Aspiryna a koronawirus. Czy kwas acetylosalicylowy pomoże łagodniej przejść chorobę?

Artykuły
Wirusowe ABC
Redakcja Diagnostyki
Udostępnij
Spis treści:

Kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna – na co działa i kiedy się ją stosuje? Czy można ją wykorzystać w leczeniu COVID-19?

Aspiryna – działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe

Aspiryna, czyli właściwie kwas acetylosalicylowy, to niesteroidowy lek przeciwzapalny o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Takie działanie aspiryny wykorzystuje się w uśmierzaniu bólu, leczeniu stanów gorączkowych i zapalnych. Stosuje się ją w leczeniu przeziębienia i grypy, bóli głowy, bóli zębów, bóli menstruacyjnych czy bóli mięśni i tkanek okołostawowych.

Aspiryna – działanie przeciwpłytkowe

W małych dawkach, kwas acetylosalicylowy wywiera także działanie antyagregacyjne czyli zmniejsza zlepianie się płytek krwi. Dzięki tej właściwości, stosuje się go w wielu przypadłościach wymagających leczenia przeciwpłytkowego, np. doraźnie oraz w profilaktyce zawału serca czy udaru mózgu, w przewlekłej chorobie wieńcowej czy zarostowej miażdżycy tętnic obwodowych.

Jak działa aspiryna? Kwas acetylosalicylowy hamuje cyklooksygenazy: COX-1 i COX-2 (przede wszystkim COX-1), co uniemożliwia syntezę prostaglandyn (które uczestniczą w rozwoju reakcji zapalnej, przewodzeniu bólu i powstawaniu gorączki) oraz warunkuje długotrwałe działanie przeciwpłytkowe. Dzięki acetylacji COX-2, sprzyja także wytwarzaniu przeciwzapalnych lipoksyn. Do działań niepożądanych zalicza się dolegliwości z przewodu pokarmowego (bóle w nadbrzuszu, krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka, wrzody trawienne), małopłytkowość, zaburzenie czynności nerek oraz wątroby czy odczyny alergiczne.

Aspiryna – działanie a infekcja koronawirusem SARS-CoV-2

Niemal rok temu, Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła stan pandemii COVID-19, czyli choroby spowodowanej przez koronawirusa SARS-CoV-2. Przez ostatnie miesiące, naukowcy na całym świecie, stale pracują nad „rozpracowaniem” choroby- określeniem jej przebiegu, wynalezieniem skutecznego leczenia i analizą ewentualnych powikłań. U 80% chorych, obraz kliniczny choroby jest łagodny- objawy nie są bardzo nasilone i wycofują się po 1-2 tygodniach, ale u pozostałej 1/5 osób, COVID-19 przebiega w sposób ciężki. Niestety, jak dotąd nadal nie ustalono pewnych schematów leczenia przyczynowego, które pozwoliłyby na całkowicie skuteczną terapię. Jednym z poważnych powikłań choroby, są incydenty zakrzepowo-zatorowe. W jaki sposób i czy w ogóle można wykorzystać kwas acetylosalicylowy? Działanie aspiryny stanowi przedmiot zainteresowania naukowców.

Dr J. H. Chow oraz dr M. A. Mazzeffi z Uniwersytetu w Maryland skupili się na przeciwpłytkowych właściwościach kwasu acetylosalicylowego. Podczas obserwacji grupy 412 chorych na COVID-19, uznali że stosowanie aspiryny wiązało się z istotnym statystycznie zmniejszeniem ryzyka konieczności hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii, mechanicznej wentylacji oraz zgonu podczas pobytu w szpitalu. Jednocześnie, nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych stosowania leku, takich jak np. krwawienia. Badanie miało jednak charakter jedynie obserwacyjny i nie udowodniono jednoznacznie związku przyczynowo-skutkowego. Jak podkreślają autorzy badania, wstępne wyniki są obiecujące, ale niewątpliwie wymagają dalszych analiz i potwierdzenia.

