Przepuklina kręgosłupa - objawy i ćwiczenia. Czy przepuklina kręgosłupa jest groźna?

Przepuklina kręgosłupa to schorzenie, którego nie wolno lekceważyć. Nieleczona może prowadzić do sytuacji, w której koniecznością staje się operacja. Jej objawy są dość charakterystyczne i mogą dotyczyć każdego odcinka kręgosłupa: szyjnego, piersiowego oraz lędźwiowego.

Na przepuklinę kręgosłupa cierpią nie tylko osoby w podeszłym wieku. To schorzenie, które dotyka coraz młodsze pokolenia. Wpływ na to mają między innymi: mała aktywność fizyczna, uwarunkowania genetyczne oraz problemy z nadwagą.

Co to jest przepuklina kręgosłupa?

Przepuklina kręgosłupa, zwana inaczej przepukliną jądra miażdżystego, to zespół objawów, które wywołane są zmianami degeneracyjnymi dysków, czyli krążków międzykręgowych kręgosłupa. Dyski zbudowane są głównie z wody i składają się z jądra miażdżystego oraz otaczającego go pierścienia włóknistego. Jaka jest ich rola? Przede wszystkim ochraniają kości kręgosłupa przez wzajemnym ocieraniem się oraz amortyzują wstrząsy np. gdy skaczemy czy biegamy. Kiedy pod wpływem różnych czynników krążki międzykręgowe ulegają degeneracji (w tym przypadku odwodnieniu), to tracą one swoją elastyczność. Wówczas stają się słabsze, bardziej narażone na kontuzje. Jeśli nastąpi pęknięcie pierścienia włóknistego, może dojść to tzw. wypadnięcia dysku, czyli wysunięcia jądra miażdżystego. Gdy zacznie on uciskać nerw, niezbędna staje się pomoc lekarska.

Wyróżniamy różne rodzaje przepukliny kręgosłupa, w zależności od odcinka, w którym się pojawiła:

• przepuklina odcinka szyjnego (dyskopatia szyjna),
• przepuklina odcinka piersiowego (dyskopatia piersiowa),
• przepuklina odcinka lędźwiowego (dyskopatia lędźwiowa).

Przepuklina kręgosłupa – przyczyny

Przepuklina kręgosłupa może mieć rozmaite przyczyny. Jedną z nich jest wiek – wraz z upływem lat w obrębie naszego kręgosłupa dochodzi do wielu zmian degeneracyjnych, które mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń, jakimi są np. dyskopatie. Jeśli ktoś myśli, że przepuklina kręgosłupa to wyłącznie choroba osób w podeszłym wieku, to jest w błędzie.  Tak naprawdę dotyka ona również osoby młode, które nie dbają o właściwą postawę ciała, nie ruszają się, nie wzmacniają mięśni podtrzymujących kręgosłup. Przepuklinę kręgosłupa mogą wywołać różnego rodzaju urazy mechaniczne (powstałe np. na skutek nieszczęśliwego wypadku komunikacyjnego czy przeciążeniowego) oraz gwałtowne ruchy.

Dodatkowym czynnikiem powodującym przepuklinę kręgosłupa jest nadwaga, która ma znaczny wpływ na powstanie dyskopatii lędźwiowej. Pamiętajmy – każdy nadmiarowy kilogram to dodatkowe obciążenie dla naszych stawów oraz struktur kostnych, które przyspiesza ich degenerację.

Przepuklina odcinka szyjnego to zwykle efekt nieprawidłowej postawy ciała podczas pracy przy komputerze. W trakcie siedzenia przy biurku często automatycznie wysuwamy głowę do przodu, ustawiając ją w nienaturalnej pozycji. To może prowadzić do przeciążeń i nadwyrężeń nie tylko mięśni szyi, ale również zwyrodnień krążka międzykręgowego.

Na przepuklinę kręgosłupa częściej cierpią mężczyźni, zwłaszcza ci, którzy palą papierosy. Pamiętajmy, że nikotyna utrudnia przepływ krwi w tkankach, a to przyczynia się do szybszego procesu niszczenia krążków międzykręgowych.

Do rozwoju dyskopatii dochodzi często u osób z anatomicznie wąskim kanałem kręgowym, a także u kobiet w ciąży oraz pacjentów cierpiących na osteoporozę i niektóre wady kręgosłupa.

