Retikulocyty

Retikulocyty są niedojrzałą formą erytrocytów obecną w krążeniu. Są nieznacznie większe niż erytrocyty dojrzałe, przez co zwiększenie ich liczby może wpłynąć na średnią objętość erytrocyta (MCV). Nie posiadają jądra komórkowego, ale zawierającą pozostałości substancji siateczkowato-włóknistej m.in. RNA, rybosomów czy mitochondriów, które są widoczne po odpowiednim  wybarwieniu. W miarę dojrzewania retikulocyty „gubią” organelle i przekształcają się w dojrzałą krwinkę czerwoną. Wyróżnia się pięć stadiów dojrzewania retikulocytów (0, I do IV), każde o określonej wielkości odsetkowej. We krwi obwodowej ponad 90% retikulocytów  (93%)  należy do klasy III (32%)  i IV (61%). Patologicznie wysoka liczba retikulocytów we krwi,  spowodowana przedwczesnym uwalnianiem przez szpik form niedojrzałych, w obrazie mikroskopowym objawia się jako polychromasia – wielobarwliwość komórek krwi. Liczba retikulocytów wzrasta w wyniku: chronicznego lub nagłego krwotoku; anemii hemolitycznej; anemii z niedoboru żelaza po kuracji żelazem, witaminą B12 i kwasem foliowy;  w przypadku  hipersplenizmu (zespołu dużej śledziony). Zmniejszenie liczby   retikulocytów wiąże się m.in. z hipoplastyczną anemią oraz zakażeniem parvowirusem  B19.  Badanie wykonywane jest w celu różnicowania niedokrwistości oraz:  w ocenie aktywności szpiku w niedokrwistości normocytowej (np. w podejrzeniu utraty krwi); w terapii niedokrwistości  niedoborowych (żelazo, witaminy  B6, B12 i  kwas foliowy);  w ocenie erytropoezy po przeszczepie szpiku; w ocenie erytropoezy w przypadku niedokrwistości aplastycznej indukowanej lekami; w terapii erytropoetyną. Dokładna charakterystyka retikulocytów możliwa jest przy zastosowaniu automatycznych analizatorów opartych na cytometrii przepływowej i wykorzystaniu techniki pobudzenia laserowego markerów fluorescencyjnych wbudowywanych w DNA i RNA. Wskazaniami do liczenia retikulocytów są:
• podstawowa diagnostyka we wszystkich rodzajach niedokrwistości; • monitorowanie suplementacji żelaza; witaminy B12 i kwasu foliowego; • monitorowanie terapii erytropetyną;
• monitorowanie  transplantacji komórek macierzystych; • noworodki i  pacjenci pediatryczni.
 

Obecność: ciałek Howell-Jolly′ego, ciałek Heinz′a, pasożytów malarii może prowadzić do fałszywego zawyżania oceny liczby retikulocytów.

Wzrost liczby (retikulocytoza): obfite krwawienie, niedokrwistość hemolityczna, hipersplenizm, leczenie niedokrwistości niedoborowych (preparatami żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12 i B6), leczenie erytropoetyną, w okresie zdrowienia po chemioterapii, transplantacji szpiku, aplazji szpiku indukowanej lekami.
Zmniejszenie liczby (retikulopenia): niedokrwistości z niedoboru żelaza, witaminy B12, B6, kwasu foliowego i  miedzi, niedokrwistości w chorach przewlekłych.