Zgodnie z clinicaltrials.gov, badań klinicznych analizujących wpływ kwasu acetylosalicylowego na przebieg infekcji wywołanej wirusem SARS-CoV-2 jest znacznie więcej. Należą do nich PEAC (ang. Protective effects of aspirin on COVID-19 patients), LEAD- COVID (Low risk, early aspirin and Vitamin D to reduce Covid-10 hospitalizations) czy RECOVERY (The Randomised Evaluation of COVid-19 thERapY). Badanie RECOVERY to jedno z największych badań klinicznych, badających metody leczenia pacjentów hospitalizowanych z powodu COVID-19. Przedmiotem zainteresowania jest wykorzystanie przeciwpłytkowego działania aspiryny w prewencji tworzenia zakrzepów w przebiegu choroby oraz ocena profilu bezpieczeństwa i ewentualnych działań niepożądanych takich jak np. krwawienia. Program RECOVERY określa także wpływ innych środków i metod leczenia na przebieg choroby (np. azytromycyny, osocza ozdrowieńców czy deksametazonu).

Na podstawie wyników analiz klinicznych można oczekiwać, że wczesne zastosowanie aspiryny u chorych na COVID-19 wpływa na hamowanie replikacji wirusa, agregację płytek krwi, wywiera działanie przeciwzapalne i przeciwdziałające urazom płuc, zmniejsza częstość powikłań sercowo-naczyniowych, częstość  ciężkich i krytycznych przypadków, skracając pobyt w szpitalu. Wczesne leczenie aspiryną i witaminą D w COVID-19 o łagodnym przebiegu może łagodzić stan prozakrzepowy i zmniejszać liczbę hospitalizacji.

Kwas acetylosalicylowy posiada szereg istotnych zalet. Jest dobrze poznaną, niedrogą i szeroko dostępną na świecie substancją. Warto jednak pamiętać, że jego stosowanie wiąże się także z ryzykiem skutków ubocznych i zanim wprowadzi się go do schematów leczenia, konieczna jest szczegółowa analiza stosunku spodziewanych korzyści do ryzyka działań niepożądanych.

Jak na razie, u pacjentów z rozpoznanym COVID-19, którzy przyjmują kwas acetylosalicylowy z powodu chorób współistniejących, zaleca się kontynuację leczenia.

Pozostały profil działania aspiryny także jest warty uwagi. Jej działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe wykorzystuje się w leczeniu rozmaitych stanów gorączkowych, dolegliwości bólowych oraz w infekcjach. Czy możesz zastosować ją w przebiegu COVID-19? Wiele zależy od Twojego stanu, chorób towarzyszących i innych zażywanych przez Ciebie leków. Spektrum przebiegu infekcji wirusem SARS-CoV-2 jest szerokie. Jako bezobjawowe zakażenie nie wymaga żadnego leczenia, a niepowikłana choroba może wymagać jedynie łagodzenia objawów takich jak bóle głowy, mięśni, gorączka czy kaszel. Ciężki COVID-19 jest natomiast leczony w szpitalu, w niektórych przypadkach na oddziale intensywnej terapii.

Jeśli chorujesz na COVID-19, koniecznie stosuj się do zaleceń swojego lekarza. Pamiętaj, że kwas acetylosalicylowy niesie ryzyko działań niepożądanych i nie dla wszystkich jest odpowiedni. Nadwrażliwość na salicylany, astma aspirynowa, czynna choroba żołądka lub dwunastnicy czy zaburzenia krzepnięcia to tylko niektóre przeciwwskazania do jego przyjmowania, a równoczesne stosowanie niektórych leków zwiększa ryzyko skutków ubocznych.

Nie stosuj kwasu acetylosalicylowego, ani innych preparatów, bez porozumienia z lekarzem.

Bibliografia:

Neutropenia (niski poziom neutrocytów) – normy, przyczyny, objawy
Dreszcze – przyczyny i objawy. Jak sobie z nimi radzić?