Grzybica pochwy – przyczyny, objawy, zapobieganie

Grzybica pochwy, powszechnie określana jako kandydoza lub drożdżyca, jest jedną z najczęstszych intymnych dolegliwości dotykających kobiety. Wywoływana zwykle przez grzyb Candida albicans, może prowadzić do przykrych objawów, takich jak swędzenie, pieczenie i obfite upławy. Dowiedz się więcej na temat grzybicy pochwy.

Czym jest grzybica pochwy?

Grzybica pochwy, inaczej nazywana kandydozą lub drożdżycą, jest stanem zapalnym błony śluzowej pochwy, który wywoływany jest przez nadmierny rozrost drożdżaków z rodzaju Candida. Najczęściej to Candida albicans odpowiada za wystąpienie tej dolegliwości, choć sporadycznie mogą to być również inne gatunki, takie jak Candida glabrata czy Candida krusei.

Grzybica pochwy to jedna z najczęstszych infekcji intymnych u kobiet – statystyki pokazują, że około 75% z nich doświadczy jej przynajmniej raz w życiu. Szczyt zachorowań przypada na wiek między 16. a 45. rokiem życia, co jest związane z wysoką aktywnością seksualną w tym okresie.

Wyróżnia się dwie podstawowe postacie grzybicy pochwy – zakażenia niepowikłane (sporadyczne) oraz nawracającą kandydozę, która stanowi wyzwanie terapeutyczne. Problem nawracających infekcji grzybiczych dotyczy nawet 40% kobiet, które raz zachorowały na kandydozę. Mówi się o niej, gdy po wyleczeniu dochodzi do ponownego wystąpienia dolegliwości w ciągu roku.

Objawy grzybicy pochwy

Podstawowe objawy grzybicy pochwy to:

• Świąd, pieczenie i suchość pochwy – to pierwsze i najczęstsze dolegliwości, które pojawiają się przy tej infekcji. Mogą one być na tyle dotkliwe, że utrudniają codzienne funkcjonowanie.
• Zaczerwienienie i obrzęk pochwy oraz warg sromowych.
• Białe, grudkowate upławy – wydzielina z pochwy ma charakterystyczną serowatą konsystencję i jest pozbawiona zapachu. Często określana jest jako „twarożkowata”.
• Ból podczas stosunku płciowego i oddawania moczu.

📌 Przeczytaj również: Stopień czystości pochwy – wszystko, co musisz wiedzieć na ten temat

Warto podkreślić, że nie zawsze wszystkie objawy występują jednocześnie. Czasem grzybica przebiega bezobjawowo, zwłaszcza w przypadku nosicielstwa drożdżaków Candida.

Od czego pojawia się grzybica pochwy?

Podstawową przyczyną grzybicy pochwy jest nadmierny rozrost drożdżaków Candida, który prowadzi do zakłócenia równowagi flory bakteryjnej w pochwie. Do czynników sprzyjających temu procesowi należą:

• Antybiotykoterapia – niszcząc bakterie kwasu mlekowego, zaburza ona naturalną równowagę mikroflory pochwy.
• Ciąża, menopauza, okres miesiączkowy – zmiany hormonalne w tych okresach życia kobiety sprzyjają namnażaniu się drożdżaków.
• Cukrzyca, otyłość, choroby obniżające odporność – zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
• Nieprawidłowa higiena intymna – noszenie obcisłej, syntetycznej bielizny, częste stosowanie irygacji pochwy.
• Wysoka aktywność seksualna – zwiększa ona podatność na zakażenia.
• Stres – osłabia odporność organizmu.

Warto pamiętać, że sama obecność drożdżaków Candida w pochwie nie oznacza jeszcze infekcji. Stają się one chorobotwórcze dopiero wtedy, gdy dojdzie do zachwiania delikatnej równowagi mikrobiologicznej.

Diagnostyka grzybicy pochwy

Rozpoznanie grzybicy narządów płciowych opiera się na:

• Wywiadzie lekarskim – pozwala on na ustalenie prawdopodobnych przyczyn infekcji.
• Badaniu fizykalnym – obserwacji zewnętrznych narządów płciowych i ocenie wydzieliny pochwowej.
• Badaniu mikroskopowym wydzieliny z pochwy – umożliwia stwierdzenie obecności drożdżaków. 
• Posiewie mikrobiologicznym – identyfikuje konkretny gatunek grzyba odpowiedzialny za infekcję.

📌 Zobacz także: Wymaz z pochwy (bad. mykol.)

Dodatni wynik posiewu w kierunku Candida nie zawsze oznacza konieczność leczenia, ponieważ drożdżaki te mogą występować fizjologicznie u części kobiet bez wywoływania objawów. Dopiero pojawienie się dolegliwości jest wskazaniem do podjęcia terapii.

Profilaktyka grzybicy pochwy

Choć nie ma całkowicie skutecznej metody zapobiegania grzybicy pochwy, to istnieje kilka istotnych zasad, których warto przestrzegać, aby zminimalizować ryzyko infekcji:

• noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny;
• unikanie irygacji pochwy i częstego podmywania się;
• dbałość o higienę intymną – zaleca się delikatne mycie okolic intymnych, bez używania gąbek i myjek;
• stosowanie łagodnych środków higieny o kwaśnym pH;
• zapobieganie infekcjom dróg moczowo-płciowych;
• suplementacja witamin i minerałów wedle zaleceń lekarza. Spożywanie jogurtów naturalnych i innych produktów zawierających probiotyki może wspierać zdrową florę bakteryjną;
• unikanie cukrów prostych w diecie. Drożdżaki Candida lubią cukier, dlatego warto ograniczyć jego spożycie;
• unikanie nadmiernego stresu i dbanie o regularny, odpowiednio długi sen;
• leczenie chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca;
• regularne wizyty u ginekologa pomagają w monitorowaniu stanu zdrowia pochwy i we wczesnym wykrywaniu ewentualnych problemów.

Przestrzeganie tych zasad może znacząco ograniczyć ryzyko wystąpienia grzybicy pochwy, a w przypadku jej pojawienia się – przyspieszyć powrót do zdrowia.

Konsekwencje nieleczonej grzybicy pochwy

Nieleczona lub nieprawidłowo leczona grzybica pochwy może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak:

• rozszerzanie się infekcji na jajowody i jajniki, a nawet inne narządy wewnętrzne;
• nawracające stany zapalne w obrębie dróg rodnych;
• wzrost ryzyka bezpłodności.

Dlatego tak ważne jest, aby w przypadku wystąpienia objawów grzybicy pochwy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i zastosować się do zaleconego leczenia. Pozwoli to nie tylko na szybkie ustąpienie dolegliwości, ale także zapobiegnie groźnym powikłaniom.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska