„Zakwaszenie organizmu” – objawy, skutki i leczenie. Jak „odkwasić” organizm?

„Zakwaszenie organizmu”, objawy jakie mu towarzyszą i sposoby radzenia sobie z tą przypadłością to w ostatnich latach modne zagadnienia. Niestety, nie wszystko co można przeczytać na ten temat w internecie, jest zgodne z aktualną wiedzą medyczną. Aby lepiej zrozumieć co oznacza „zakwaszony organizm”, objawy, przyczyny i skutki – warto najpierw poznać podstawy fizjologii z zakresu równowagi kwasowo- zasadowej.

Równowaga kwasowo-zasadowa – co to takiego?

W prawidłowych warunkach pH krwi wynosi 7,35-7,45. Takie wartości warunkują prawidłowe funkcjonowanie organizmu i przebieg licznych procesów enzymatycznych. Za utrzymanie stałego pH krwi odpowiedzialne są przede wszystkim: płuca, nerki oraz układy buforowe krwi i tkanek. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie obejmują: kwasicę oddechową, zasadowicę oddechową, kwasicę nieoddechową, zasadowicę nieoddechową i zaburzenia mieszane.

Co „zakwasza organizm”? „Zakwaszenie organizmu” a dieta

Obniżenie stężenia pH krwi poniżej 7,35 powoduje kwasicę. Przyczyną może być pierwotny spadek stężenia jonów wodorowęglanowych (kwasica nieoddechowa) lub wzrost ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (kwasica oddechowa). Podłożem kwasicy może być szereg nieprawidłowości. Kwasica nieoddechowa jest efektem m.in.: źle kontrolowanej cukrzycy, zatrucia etanolem, metanolem czy salicylanami, ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek czy masywnych biegunek. Kwasica oddechowa wynika natomiast z ostrej bądź przewlekłej niewydolności oddechowej i hipowentylacji.

Wymienione wyżej schorzenia stanowią faktyczne przyczyny kwasicy w organizmie. Kwasica jest niebezpiecznym powikłaniem poważnych stanów i zagraża zdrowiu oraz życiu.

Jednakże sformułowanie „zakwaszenie organizmu” w potocznym użyciu nie ma nic wspólnego z kwasicą, a stosuje się je w kontekście „diety kwasotwórczej”, która rzekomo miałaby znacząco zmieniać pH płynów ustrojowych. Natomiast stosowanie produktów alkalizujących miałoby temu zapobiegać i „odkwaszać organizm”.

To prawda, że istnieją produkty żywnościowe o właściwościach kwasotwórczych i zasadotwórczych. Do tych pierwszych należą głównie mięso, sery żółte, zboża czy jajka, a do drugich warzywa i owoce. Wpływ diety na pH krwi jest jednak bardzo niewielki i nie prowadzi do powstania zaburzeń kwasowo-zasadowych. Nieco bardziej wpływa natomiast na pH moczu, wobec czego odczyn moczu może w pewnym stopniu odzwierciedlać, jakie produkty dominują w Twojej diecie.

„Zakwaszenie organizmu” – objawy

Za objawy „zakwaszenia organizmu” w pseudonaukowych źródłach uznaje się niemal wszystko: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, pogorszenie stanu włosów i paznokci, niezdrową cerę czy wzmożoną podatność na infekcje. Ciężko jednoznacznie potwierdzić, że konsekwencje zdrowotne spożywania produktów o dużym potencjale zakwaszającym wynikają właśnie z ich właściwości kwasotwórczych. Dieta o dużym potencjalnym obciążeniu kwasem nerek jest bowiem bogata w produkty wysoce przetworzone i charakteryzuje się niewielką podażą warzyw i owoców, więc w świetle aktualnej wiedzy na temat żywienia, nie stanowi zdrowej i zbilansowanej diety.

Jadłospis obfitujący w produkty o działaniu zakwaszającym, może więc prowadzić do niekorzystnych efektów zdrowotnych, ale sformułowanie „zakwaszenie organizmu” i opieranie się wyłącznie na pH – zależnym mechanizmie działania wydaje się być wyraźnym nadużyciem i nie znajduje uzasadnienia naukowego.

„Zakwaszenie organizmu” – badania

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej wymagają wykonania badania gazometrycznego krwi tętniczej. Do wskaźników stanu równowagi kwasowo-zasadowej należą: pH krwi, stężenie HCO₃^– oraz pCO₂. Takie badanie wykonuje się na wyraźne zlecenie lekarza, najczęściej w warunkach oddziału szpitalnego. Gazometria krwi tętniczej nie znajduje zastosowania w przypadku potocznego „zakwaszenia organizmu” przez dietę, bo tak naprawdę nie zmienia ona w sposób znaczący pH krwi. Pośrednim odzwierciedleniem produktów, jakie dominują w Twojej diecie może być natomiast odczyn moczu. Pamiętaj jednak, że na pH moczu wpływają także inne czynniki, np. obecność infekcji. Zwróć także uwagę, że zasadowy odczyn moczu niekoniecznie musi być powodem do radości, bowiem sprzyja zakażeniom układu moczowego.

„Zakwaszenie organizmu” w kontekście stosowania diety kwasotwórczej nie stanowi jednostki chorobowej i nie wymaga wykonywania badań diagnostycznych.

„Zakwaszenie organizmu” – leczenie

Koniecznie zwróć uwagę, że stosowanie suplementów diety z pierwiastkami zasadotwórczymi czy specjalnych diet alkalizujących, w celu „odkwaszenia organizmu” nie znajduje żadnego uzasadnienia w danych naukowych! Pamiętaj po prostu by zdrowo się odżywiać, dbać o zbilansowany jadłospis oparty na zasadach racjonalnego odżywania i postarać się prowadzić ogólnie pojęty zdrowy styl życia. Zrezygnuj z wysoko przetworzonej żywności, fast foodów czy Coca Coli i zatroszcz się odpowiednią ilość warzyw i owoców na swoim talerzu. Niemniej jednak, skupianie się jedynie na właściwościach zakwaszających danych produktów i unikanie ich za wszelką cenę może być zgubne, bowiem wiele z nich stanowi źródło wartościowych składników odżywczych i nie warto z nich rezygnować. Jeśli coś pozostaje dla Ciebie niejasne, warto skontaktować się z dietetykiem.

Kwasica oddechowa lub nieoddechowa to coś innego niż potocznie używane „zakwaszenie organizmu” i wymaga specjalistycznego leczenia.

Bibliografia:

• „Zakwaszenie organizmu – prawda czy mit?” – M. Durbas
• „Czym jest »zakwaszenie organizmu«?” – J. Sobiecki
• „Zakwaszenie organizmu – prawda czy mit?” – K. Wiśniewska