Cynk, ilościowo

Pomiar stężenia cynku we krwi. Cynk (Zn) jest składnikiem i kofaktorem ponad 60 enzymów i fizjologicznie istotnych białek, w tym anhydrazy węglanowej, fosfatazy zasadowej, karboksypeptydazy, polimerazy RNA i DNA czy dehydrogenazy alkoholowej. Wpływa na metabolizm białek, mineralizację kości, układ odpornościowy, produkcję prostaglandyn, funkcje wątroby, gojenie się ran etc. Związanie cynku przez proinsulinę jest konieczne dla jej przekształcenia w insulinę, co decyduje o roli cynku w  metabolizmie węglowodanów. Szerzej, deficyty cynku prowadzą do zaburzeń wydzielania insuliny przez komórki β trzustki i  zmniejszonej wrażliwości tkanek obwodowych na insulinę. Drastyczne niedobory cynku prowadzą do karłowatości i hipogonadyzmu (szczególnie u dzieci: zespół Brandta -  akrodermatoza); niedoborów odporności; marskości wątroby itd. U dorosłych z niedoborem cynku wiążą się choroby skóry, wypadanie włosów i łamliwość paznokci, chroniczne zmęczenie i spadek libido. Nadmiar cynku nie stanowi problemu klinicznego, nawet gdy cynk  jest przyjmowany w mega dawkach w preparatach witaminowych. Przedawkowanie cynku może dać objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunka, wymioty, ból żołądka etc.). Znanym efektem metabolicznym nadmiaru cynku jest obniżenie absorpcji miedzi, prowadzące do hypokupremii i niedoboru żelaza, mogącego doprowadzić do anemii. Niezaabsorbowany w przewodzie pokarmowym cynk wydalany jest z kałem. Zaabsorbowany – z moczem. Niedobór cynku we krwi stanowi zagrożenie zdrowia, a poza tym, wiąże się z współistniejącymi stanami chorobowymi jak marskość wątroby czy zawał mięśnia sercowego. Uaktywnienie procesu nowotworowego (raka płuca, czerniaka) wiąże się ze wzrostem stosunku miedzi do cynku. Nadmiar cynku we krwi nie ma znaczenia diagnostycznego. 

Spadek stężenia: zespół Brandta - akrodermatoza, alkoholizm, alkoholowa marskość wątroby, stan pozawałowy, aktywne procesy nowotworowe np. czerniak.

Nie stosować probówek z żelem separującym.