 — 40 kDa): rak jąder

anty-amfifizyna ( białko 128 kDa w pęcherzykach synaptycznych.: drobnokomórkowy rak płuc, rak jajnika.