Beta-karoten
Beta-karoten jest to związek będący prowitaminą (nieaktywną formą) witaminy A i stanowi równocześnie jej główne źródło. Jest również naturalnym barwnikiem należącym do karotenoidów. Dobrze rozpuszcza się w tłuszczach, stąd dieta bogata w lipidy jest istotna dla jego przyswajalności. W organizmie beta-karoten ulega w przewodzie pokarmowym, przekształceniu do formy aktywnej witaminy A, która po wchłonięciu z jelit, znów wraca do swojej nieaktywnej formy i jest magazynowana w skórze i tkance tłuszczowej. Nadmiar wydalany jest z kałem.
Beta-karoten wykazuje działanie ochronne przed promieniowaniem słonecznym, jako antyoksydant działa też protekcyjnie na wzrok, chroniąc oczy przed działaniem wolnych rodników oraz powoduje wzrost produkcji kolagenu. Dodatkowo stosowany jest też w celu leczenia oparzeń słonecznych, nadwrażliwości na światło (np. bielactwo) oraz protoporfirii erytropoetycznej. Naturalnym źródłem prowitaminy A są zielone warzywa, niektóre owoce, orzechy, produkt pełnoziarniste, żółte sery, wątróbka. Preparaty syntetyczne beta-karotenu, w postaci suplementów diety, wytwarzane są z oleju palmowego, alg oraz grzybów, jednak odznaczają się mniejszą przyswajalnością niż prowitamina pochodząca z pożywienia. Do pojawiających się działań niepożądanych zażywania beta-karotenu zalicza się: biegunki, charakterystyczne żółto-pomarańczowe zabarwienie skory, wybroczyny w skórze i bóle stawów.
