24 marca 2023 - Przeczytasz w 3 min

Grzybica pachwin – objawy, przyczyny, diagnostyka

Grzybica pachwin, wywołana najczęściej przez dermatofity Trichophyton, Epidermophyton lub Microsporum, może obejmować skórę okolicy łonowej, narządów płciowych, krocza i odbytu. Objawia się charakterystyczną wysypką, a jej wystąpieniu sprzyjają nadmierna wilgoć, nieprawidłowa higiena i zasadowe pH skóry. Sprawdź, jakie symptomy mogą sugerować zakażenie grzybicze okolicy pachwin oraz na czym polega diagnostyka i leczenie choroby.

grzybica pachwin

Grzybica pachwin – co to jest? Przyczyny choroby

Szacuje się, że zakażenia grzybicze skóry, włosów i paznokci dotyczą nawet 20–25% ludzi na świecie, a za wystąpienie objawów odpowiadają najczęściej dermatofity. W przypadku obecności zmian grzybiczych na skórze okolicy łonowej, narządów płciowych, krocza i odbytu mówi się o tzw. grzybicy pachwin.

Przyczyną grzybicy pachwin są najczęściej chorobotwórcze grzyby – dermatofity, należące zwykle do trzech grup: Trichophyton, Epidermophyton i Microsporum. Patogeny te mogą wywoływać również grzybicę w innych okolicach ciała – grzyby Trichophyton są przyczyną zmian w obrębie skóry, włosów i paznokci, Epidermophyton odpowiadają za grzybicę skóry i paznokci, a Microsporum są stwierdzane u części osób ze zmianami grzybiczymi skóry i włosów.

Do zakażenia dermatofitami dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, chorym zwierzęciem lub z glebą skażoną patogenem. Istnieje kilka czynników, które zwiększają ryzyko zakażenia i wystąpienia grzybicy pachwin. Należą do nich:

  • nadmierne pocenie się,
  • noszenie obcisłej bielizny i odzieży,
  • niedostateczna higiena,
  • cukrzyca,
  • zaburzenia odporności,
  • zasadowe pH skóry,
  • niski status socjoekonomiczny.

Uważa się, iż na zakażenie grzybicze są również bardziej narażone osoby uprawiający sporty kontaktowe.

▶▶ Dermatofity BADANIE

Objawy grzybicy pachwin

Grzybica pachwin charakteryzuje się występowaniem swędzącej wysypki, a w przypadku nadkażenia bakteryjnego również pieczenia i bolesności w okolicy zmian skórnych. Wysypka ma zwykle postać dobrze odgraniczonych, pierścieniowatych zmian rumieniowych o uniesionych brzegach, z obecnym przejaśnieniem w środku. W obrębie zmian obserwuje się łuszczenie i pękanie skóry.

Diagnostyka grzybicy pachwin – na czym polega?

W przypadku pojawienia się zmian w okolicy pachwin należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który włączy odpowiednie leczenie lub w razie wątpliwości skieruje do dermatologa. Wstępne rozpoznanie grzybicy pachwin nie sprawia zwykle trudności i jest możliwe już na podstawie obrazu klinicznego. Diagnoza powinna jednak zostać potwierdzona badaniami laboratoryjnymi. Próbkę do badań (wymaz lub zeskrobiny) pobiera się z uniesionych brzegów zmian, a następnie wykonuje się badania mikrobiologiczne, zwykle ocenę mikroskopową oraz hodowlę na specjalnych podłożach. Coraz częściej wykorzystuje się również nowsze techniki badań, np. łańcuchową reakcję polimerazy (powielanie materiału genetycznego patogenu w pobranej próbce, a następnie określenie jego rodzaju).

Metody leczenie zakażenia grzybicy pachwin

Leczenie grzybicy pachwin polega najczęściej na miejscowym stosowaniu leków przeciwgrzybiczych, zwykle od 2 do 4 tygodni. Zwykle hamują one syntezę ergosterolu, który jest niezbędnym do życia składnikiem błon komórkowych dermatofitów. Do najczęściej stosowanych leków należą terbinafina i azole (m.in.: klotrimazol, mikonazol, ekonazol, ketokonazol, lulikonazol). Wybór leku powinien być dostosowany do każdego pacjenta – należy wziąć pod uwagę choroby przewlekłe i przyjmowane przez chorego leki, dostępność medykamentów, ich koszt oraz możliwość przestrzegania zaleceń.

Czas trwania terapii u osób z grzybicą pachwin bywa różny i zależy od rodzaju stosowanych leków oraz odpowiedzi na leczenie. Leki z grupy azoli są tańsze od innych, ale zwykle wymagają dłuższego stosowania. Wyjątkiem jest dość nowy lek z tej grupy – lulikonazol, który wymaga stosowania tylko raz dziennie przez 7 dni. W Polsce lek ten nie jest niestety dostępny.