Przepuklina kręgosłupa – objawy w odcinku szyjnym

Przepuklina w odcinku szyjnym daje o sobie znać umiarkowanymi, ale narastającymi dolegliwościami bólowymi szyi, głowy oraz przestrzeni pomiędzy łopatkami. Zwykle skarżymy się na sztywność karku, zawroty głowy, szumy w uszach oraz drętwienie rąk. Nierzadko dokucza nam rwa szyjno-barkowa.

Przepuklina kręgosłupa – objawy w odcinku piersiowym

Ten rodzaj dyskopatii występuje rzadko, ale nie można go lekceważyć. Przepuklina kręgosłupa w odcinku piersiowym charakteryzuje się głównie dyskomfortem w klatce piersiowej. W przypadku tego schorzenia mamy ogromne problemy z bólem, kiedy kaszlemy, śmiejemy się czy kichamy. Podobne objawy dają choroby związane z układem krążenia – tego typu symptomy należy więc pilnie konsultować z lekarzem.

Przepuklina kręgosłupa – objawy w odcinku lędźwiowym

W przypadku przepukliny zlokalizowanej w odcinku lędźwiowym, głównym objawem jest ból w dolnej części kręgosłupa, często promieniujący przez pośladek aż do nogi, a nawet stopy (wówczas mamy do czynienia z tzw. rwą kulszową). Bywa, że dokucza nam mrowienie i drętwienie kończyn, mamy kłopoty z trzymaniem moczu i stolca.

Przepuklina kręgosłupa – diagnostyka

Jeśli mamy problemy z kręgosłupem, powinniśmy udać się do ortopedy. To ważne, ponieważ wczesne rozpoznanie i odpowiednio zaplanowana terapia daje szansę na uniknięcie poważnych problemów w przyszłości. Aby zdiagnozować przepuklinę kręgosłupa, lekarz przeprowadza badanie fizykalne oraz zleca diagnostykę obrazową: tomografię komputerową, rezonans magnetyczny czy zdjęcie RTG.

Przepuklina kręgosłupa – leczenie

Leczenie przepukliny kręgosłupa zależy od naszego wieku, miejsca, w którym doszło do dyskopatii oraz objawów, które towarzyszą schorzeniu. Najbardziej powszechnym środkiem leczniczym są farmaceutyki o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Zaleca się również odpoczynek i odciążenie mięśni kręgosłupa. Gdy ból ustąpi, konieczne jest wprowadzenie odpowiedniej rehabilitacji, mającej na celu poprawę ukrwienia tkanek przykręgosłupowych oraz wzmocnienie mięśni kręgosłupa brzucha i pośladków. W leczeniu przepukliny kręgosłupa nie bez znaczenia są masaże oraz zabiegi z zakresu fizykoterapii, takie jak np. laseroterapia, krioterapia czy elektroterapia.

W skrajnych sytuacjach lekarz może zadecydować o przeprowadzeniu operacji, która ma na celu stabilizację kręgów oraz usunięcie zmian zwyrodnieniowych.

Przepuklina kręgosłupa – ćwiczenia

Jednym z elementów poprawiających kondycję kręgosłupa są ćwiczenia. Pamiętajmy jednak, aby ich dobór nie był przypadkowy i nie bazował na wiedzy, zdobytej samodzielnie w internecie. Prawidłową gimnastykę zaplanuje i przeprowadzi fizjoterapeuta, pod którego okiem powinniśmy systematycznie ćwiczyć. Niezwykle ważna jest regularność oraz poprawność ćwiczeń – jeśli będziemy je wykonywać błędnie, może to nam przynieść więcej szkody, niż pożytku. Dlatego, przynajmniej na początku, skorzystajmy z pomocy specjalisty – gdy nauczymy się prawidłowo gimnastykować, możemy wykonywać ćwiczenia samodzielnie w domu.

Czy przepuklina kręgosłupa jest groźna?

Nieleczona przepuklina kręgosłupa jest groźna dla naszego zdrowia. Jeśli ją zaniedbamy, musimy zdawać sobie sprawę z możliwości wystąpienia różnego rodzaju powikłań (łącznie z niedowładami), które w skrajnych przypadkach oznaczają problemy z codziennym funkcjonowaniem.

Bibliografia

1. Dziak Artur, Tayara Samer, Bóle krzyża, Kasper 1997, ISBN:  83-901977-6-6.
2. Sosnowska Katarzyna, Bóle kręgosłupa: Skuteczne metody walki i zapobiegania, ASTRUM 2008, ISBN 978-83-7277-423-1.