IgE sp. I1 - jad pszczoły

Ilościowe oznaczenie in vitro  w surowicy krwi, z wykorzystaniem ekstraktu jadu pszczoły, przeciwciał klasy IgE specyficznych w stosunku do  alergenów jadu pszczoły, przydatne w diagnostyce alergii. Użądlenia błonkoskrzydłych (Hymenoptera), do których należy pszczoła miodna (Apis mellifera) odpowiedzialne są  w Europie za 48% ciężkich reakcji anafilaktycznych u dorosłych i  20% u dzieci. Uczulenie na jad błonkoskrzydłych (pszczół i trzmieli; osowatych – os i szerszeni; mrówek) jest dość powszechne, chociaż w większości przypadków bezobjawowe. Alergia na jady owadów błonkoskrzydłych jest alergią IgE zależną, jednakże bez predyspozycji atopowej, co oznacza, że uczuleni nie wykazują dziedzicznej tendencji do nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE. Częstość reakcji ogólnoustrojowych u dzieci szacuje się na 3,4%. Na ogół występuje reakcja skórna, ryzyko wystąpienia anafilaksji w przypadku ponownego użądlenia jest mniejsze niż 3%. Zwiększone ryzyko wystąpienia i nasilania reakcji po użądleniu pszczoły (i błonkoskrzydłych w ogóle) dotyczy osób z rodzinną hipertryptazemia lub dziedziczna hiper-alfa-tryptazemią (HAT) oraz osób z alergią na jad pszczoły w rodzinie. Anafilaksja występuje częściej u dorosłych niż u dzieci. Reakcje ogólnoustrojowe pojawiają się zwykle w ciągu kilku minut od użądlenia, a ryzyko ponownej anafilaksji wynosi 30% do 70%. Na użądlenia są szczególnie narażeni pszczelarze, pracownicy szklarni i ludność wiejska.  Jad pszczół zawiera 12 scharakteryzowanych alergenów molekularnych, z czego pięć dostępnych jest dla diagnostyki in vitro (Api m 1, Api m 2, Api m 3, Api m 5 i Api m 10). Identyfikacja sIgE dla pełnego ich zestawu zapewnia  czułość diagnostyczną na poziomie  95%. Częstość występowania  sIgE dla poszczególnych alergenów jest zróżnicowana w zależności od populacji i obszaru geograficznego. 75% osób z alergią jest uczulonych na kilka alergenów. Zastosowanie jak największej liczby diagnostycznych alergenów molekularnych umożliwia określenie profilu uczulenia, wybór optymalnej immunoterapii i zwiększa swoistość diagnostyki. Wyróżnia się pięć rodzajów reakcji na użądlenie błonkoskrzydłych: normalne reakcje miejscowe; duże reakcje lokalne, LLR (ang. large local reactions); ogólnoustrojowe reakcje anafilaktyczne; ogólnoustrojowe reakcje toksyczne i reakcje nietypowe. Spośród nich najczęstsze są LLR i ogólnoustrojowe reakcje anafilaktyczne.  Rodzaj reakcji przy pierwszym użądleniu pozwala na prognozowanie reakcji przy kolejnych. Połącznie badań in vitro opartych na ekstraktach alergenów i rekombinantowych  alergenach molekularnych pozbawionych CCD, umożliwia rozróżnienie uczulenia rzeczywistego i krzyżowego. Najpowszechniej uczula Api m 1, fosfolipaza, (sIgE u 47%–97% osób z alergią na jad), będąca swoistym markerem uczulenia na jad pszczoły  oraz Api m 10, icarapina, (51.5%–61.8% osób z alergią na jad), kolejny gatunkowospecyficzny marker uczulenia, przydatny u osób bez sIgE dla Api m 1. Trzecim markerem swoistym jest Api m 3,  kwaśna fostataza (sIgE u  50% osób z alergią).  Api m 2 i Api m 5 mimo dużej częstości uczulania są dla pszczoły nieswoiste.  Obserwowany w badaniach in vitro u 40–50% uczulonych, podwójny wynik pozytywny na ekstrakt  jadu pszczół i os, można weryfikować stosując gatunkowo-specyficzne alergeny: dla pszczół Api m 1, Api m 3, Api m 4 i Api m 10;  Ves v 1 i Ves v 5 dla osowatych i CCD. Pozwala to na rozróżnienie pomiędzy współuczuleniem na jad pszczół i os,  monouczuleniem na pszczołę lub osę oraz wskazanie reakcji krzyżowych dla wspólnych dla obu gatunków CCD. Przeciwciała klasy IgE uczestniczą w mechanizmie prowadzącym do atopowych, anafilaktycznych reakcji alergicznych (miejscowych lub uogólnionych), określonym jako natychmiastowa reakcja nadwrażliwości typu I. Osoby uczulone na obcy antygen zwany alergenem,  posiadają w krwi co najmniej wykrywalne stężenie IgE swoistych dla tego alergenu, podczas gdy u osób zdrowych przeciwciała IgE o takiej swoistości są  nieobecne lub niewykrywalne. Obecne w miejscu wniknięcia alergenu swoiste IgE wzmacniają odpowiedź na alergen, prowadzącą do miejscowego stanu zapalnego, równocześnie nasilając produkcję specyficznej antygenowo IgE, co wzmocnienia i  (czasami) uogólnia alergiczne reakcje zapalne. Nasilenie reakcji alergicznej jest skorelowane ze stężeniem alergenowo-specyficznej IgE, przy czym korelacja ta jest zależna od alergenu. Oznaczenie in vitro poziomu alergenowo-specyficznej IgE, łącznie z wywiadem klinicznym i wynikami innych badań laboratoryjnych, jest pomocne w identyfikacji alergenu odpowiedzialnego za uczulenie. Oznaczenie IgE in vitro nie stanowi zagrożenia dla badanego, które istnieje w przypadków testów skórnych i prowokacji. Ilościowy wynik stężenia sIgE wyrażony jest w kU/l. W raporcie wyniku podana jest półilościowa skala RAST/EAST ułatwiająca ocenę ryzyka alergii skorelowanego z uzyskaną wartością liczbową. W teście wykorzystano ekstrakt jadu pszczoły miodnej I1 (i1).