W niektórych sytuacjach konieczne jest włączenie leków doustnych. Dotyczy to w szczególności chorych z przewlekłą, nawracającą grzybicą pachwin oraz osób z rozległymi i rozsianymi zmianami skórnymi. Leczenia doustnego mogą też wymagać pacjenci z obniżoną odpornością. Najczęściej stosuje się tebinafinę, itrakonazol, rzadziej flukonazol. Zwykle praktykuje się jednocześnie leczenie miejscowe.

Grzybica pachwin – jak jej zapobiegać?

Istnieje kilka prostych sposobów, które zmniejszają ryzyko wystąpienia grzybicy pachwin. Przede wszystkim należy zadbać o właściwą codzienną higienę całego ciała oraz unikanie noszenia obcisłej bielizny i odzieży. Pacjenci z cukrzycą powinni stosować się do zaleceń lekarza i dbać o prawidłowy poziom glikemii. Należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobami chorującymi na grzybicę skóry oraz używania wspólnych przyborów toaletowych. Warto zadbać również o swoją odporność poprzez stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety, regularną aktywność fizyczną na świeżym powietrzu i suplementację witaminy D.

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

  1. Pippin M., Madden M., Das M., Tinea Cruris, “StatPearls”, 2022, dostęp online: styczeń 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554602/.
  2. El-Gohary M. i in., Topical antifungal treatments for tinea cruris and tinea corporis, “The Cochrane database of systematic reviews”, 2014, dostęp online: styczeń 2023, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25090020/.
  3. Sahoo A., Mahajan R., Management of tinea corporis, tinea cruris, and tinea pedis: A comprehensive review, “Indian Dermatology Online Journal”, 2016, dostęp online: styczeń 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4804599/.
Powiązane pakiety

e-PAKIET WYSYŁKOWY Genetyczna diagnostyka dermatomykoz - grzybica paznokci
Badanie umożliwia wykrywanie i identyfikację 23 gatunków dermatofitów, 3 gatunków drożdżaków i 3 gatunków grzybów pleśniowych na podstawie obecności ich materiału genetycznego (DNA) w próbce. Badanie jest realizowane w wygodnej formie wysyłkowej, umożliwiającej pobranie materiału w warunkach domowych.   Patogeny wykrywane w badaniu są czynnikami odpowiadającymi za infekcje grzybicze paznokci.   Identyfikacja patogenu będące przyczyną grzybicy pozwala na wdrożenie celowanego leczenia gwarantującego najwyższą skuteczność i szybszy efekt terapii.   Detekcja materiału genetycznego grzybów z użyciem diagnostyki molekularnej nie wymaga żywych patogenów. Dzięki temu można zastosować martwe komórki, obecne na opiłkach paznokci. Jest to także metoda szybsza od klasycznych badań mikologicznych i nie wymagająca wcześniejszego przygotowania ze strony pacjenta.   Badanie wykonywane metodą mikromacierzy nie wymaga odstawiania leków przeciwgrzybiczych.   W badaniu wykrywane są następujące gatunki dermatofitów i drożdżaków/pleśni: Trichophyton tonsurans Trichophyton interdigitale Trichophyton schoenleinii Trichophyton concentricum Trichophyton rubrum Trichophyton violaceum Epidermophyton floccosum Microsporum ferrugineum Microsporum audouinii Trichophyton equinum Trichophyton mentagrophytes* (T.interdigitale) Trichophyton simii Trichophyton quinckeanum* (T.mentagrophytes) Trichophyton erinacei Trichophyton bullosum Trichophyton benhamiae* (A.benhamiae) Trichophyton verrucosum Trichophyton eriotrephon Microsporum canis Nannizzi persicolor * (M.persicolor) Nannizzia fulva* (M.fulvum Nannizzia gypsea* (M.gypseum) Nannizzia incurvata* (M.incurvatum) Candida parapsilosis *nowa nomenklatura (Hoog et al.,Mycopathologia:2017 Feb;182(1- 2)5-31)
Powiązane badania

Dermatofity - preparat bezpośredni
Dermatofity - preparat bezpośredni.  Wstępne badanie mykologiczne wykonywane ze wskazań lekarza, kosmetologa lub podologa w podejrzeniu grzybic skórnych - dermatofitoz.  

Skóra gładka (bad. w kierunku dermatofitów)
Skóra gładka (bad. mykol.). Badanie mykologiczne wykonywane ze wskazań lekarza lub kosmetologa w podejrzeniu grzybic powierzchniowych lub skórnych.  

Zeskrobiny inny materiał (bad. w kierunku dermatofitów)
Zeskrobiny inny materiał (bad. mykol.). Badanie mykologiczne wykonywane ze wskazań lekarza, kosmetologa lub podologa w podejrzeniu grzybic skórnych.